Türkiye 6 Şubat 2023'te, "asrın felaketi"yle sarsıldı. Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 04.17'de 7,7 büyüklüğünde, Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi.
Depremler nedeniyle yaklaşık 15 milyon kişinin yaşadığı 11 ilde büyük yıkım oldu.
Kahramanmaraş'ın yanı sıra Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Diyarbakır, Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis, Adana, Malatya ve Elazığ'ı vuran deprem sonrası Türkiye, uluslararası yardımı da içeren 4. seviye alarm verdi. Ülke genelinde 7 gün süreyle milli yas ilan edildi.
Türkiye genelindeki tüm ilk ve ortaöğretim okullarında ilk etapta 13 Şubat'a kadar eğitime ara verildi. AFAD, arama kurtarma çalışmalarının sona ermesinin ardından 50 bin 783 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
TAM 1 YIL OLDU! ACI İLK GÜNKÜ GİBİ TAZE
11 ilde büyük yıkıma neden olan asrın deprem felaketinde tam 1 yıl geride kaldı. Ancak acı ilk günkü gibi taze, yürekler hala kor, yaralar hala açık...
Hatay'ın İskenderun ilçesinde 6 Şubat depremlerinin birinci yıl dönümü öncesi depremzedeler, kaybettiği yakınları için sessiz yürüyüş gerçekleştirdi. pic.twitter.com/J84Mpk5uNV
— Takvim (@takvim) February 5, 2024
81 İLDE ANMA PROGRAMI
Saat 04.17 itibariyle başta depremden etkilenen 11 il olmak üzere ülke genelinde deprem şehitleri rahmetle ve dualarla anıldı.
BAŞKAN ERDOĞAN DEPREM ŞEHİTLİĞİNDE KUR'AN-I KERİM OKUDU
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, 6 Şubat 2023'deki Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin mezarlarını ziyaret etti.
Erdoğan, "asrın felaketi" olarak nitelenen depremlerin 1. yılında geldiği Kahramanmaraş'ta, Kapıçam Şehir Mezarlığı'nı ziyaret etti.
Depremlerde hayatını kaybedenlere dua eden ve Kur'an okuyan Erdoğan, mezarlara karanfil bıraktı.
Erdoğan, hayatını kaybedenlerin yakınlarıyla da bir süre sohbet etti.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin de katıldığı mezarlık ziyaretinde, Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş dua okudu.
Başkan Erdoğan ve Bahçeli mezarlık ziyaretinin ardından 8 bin 122'si il ve ilçe merkezinde, bin 167'si kırsalda olmak üzere toplam 9 bin 289 deprem konutu için yapılan anahtar teslim törenine katıldı.
DEPREMZEDE AİLEYE ZİYARET
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, 6 Şubat depremlerinin merkez üssü Kahramanmaraş'ta, eşini ve 2 erkek evladını kaybeden 53 yaşındaki Aliye Üzüm'e ziyarette bulundu.
Başkan Erdoğan, yaşanan felakette enkaz altından kurtarılan ve tedavisinin ardından 2 kız evladı ile Onikişubat İlçesi Önsen Mahallesi'nde TOKİ tarafından inşa edilen rezerv konutlara yerleştirilen Üzüm'ü ziyaret etti.
Başkan Erdoğan, 2 çocuğa da koruyucu ailelik yapan Üzüm'den durumlarına ilişkin bilgi aldı, çocukları sevdi. Ziyarette Erdoğan'a, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de eşlik etti.
ASRIN FELAKETİNDE ASRIN DAYANIŞMASI
Başkan Recep Erdoğan, sosyal medya hesabından yayımladığı mesajında, bir yıl önce yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin acısının ilk günkü tazeliğiyle yürekleri yaktığını belirtti.
Bir yıl önce yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli depremlerde kaybettiğimiz canların acısı ilk günkü tazeliğiyle yüreklerimizi yakmayı sürdürüyor.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) February 6, 2024
Yitirdiğimiz 53 bin 537 canımızın her birine Allah'tan rahmet, yakınlarına ve milletimize başsağlığı diliyorum.… pic.twitter.com/19AufD6qMt
Hayatını kaybeden 53 bin 537 kişinin her birine Allah'tan rahmet, yakınlarına ve Türk milletine başsağlığı dileyen Erdoğan, şunları kaydetti, "Bir yıl önce yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli depremlerde kaybettiğimiz canların acısı ilk günkü tazeliğiyle yüreklerimizi yakmayı sürdürüyor. Yitirdiğimiz 53 bin 537 canımızın her birine Allah'tan rahmet, yakınlarına ve milletimize başsağlığı diliyorum. Asrın felaketinde yaralanan 107 binin üzerindeki vatandaşımıza geçmiş olsun dileklerimi tekrarlamak istiyorum. Tedavileri hâlen devam eden yaralılarımıza Allah'tan acil şifalar niyaz ediyorum.
