İlk Türk astronot Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki görevini başarıyla tamamladı.
KAPSÜL İNİŞ YAPTI
Gezeravcı ve beraberindeki 3 astronot dün (9 Şubat) Dünya'ya döndü. Kapsül Florida'nın doğu sahiline iniş yaptı.
Geldi Adam!
— Mehmet Fatih KACIR (@mfatihkacir) February 9, 2024
Dünyaya hoşgeldin @TURKastro Alper Gezeravcı…#GururDuyTürkiye 🧑🚀🇹🇷 pic.twitter.com/7Va38X4N5u
GELDİ ADAM!
Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Geldi Adam! Dünyaya hoşgeldin Alper Gezeravcı…" ifadelerini kullandı.
BAKAN KACIR GEZERAVCI İLE GÖRÜŞTÜ
Bakan Kacır ile görüntülü görüşen Alper Gezeravcı şu ifadeleri kullandı: İniş yaptığımız saatten 5 saat öncesine kadar Dünya çevresinde tur atmaya devam ettik. Yörüngeye giriş hazırlıklarımızı yaptık. Çıkışta nasıl bir manzara ile karşılaşacağımızı değerlendirdiğimiz bir zaman dilimi vardı 6 dakikalık. Uzaydayken yaptığımız deneylerimizi bize teslim edilecek burada. Bazı testler tamamlandıktan sonra da tesisten ayrılacağız.
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın da içinde yer aldığı Axiom-3 (Ax-3) ekibi, gemiye alınan Dragon kapsülünden çıkarıldı.
Axiom Space, aralarında Gezeravcı'nın da bulunduğu Ax-3 mürettebatının Dünya'ya dönüş sürecini canlı yayınladı.
Ax-3 ekibindeki Gezeravcı, Michael Lopez-Alegria, Walter Villadei ve Marcus Wandt, kapsülden çıkarıldı.
Kapsülden çıkarılan astronotlar gemide kontrol odasına alındı. Alper Gezeravcı ve beraberindeki 3 astronot, gemide ilk sağlık taramasından geçecek.
Ardından helikopterle havalimanına, oradan da uçakla Houston'a gidecekler.
Uçakta daha kapsamlı bir sağlık taramasından geçilecek.
Ekip, uzay yolculuğu sonrası Dünya'ya uyum sürecinin sağlanması için Houston'da birkaç gün dinlenecek.
DAHA BİRÇOK GEZERAVCI'YI UZAYA GÖNDERECEĞİZ
Konuyla ilgili Antalya AK Parti aday tanıtım toplantısında konuşan Başkan Erdoğan, "Güzel gitti güzel geldi, Türkiye'ye gelişini bekliyoruz. İnşallah daha birçok Gezeravcı'yı uzaya göndereceğiz" dedi.
TÜRKİYE'NİN İNSANLI İLK UZAY BİLİM MİSYONU TAMAMLANDI
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın Dünya'ya dönüşünü belirterek, "Türkiye'nin insanlı ilk uzay bilim misyonu tamamlandı." ifadesini kullandı.
Kacır, sosyal medya hesabı X'ten, Gezeravcı'nın Dünya'ya dönüşüne ilişkin paylaşım yaptı.
Türkiye'nin insanlı ilk uzay bilim misyonu tamamlandı.
— Mehmet Fatih KACIR (@mfatihkacir) February 9, 2024
İlk astronotumuz @TURKastro Alper Gezeravcı, 21 gün süren görev boyunca Türk bilim insanları tarafından hazırlanan on üç bilimsel deney gerçekleştirdi.
Uluslararası Uzay İstasyonuna gidişte 36 saat, dönüşte 47 saat olmak… pic.twitter.com/YTFOscLjDh
Gezeravcı'nın, görevi boyunca Türk bilim insanları tarafından hazırlanan 13 bilimsel deneyi gerçekleştirdiğine işaret eden Kacır, "Uluslararası Uzay İstasyonu'na gidişte 36 saat, dönüşte 47 saat olmak üzere 83 saat Dragon kapsülünde Ax-3 mürettebatıyla birlikteydi. Türkiye'nin insanlı ilk uzay bilim misyonu tamamlandı. Bu misyon, Türk çocukları için ilham kaynağı olarak tarihe kaydedildi." değerlendirmesinde bulundu.
Elverişsiz hava şartlarının sebep olduğu ertelemeler nedeniyle Axiom ekibinin seyahati 18 gün ile rekora imza attı.
48 SAATLİK REKOR
Bir diğer rekor da, yaklaşık 48 saat sürecek dönüş yolculuğu. Bu yolculuk, Dragon uzay aracının bugüne kadarki "en uzun transfer süresi" olarak rekora imza atmış oldu.
Ax-3 ekibi, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) Türkiye saatiyle 7 Şubat 17.20'de ayrılmıştı.
