Piyasa Gözetimi, Denetim ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu, Ticaret Bakanlığı'nın ev sahipliğinde toplandı. Toplantıya Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Bakan Yumaklı ile bakan yardımcıları ve kurum müdürleri katıldı.
Bakan Bolat, ürünlerin ilgili mevzuata uygun olarak, güvenli şekilde üretilmesinin ve ithal edilmesinin temel görevleri arasında olduğunu belirterek, "Başta imalatçılar ve ithalatçılar olmak üzere iktisadi işletmeciler, kurallara uygun olarak ürünlerini piyasaya sunmak zorundadır. Kamu kuruluşları olarak bizler de hem iç piyasada hem de ithalat aşamasında denetimler yapıyoruz.
Bu denetimlerle bir yandan vatandaşlarımızın güvenli ürün kullanmasını sağlıyor diğer yandan da kurallara uyan iktisadi işletmecileri haksız rekabete karşı koruyoruz. Kurallara uymayan, vatandaşın sağlığını tehlikeye atan, piyasada rekabeti bozan firmalara geçit vermedik, vermeyeceğiz" dedi.
'2023 YILINDA 233 BİN ÜRÜN PARTİSİ DENETLENDİ'
Son yıllarda yaşanan gelişmelerin, ürünlerin gözetim ve denetim sisteminin daha etkin, güçlü ve caydırıcı bir yapıya dönüştürülmesini gerekli kıldığını aktaran Bolat, bu kapsamda önemli çalışmalar hayata geçirdiklerini ifade etti. Bolat, piyasada ve ithalatta yürüttükleri denetimin en büyük etkisinin caydırıcılık olduğuna dikkat çekerek, "Tamamlamakta olduğumuz 2023 yılında, iç piyasada gıda, makine, tekstil, beyaz eşya, yapı malzemesi gibi pek çok ürün grubuna yönelik toplam 233 bin ürün partisi denetlenmiş ve bu ürünlerin 10 bin 881 partisi uygunsuz bulunmuştur. Mevzuatlara uygun olmayan ürünler, taşıdıkları risklere göre piyasadan toplatılmış, geri çağırılmış veya imha edilmiştir. Ayrıca, ilgili taraflara da ağır idari para cezaları uygulanmıştır" diye konuştu.
Bugün düzenlenen toplantının önemli sonuçlarından birinin de 2024-2025 dönemi çalışmalarının temelini oluşturacak olan yeni Ulusal Piyasa Gözetim ve Denetim Eylem Planı'nın kabul edilmesi olacağını belirten Bolat, bu eylem planının bugünkü toplantıda kabul edilerek 2024 yılında uygulamaya geçeceğini söyledi.
'YÖNETMELİĞİ YAKINDA YAYIMLAYACAĞIZ'
İlerleyen süreçte ürün güvenliği ile piyasa gözetimi ve denetimi alanlarındaki hukuki altyapıları geliştirmeye devam edeceklerini bildiren Bolat, "Bu kapsamda ilk etapta uzaktan iletişim araçları yoluyla piyasaya arz edilen ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin hususları düzenleyen yönetmeliği yakında yayımlayacağız. Bu alanda ayrıca finansmanı Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlanan ve kısa süre içinde hayata geçireceğimiz 'e-Ticarette Ürün Güvenliği Projesi' ile uzaktan iletişim araçları yoluyla piyasaya arz edilen ürünlerin denetimleri için yetkili kuruluşlarımızın teknik altyapılarının güçlendirilmesine de katkı vereceğiz" diye konuştu.
BAKAN KACIR: 30 BİNDEN FAZLA DENETİM YAPTIK
Bakan Kacır ise Türkiye'nin son 21 yılda atılan adımlarla bölgesinin önde gelen bir üretim üssü konumuna eriştiğini dile getirdi. Bakanlık olarak, 81 ilde örgütlenmiş teşkilatları ve 1200'e yakın denetçi ile sanayinin kaliteli, güvenli ve rekabetçi üretimini tesis ettiklerini belirten Kacır, "Piyasa gözetimi ve denetimi açısından en fazla ürün grubundan sorumlu kurum olarak, AB standartlarına uygun mevzuatımız ve sahadaki denetim faaliyetlerimiz ile haksız rekabeti önlüyoruz. Vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini, en yüksek seviyede koruyoruz. Yılda, 6 binin üzerinde gözetim ve bilgilendirme faaliyeti icra ediyoruz. Son 3 yılda gerçekleştirdiğimiz 100 binin üzerindeki gözetim ve denetim, tüm Avrupa ülkelerinin 1 yılda gerçekleştirdiği fiziki toplam denetim sayısının çok üzerinde yer almakta. Sadece 2023 yılı içerisinde; motorlu kara yolu araçları, asansörler, elektrikli ekipmanlar ve makineler başta olmak üzere pek çok sanayi ürün grubunda 30 binden fazla denetim yaptık" dedi.