İnsanlık tarihinin en kadim yerleşim yerleri arasında bulunan 11 ilimizde yaşanan yıkım gerçekten çok büyüktü. Böylesine büyük felaketler, büyük acılar aynı zamanda milletlerin birliğinin, beraberliğinin ve kardeşliğinin gücünün sınandığı dönüm noktalarıdır. Hamdolsun milletimiz bu acı ve bir o kadar da tarihî sınamayı başarıyla vermiştir.
Devletimiz tüm imkânlarıyla anında harekete geçerken Türkiye tek yürek, tek bilek olmuş, milletimiz depremzede kardeşlerinin yanına koşmuş, asrın felaketi karşısında asrın birlikteliği ortaya konulmuştur. Toprağa verdiğimiz canlarımızı Fatihalarla, dualarla, hüzünle yâd ederken milletimize verdiğimiz sözleri tutmak için canla başla çalışıyoruz.
Bu çalışmaları, şehirlerimizi inşa ve ihya ederek ayağa kaldırıncaya, evi yıkılan veya kullanılamaz hale gelen son vatandaşımızı da güvenli yuvasına kavuşturuncaya kadar sürdüreceğiz. Rabbim ülkemize ve milletimize bir daha böyle afetler yaşatmasın, bizleri böyle imtihanlara maruz bırakmasın..."
Depremden etkilenen 11 il başta olmak üzere ülke genelinde anma etkinlikleri düzenlendi.
ADIYAMAN'DA DEPREMDE HAYATINI KAYBEDENLER İÇİN "SESSİZ YÜRÜYÜŞ"
Valilik önünde bir araya gelen vatandaşlar, kentin simgesi olan ve aradan geçen bir yıla rağmen 04.17'i gösteren saat kulesine kadar "Sesimi duyan var mı" "Memleketimi terk etmeyeceğim" yazılı pankartlarla yürüdü.
Bazı depremzedelerin yürüyüş sırasında gözyaşlarını tutamadığı görüldü.
Yürüyüşün ardından ise depremin yaşandığı saat 04.17'de kentteki tüm camilerden sela okundu. Program kapsamında hayatını kaybedenler için Kur'an-ı Kerim okundu, dualar edildi.
MALATYA'DA ANMA PROGRAMI
"Asrın felaketi"nin büyük yıkıma neden olduğu Malatya'da, 04.17'de İtfaiye Daire Başkanlığında Malatya Valisi Ersin Yazıcı başkanlığında değerlendirme toplantısı yapıldı.
Vali Yazıcı, depremde hayatını kaybedenlere rahmet, yaralananlara ise geçmiş olsun temennisinde bulundu.
Çok büyük bir alanda çok büyük bir afet yaşandığını aktaran Yazıcı, "Malatya en çok mağdur olan illerden bir tanesi. Bina kaybı açısından ikinci sıradayız. Özellikle ikinci depremin Malatya'yı vurmuş olması ve özellikle Malatya'mızın çok sayıda binasının yıkılması hepimizi derinden üzdü. Zaten hiç unutmadık ama depremin olduğu dakikalarda bir aradayız." ifadesini kullandı.
Yazıcı, ağır bir travma altında yaşamlarını sürdüren Malatyalılara kolaylık dileyerek şöyle devam etti:
"Şunu bilmelerini istiyorum ki Malatya burada tüm yöneticileriyle, kurum ve kuruluşlarıyla, sivil toplum örgütleriyle depremin olumsuzluklarını giderip hayatımıza devam edeceğiz. Bunun gayreti içerisindeyiz. Burada bulunan herkes Malatya'yı ayağa kaldırabilmek ve yaşamın her manada devam edebilmesi için gayret sarf ediyor. Allah'ın izniyle de bunu başaracağız. Yaşadığımız kötü olaylardan ders çıkarıp yolumuza devam edeceğiz. Ben bir kez daha kayıplarımız için rahmet dilerken bu büyük afeti yaşayan hemşerilerimize de rabbim güç ve kuvvet versin. Bu zor günlerin aşılacağını bir kez daha ifade etmek istiyorum.''
Yazıcı'nın konuşmasının ardından AFAD Planlama Şube Müdürü Zehra Aydın, kentte son bir yıl içerisindeki çalışmalara yönelik bir sunum yaptı.