Merhaba Dünya! 👋🌍
— Alper Gezeravcı (@TURKastro) February 9, 2024
Ben Geldim.🚀🧑🏼🚀 pic.twitter.com/8DnQufDM8D
GEZERAVCI'DAN İLK PAYLAŞIM
Öte yandan dünyaya ilk adımını atan Alper Gezeravcı sosyal medya hesabından "Merhaba dünya. Ben geldim" paylaşımı yaptı.
UZAY ARACI BAŞARIYLA FIRLATILMIŞTI
Gezeravcı'nın da yer aldığı Ax-3 ekibini taşıyan Dragon kapsülü, ABD yerel saatiyle 18 Ocak 16.49'da (TSİ 19 Ocak 00.49) NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden başarıyla fırlatılmıştı. Yolculuğu yaklaşık 36 saat süren Ax-3 mürettebatı, 20 Ocak'ta Uluslararası Uzay İstasyonu'na ulaşmıştı.
GEZERAVCI, DÜNYA'YA DÖNÜŞÜNÜN ARDINDAN BİR HAFTA GÖZLEM ALTINDA TUTULACAK
TÜBİTAK UZAY Proje Yöneticisi Ömer Ataş, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın Dünya'ya dönüşüne ilişkin süreci değerlendirerek, "Astronotların standart olarak bir hafta gözlem altında tutulması ve adaptasyon sürecinin tamamlanması bekleniyor." dedi.
Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan (ISS) Dünya'ya iniş yolculuğu, Türkiye Uzay Ajansı'nda (TUA) TÜBİTAK UZAY Grup Lideri Sadık Murat Yüksel moderatörlüğünde, Astronot Tuva Cihangir Atasever ve TÜBİTAK UZAY Kıdemli Başuzmanı Can Bayraktar'ın katılımıyla düzenlenen programda canlı yayınlandı.
Program süresince, Gaziantep, Konya ve Antalya'daki bilim merkezleri ile Bursa'daki Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi'ne (GUHEM) canlı bağlantılar gerçekleştirilerek gençlerin de sürece ortak olması sağlandı.
Ax-3 mürettebatının Dünya'ya iniş sürecini ABD'deki Axiom Space'in kontrol merkezinden takip eden TÜBİTAK UZAY Proje Yöneticisi Ataş da canlı bağlantıyla katıldığı programda, Gezeravcı ailesinin de inişi bölgeden takip ettiğini belirtti.
Ataş, suya inişten sonra hücum botlarla ilk ekibin astronotlara ulaştığına işaret ederek, "Gemiye alınmalarının ardından doktorlar kapsüllerin kapılarından birini açacak ve içeri girip astronotların durumunu kontrol edecek. Onları tek tek kapsülden çıkaracaklar. Astronotlar, kurtarma gemisi içerisinde bulunan kontrol odasına alınacak, ilk kontroller orada gerçekleşecek. İlk etapta su ve yemek ihtiyaçları karşılanacak. Uzay kıyafetlerini değiştirecekler, ardından gemiye inen helikopter vasıtasıyla yakındaki havaalanına geçecekler, sonra hemen Houston'a hareket edecekler. Suya indikten Houston'a kadar geçecek süre 5-6 saati bulacak. Astronotların standart olarak bir hafta gözlem altında tutulması ve adaptasyon sürecinin tamamlanması bekleniyor." diye konuştu.
Gezeravcı'nın bir hafta gözlem altında tutulacağı belirtilirken Türkiye'ye dönüş tarihiyle ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.
Astronot Atasever de gençlerin ilgisinin tarifi güç bir onur ve mutluluk olduğunu dile getirerek, "Bu süreci gençlerle paylaşmak inanılmaz bir mutluluk. Gençler o kadar ilgili, meraklı ve anlamak istiyorlar ki onlardaki heyecanı görmek gerçekten bahtiyarlık sebebi." dedi.
Tarihinde ilk kez ISS'te Türkçe konuşulduğuna dikkati çeken Atasever, bu durumun paradigma değişikliğine sebep olacağını ve gençlerin de buna sahip çıkmasını umduğunu söyledi.
"AY'A DA TÜRKİYE'NİN ADINI YAZDIRMAYI PLANLIYORUZ"
TÜBİTAK UZAY Grup Lideri Yüksel de Gezeravcı'nın hilali ve yıldızı ait olduğu yere götürdüğünü belirterek, "Türkçe uzaydaydı. Bu da ayrı bir sevinç kaynağı. Hayatın her alanında olduğu gibi uzay teknolojilerini de kapsayabiliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Türk gençlerinin rol modellerinin artık astronotlar olacağının altını çizen Yüksel, astronotların hayatlarının da tıpkı hayran olunan futbolcular gibi ezberleneceğini umduğunu aktardı.
TÜBİTAK UZAY Kıdemli Başuzmanı Bayraktar da fırlatmadan itibaren uzayda geçen süreçte çok büyük heyecan duyduklarını ve gençlerin heyecanını gözlerinden okuduklarını anlattı. Milli Uzay Programı kapsamındaki diğer hedeflere de işaret eden Bayraktar, "Önce Ay'a sert iniş, daha sonra yumuşak inişle Ay'a da yine Türkiye'nin adını yazdırmayı planlıyoruz." dedi.