İthal ürünlerin iç piyasadaki denetimine ağırlık vererek, bu yıl toplamda 3 bin 600 uygunsuz ürünün piyasada dolaşımını engellediklerini kaydeden Kacır, önümüzdeki dönemde de muayene ve denetim faaliyetlerine devam ederek üreticilerin haklarını korumaya devam edeceklerini bildirdi.
BAKAN YUMAKLI: FAALİYETLERİMİZ 3 ANA NOKTADA DEVAM EDİYOR
Bakan Yumaklı da vatandaşın yeterli ve güvenilir gıdaya ulaşması için 81 ilde yoğun bir şekilde çalıştıklarını söyledi. Bakanlığının, 7'den 77'ye her tüketim maddesini denetlemekle yükümlülüğü olduğunu bildiren Yumaklı, "Bu nedenle piyasa gözetim ve denetim faaliyetlerinde bakanlığımızın sorumluluğunun farkındayız ve omuzlarımızda bu sorumluluğu hissediyoruz. Ülkemizde en fazla piyasa gözetimi ve denetimi yapan bakanlık olarak faaliyetlerimiz 3 ana noktada devam ediyor. Bunlardan birincisi, halk sağlığımız için en çok önem verdiğimiz gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve malzemeler; yem, bitki koruma ürünleri ve veteriner tıbbi ürünler alanındaki denetimler. İkinci grupta, tarımsal üretim için girdiler ve bunların içerisinde en önemli 2 madde olan gübre ve tohum. Üçüncüsü ise tütün mamülleri ve etil alkol ile ilgili denetimler" diye konuştu.
'TOHUMLARIN YÜZDE 97'Sİ YURT İÇERİSİNDE ÜRETİLİYOR'
Gübre üretiminde 7 milyon 300 bin ton kurulu kapasitenin olduğunu kaydeden Yumaklı, şöyle dedi: "Yurt içi arzla alakalı herhangi bir problemimiz yok. Bunların güvenliği noktasında denetimler yoğun bir şekilde gerçekleştiriliyor. 2002 yılında 1700 olan denetim sayımızı 31 kat artışla 52 bin 162'ye çıkarmış durumdayız. Bu denetimlerin sonucunda, bu yıl şimdiye dek 195 uygunsuz ürün tespit ettik ve bu denetimlerde 16 milyon lira idari para cezası uyguladık. Ülkemizdeki üretilen ve kullanılan tohumların yüzde 97'si yurt içerisinde üretiliyor. Bunu da gururla ifade etmek isterim. Bu konuda piyasa gözetim ve denetim faaliyetlerimiz sağlıklı ve etkin bir şekilde devam ediyor. Bu yıl tohumculukla alakalı 29 bin denetim gerçekleştirildi. 97 ülkeye tohum ihracatı yapıldı. Bu konuda ülkemiz net ihracatçı konumundadır. Dolayısıyla piyasada bununla ilgili herhangi bir major sorunla karşılaşılmadı."
'2024'TE ETİL ALKOL TAKİP SİSTEMİ'Nİ DEVREYE ALACAĞIZ'
Gıda güvenliğinin çok önemli olduğunu vurgulayan Yumaklı, bu kapsamda 7 bin 530 gıda görevlisinin 81 ilde 7-24 aralıksız denetim yapmaya devam ettiğini dile getirdi. 21 yıl önce 39 bin olan denetim sayısının bugün itibarıyla 1 milyon 300 bine ulaştığını kaydeden Yumaklı, "2023 yılında bugün itibarıyla 1 milyon 300 bin yurt içi gıda resmi kontrolü gerçekleştirildi. 17 bin 652 uygunsuz işlem tespit edildi, 535 milyon liralık idari para cezası kesildi ve 243 işletme hakkında savcılıklara suç duyurusunda bulunuldu" dedi. Alkol denetimlerinin de yine kendi sorumluluklarında olduğunu kaydeden Yumaklı, "2024'ün ilk çeyreğinde 'Etil Alkol Takip Sistemi'ni devreye alacağız ki bu konu özellikle sahte içki üretiminde can kayıplarına bile sebep olan maalesef üzücü sonuçlar doğuran bir husus. Bu sistemle, yasa dışı alkollü içki ticaretiyle mücadele de önemli bir mesafe katedeceğiz" diye konuştu.