Toplantıya, Vali Yazıcı'nın yanı sıra Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, AK Parti Malatya milletvekilleri Bülent Tüfenkci, İnanç Siraç Kara Ölmeztoprak, Adrurrahman Babacan, MHP Malatya Milletvekili Mehmet Celal Fendoğlu, 2. Ordu Komutanı Korgeneral Metin Tokel, ilçe kaymakamları ile kurum amirleri katıldı.
YIKILAN BİNA ALANLARINA KARANFİL BIRAKILDI
Buradaki programın ardından Yazıcı ile beraberindeki protokol üyeleri, depremlerde birçok kişinin hayatını kaybettiği Trend Garden ile Hakimbey Apartmanı'nın alanına karanfil bıraktı.
SESİMİ DUYAN VAR MI?
Kahramanmaraş merkezde yıkılan Ebrar Sitesinde hayatını kaybedenler için binanın bulunduğu alanda anma etkinliği düzenlendi. Anma programında hayatını kaybedenler için dualar okundu.
Saatler 04.17'yi gösterdiğinde depremin yıl dönümünde sirenler çalındı. Kalabalık grup 'sesimi duyan var mı?' diye seslendi. Duygu yüklü anların yaşandığı etkinlikte yakınlarını kaybedenler gözyaşı döktü. Depremde hayatını kaybedenler için düzenlenen anma etkinliğinin gün boyu süreceği belirtildi
ŞANLIURFA'DA HAYATINI KAYBEDENLER ANILDI
Şanlıurfa'da felaketin yıl dönümü dolayısıyla, 04.17'de 112 Acil Çağrı Merkezinde Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak başkanlığında değerlendirme toplantısı gerçekleştirildi. Asrın Felaketi olarak nitelendirilen depremde hayatını kaybedenler için 1 dakikalık saygı duruşuyla başlayan toplantıda, AFAD tarafından depreme ilişkin hazırlanan "Asrın Felaketinde Asrın Dayanışması" isimli kısa filmi gösterildi.
Vali Şıldak, depremde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına sabır dileyerek, bir daha böyle felaketlerin yaşanmamasını temenni etti. 1 yıl önce Şanlıurfa'nın da etkilendiği Kahramanmaraş merkezli depremlerin yaşandığını belirten Vali Şıldak, "Deprem Şanlıurfa'da 20 binanın yıkılmasına neden oldu ve 180 vatandaşımızı kaybettik. Diğer illere göre acımız bu manada biraz daha hafif kalabilir. Ancak oluşturduğu tahribatın büyüğü küçüğü yok. Bir vatandaşımızın dahi hayatını kaybetmesi tabii ki hepimizi derinden üzüyor. Bunun yanı sıra oluşan hasarın daha sonrasında ortaya çıkan boyutu Şanlıurfa'da da aslında depremin gücünün bir hayli yüksek olduğunu bize ifade ediyor. Bunu şuna dayanarak söylüyoruz, hasarlı bina sayımızın rakamı bir hayli yüksek. Şanlıurfa'daki kalıcı konutların inşası devam ediyor. Kentte ihalesi yapılan toplam konut sayısı 5 bin 179'dur. Bunlardan bin 314 konutun kura çekimini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirilecektir. İlk andan itibaren enkaz kaldırma, hasar tespit ve diğer devamındaki süreçler çok güzel bir işbirliğiyle gerçekleştirildiğini müşahede ettik. Bütün illerimizde bu tablo ortaya çıktı. Şu anda yani yıkım enkaz sayısına baktığımızda ortaya konulan konut sayısına baktığımızdaki biliyoruz. 11 ilimizde teslimi yapılan konut sayısı 40 binin üzerindedir. Bir yıl dahi dolmadan vatandaşlarımıza bunlar teslim ediliyor olması bakımından devletimizin kurumlarımızın işbirliğiyle gerçekleştirdiği büyük organizasyon anlaşılabiliyor" ifadelerini kullandı.
Toplantıya, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül, Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcısı Cuma Çoban, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Mücahit Avkıran, İl Emniyet Müdürü Erdem Bildirici ve diğer kurum ve kuruluş temsilcileri katıldı.
HATAY'DA HEP BİRLİKTE DUALAR EDİLDİ
Hatay ve İskenderun'da saat 04.17'de depremin birinci yıl dönümü düzenlenen etkinliklerle anıldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, her yıl 6 Şubat'ın matemin simgesi olacağını söyledi.
Hatay'ın Vali Göbeği Kavşağı'nda saat 04.17'de düzenlenen etkinliğe CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Hatay Valisi Mustafa Masatlı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfi Savaş, depremde yakınlarını kaybedenler ve Hataylılar katıldı. Ellerinde meşaleler olan ve Türk bayrakları açan kalabalık, gerçekleştirdikleri sessiz yürüyüş ile Köprübaşı mevkisindeki Anıt Alanı'na geldi. Burada açıklamalarda bulunan din adamları kardeşlik, birlik ve beraberlik vurgusu yaptı, hep birlikte dualar edildi.
KOCA: HER YIL 6 ŞUBAT BU MATEMİN SİMGESİ OLACAK
Programa katılan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Kardeşlerim bugünden çok 1 yıl önceki gündeyiz. Kelimelerin kifayetsiz kaldığı acılarımızı ve bu felaketi unutmuyoruz. Her yıl 6 Şubat, bu matemin simgesi olacak. Saatler 13.24'ü gösterdiğinde ise bir felaketle diğeriyle iç içe olduğunu hatırlamış olacağız. Bu dünyada her varlığın yeri dolar ama insanlığın yeri dolmaz. Geriye sadece hatıralar kalır. Hayaller, planlar düşünüldükçe kederimiz artır. Bizler bölgede ifa edilen görevler konusunda sorumlulukla hareket etmekteyiz. Sizlere bir evlat yakınlığındayız. Bizlerden ne talep edecekseniz evlattan talep eder gibi edin. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ve devletimizin iradesiyle deprem bölgesindeki her kentin ayağa kalkması için gücümüz yeterlidir" dedi.
İSKENDERUN'DA SESSİZ YÜRÜYÜŞ
Depremin büyük yıkımlara neden olduğu Hatay'ın İskenderun ilçesinde Kaymakamlık binasının önünde toplanan vatandaşlar, ellerinde meşaleler ve Türk bayraklarıyla Pac Meydanı'na yürüdü.
Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in de yer aldığı kabalık, sessizce yürüyerek saat 04.17'de Pac Meydanı'na ulaştı. Depremde ölenlerin fotoğraflarını da taşıyan İskenderunlular meydanda gözyaşına boğuldu. Burada düzenlenen anma etkinliğinde söz alan Türk, Alevi, Hıristiyan, Katolik din adamları dua edip, sabır diledi.
Hatay'ın Arsuz ve Samandağ ilçelerinde anma programları düzenlendi.
Arsuz ilçesinde, kaymakamlık koordinesinde düzenlenen anmada, Kaymakam Hacı Hasan Gökpınar, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve depremzedeler "Sessiz Yürüyüş" adı altında Uluçınar Köprüsü'ne kadar yürüyüp burada "deprem nöbeti" tuttu.
İlk depremin meydana geldiği saat 04.17'de, sirenler çaldı, afette hayatını kaybedenler için saygı duruşunda bulunuldu.
Köprüdeki kalabalık daha sonra Arsuz Nehri'ne depremde kaybedilenler anısına karanfil bıraktı, dualar etti.
Kaymakam Gökpınar, bir daha böyle bir felaket yaşanmaması temennisinde bulunarak, şöyle konuştu:
"Sabah 04.17'de uykularınızdan kalkıp buraya geldiniz. Öncelikle Arsuz'umuzun akabinde sizlerin ve ülkemizin başı sağolsun. Cenabı Allah bir daha hem bize hem tüm insanoğluna böyle afetler yaşatmasın."
Etkinliğe katılanlara çay ve çorba ikramında bulunuldu.
Samandağ ilçesi 75. Yıl Parkı'nda kaymakamlık koordinesinde anma etkinlikleri düzenlendi.
Samandağ Kaymakamı Emre Dündar, ilçe protokolü, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve depremzede vatandaşların katıldığı anmada, saygı duruşunda bulunuldu, İstiklal Marşı okundu. İlçe Müftüsü Hasan Fındık tarafından Kur'an-ı Kerim tilaveti okunan anmada, St. İlyas Rum Ortodoks Kilisesi papazı Abdullah Yumurta depremde yaşamını yitirenler için dua etti.
Anma programının sonunda vatandaşlara helva dağıtıldı.
OSMANİYE'DE SESSİZ YÜRÜYÜŞ
Osmaniye'de 6 Şubat 2023'teki depremlerde yaşamlarını yitirenlerin anısına "Sessiz Yürüyüş" gerçekleştirildi.
Valilik koordinesinde, kentte depremin en fazla etkilediği İstasyon Caddesi'nde anma programı düzenlendi.
Vali Erdinç Yılmaz, depremlerde Osmaniye'de 1010 vatandaşı kaybettiklerini söyledi.
O acıyı tekrar yaşadıklarını aktaran Yılmaz, "Bu acıyı ne yıllar ne on yıllar asla dindirmez. O acılı günlerde tek yürek olduk. Türkiye tek yürek oldu, Osmaniye tek yürek oldu. Hep beraber bu felaketle mücadele ettik. Mücadelede geldiğimiz noktada acıların dinmeyeceğini biliyoruz ama elimizden gelen gayreti gösteriyoruz." diye konuştu.
Bu ay içinde deprem konutlarının bir kısmını teslim edeceklerini belirten Yılmaz, diğer konutların da bir an önce bitirerek, vatandaşların en hızlı şekilde kalıcı konutlara kavuşması için çaba gösterdiklerini dile getirdi.
Dünyanın en güçlü devletlerinin dahi Türkiye'nin böyle bir depremde gösterdiği birlikteliği ve fedakarlığı gösteremeyeceğinin altını çizen Yılmaz, şöyle devam etti:
"Yüce mevladan dileğimiz bir daha ülkemizde, dünyada böyle felaketlerin yaşanmaması. Osmaniye olarak kıyamet günü provasını yaşadık sanki. O anı aklımızdan çıkarmamız mümkün değil. Rabbim bir daha yaşatmasın, birliğimizi, kardeşliğimizi bozmasın. Gerçekten büyük milletiz, büyük bir devletiz. Yaraları birlikte sardık ve birlikte sarmaya da devam edeceğiz."
Yılmaz, İstasyon Cadde'sinde deprem şehitleri anıtı yapmayı planladıklarını söyledi.
Konuşmanın ardından Kur'an-ı Kerim okundu, hayatını kaybedenlerin anısına alana karanfil bırakıldı.
Katılımcılar daha sonra, depremde hayatını kaybedenler için Devlet Bahçeli Meydanı'na kadar "Sessiz Yürüyüş" gerçekleştirdi.
ADANA'DA DUYGU DOLU ANLAR
Merkez Çukurova ilçesi Güzelyalı Mahallesi'nde depremde yıkılan Alpargün Apartmanı'nda hayatını kaybeden 96 kişi için yakınları anma etkinliği düzenledi. Duygu dolu anların yaşandığı anmaya katılanlar, kaybettikleri yakınları için gözyaşı döktü.
DEPREM BÖLGELERİNDE NELER YAPILDI?
Tüm kamu kuruluşları, mahalli idareler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin seferber olduğu deprem sonrası, bölgeye su, gıda, ilaç ve giyecek başta olmak üzere tüm yaşam malzemeleri hızla gönderildi.
Depremlerde yıkılan 38 bin 901 binada arama, yaşam olduğu belirlenen 26 bin binada arama kurtarma faaliyeti gerçekleştirildi.
Bölgede müdahale çalışmaları kapsamında 11 bin 488'i uluslararası, 35 bin 250'si arama kurtarma, 142 bini güvenlik personeli olmak üzere toplam 650 bin personel görev yaptı.
Bölgede 350 çadır kent alanında 645 bin çadır, 414 konteyner kentte ise 215 bin 224 konteyner kuruldu.
BÖLGEYE 106 MİLYAR 728 MİLYON LİRA KAYNAK AKTARILDI
Geçici barınma hizmeti kapsamında bugüne kadar 349 bin haneye toplam 14 milyar 453 milyon lira "kira destek ödemesi" yapıldı. Bu kapsamda ev sahiplerine 7 bin 500, kiracılara ise 5 bin lira kira destek ödemesi devam ediyor.
Diğer yardım ve ödemelerle birlikte deprem bölgesine toplam 106 milyar 728 milyon lira kaynak aktarıldı.
Deprem bölgesinde 2 milyon 302 bin binada ve 6 milyon 227 bin bağımsız bölümde hasar tespiti yapıldı, şu ana kadar enkaz kaldırma işleminin yüzde 91'i gerçekleştirildi.
Hak sahipliği çalışmaları kapsamında, 389 bini konut, 40 bin 658'i iş yeri, ve 11 bin 531'i ahır olmak üzere toplam 441 bin 567 hak sahipliği belirlendi.
Depremzede vatandaşların yaralarının sarılması çalışmaları kapsamında deprem bölgesinde şehir merkezleri ve köylerde 307 bin konutun yapımına başlandı.
Bu kapsamda yerinde dönüşüm projelerinde konutlar için 750 bin lirası hibe, 750 bin lirası kredi, ahırlı köy evleri için 750 bin lirası hibe, 1 milyon lirası kredi ve iş yerleri için 400 bin lirası hibe, 400 bin lirası kredi 2 yıl ödemesiz ve faizsiz 10 yıl vadeyle kullanıma sunuldu.