13 DENEYE İMZA ATTI
Dragon ile dönüş yolculuğu süren Alper Gezeravcı'nın uzayda gerçekleştirdiği 13 bilimsel deneyden bazılarının videosu Türkiye Uzay Ajansı tarafından paylaşıldı.
Videoda, Gezeravcı, farklı malzemelerden ve ebatlardaki toplarla yer çekimsiz ortamda hareketler ile döngüsel reaksiyonları inceledi. Sonra da yer çekimsiz ortamda, kendi çevresinde farklı açılarda döndü.
GEZERAVCI 13 DENEYE İMZA ATTI
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlayan "METABOLOM" isimli deneyiyle Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (ISS) son bilimsel çalışmasını gerçekleştirdi.
Gezeravcı, ISS'de kaldığı 14 gün boyunca 13 deney yaptı. Bunlardan sonuncusu olan Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emel Emregül'ün proje yürütücüsü olduğu "METABOLOM" deneyiyle uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin ortaya çıkartılması amaçlandı.
Deneyle, astronotlardan toplanacak kan, idrar ve tükürük örnekleri üzerinde yapılacak moleküler düzeydeki detaylı analizlerle uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki etkileri araştırılıyor.
Araştırmayla Gezeravcı'nın, uzay ortamı koşullarının etkisiyle gen ekspresyonlarında ve metabolizmalarında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimlerin incelenmesi hedefleniyor.
Ayrıca, Türkiye'nin uzay araştırmalarında yerçekimi fizyolojisi, havacılık ve uzay tıbbı gibi konularda çalışacak uzmanlara daha fazla araştırma yapmak için faydalı veriler elde edilmesi amaçlanıyor. Bu verilerin, dünyadaki hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde faydalı olabileceği düşünülüyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Gezeravcı'nın ISS'teki görevi boyunca 13 bilimsel deney gerçekleştirdiğini belirterek "Bilimsel çalışmalar, (Gezeravcı'nın) dönüşünden sonra da devam edecek. Bu deneyim, bilim insanlarımıza yeni araştırma olanakları sunacak. Türk bilim insanları, her alanda dünyayla yarışacak araştırmalar yapmaya devam edecek." ifadelerini kullandı.
TAMAMLANAN DENEYLER
Gezeravcı, ISS'ye ulaştığı günden bu yana her gün programına uygun şekilde deneylerini sürdürdü.
Astronot Gezeravcı, MİYELOİD deneyiyle galaktik kozmik radyasyonun, yer çekimi değişikliklerinin ve uzayda kalış süresi boyunca maruz kalınan diğer zorlu faktörlerin, astronotların bağışıklık sistemi ve kan yapımı sürecini nasıl etkilediğini araştırdı.
Uzay ve savunma sanayisine kurşunsuz lehimleme konusunda kritik bilgiler sağlayacak "MİYOKA" deneyini yapan Gezeravcı, Türkiye'nin uzay, havacılık ve savunma sanayisi için yeni nesil malzeme geliştirme kabiliyeti kazanmasında önemli katkı sunması beklenen "UYNA" deneyini de gerçekleştirdi.
Yer çekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genler ve bunların bağışıklık sistemiyle ilişkisini araştıran "MESSAGE" deneyine ilişkin de çalışmalar yürütüldü.
Muş Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve öğretmenleri Birsen Geçer'in proje yöneticiliğini yaptığı "PRANET" deneyini de gerçekleştiren Gezeravcı, TÜBİTAK MAM'dan Prof. Dr. İskender Gökalp ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil'in proje yöneticisi olduğu uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini amaçlayan "gMETAL" deneyine de imza attı.
Gezeravcı, ayrıca, Tuz Gölü'nde yetişen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiği fizyolojik ve moleküler tepkileri araştıran "EXTREMOPHYTE" deneyini yaptı.
Gelecekte uzayda yaşayacak yüksek sayıda insanın ihtiyaç duyacağı besinlerin sağlanması ve kapalı yaşam ortamlarındaki çevresel kontrollere destek vermesi için yeni bitkiler geliştirmeye yönelik ilk adım olan "CRISPR-GEM" ve mikroalg türlerinin uzayda yaşam destek sistemlerinde kullanılmalarının mümkün olup olmadığının araştırıldığı "UzMAn" deneyleri de bu süreçte gerçekleştirildi.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileştirme, yaşam destek alanlarında kullanılmasını araştıran "ALGALSPACE" ve uzayda yaşamaya karşı oluşan hayati tepkimelerin "vokal kord" kaynaklı değişimlerle tespiti ve düşük yer çekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını sağlayacak "VOKALKORD" deneylerini de sürdürdü.
"OKSİJEN SATURASYONU" deneyiyle de yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedeflendi.