Marmara Denizi'nde seyir halindeyken, Bursa'nın Karacabey ilçesinin 4 mil açığında, İmralı Adası'nın güneybatısında 6 mürettebatıyla batan 'Batuhan A' adlı gemide, aşçı Zeynep Kılınç (33) ile yağcı Hüseyin Tutuk'un (40) cenazelerine ulaşılmasının ardından, kayıp 4 mürettebatı arama çalışmaları 10'uncu gününde sürüyor.
ARAMALAR DEVAM EDECEK Mİ?
Bu zamana kadar gerçekleştirilen toplam 32 dalışla gemideki makine dairesi dahil her bölümü defalarca arayan ekipler, kayıp mürettebata ait olduğu sanılan eşyalar bulurken, kayıp mürettebata ise ulaşamadı. Bugünkü dalışlardan da sonuç alınamazsa, akşam yapılacak durum değerlendirmesi toplantısında, gemideki aramaların durumuyla ilgili karar alınacak.
Diğer yandan geminin neden battığı henüz belirlenemezken, Bursa Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Erinç Dobrucalı, batan Batuhan A gemisi ile ilgili muhtemel senaryoları değerlendirdi.
SIDIRMAZ AMBAR KAPAKLARI YOKTU
Marmara Adası'ndan Gemlik'e mermer tozu taşıdığı bilinen Batuhan A gemisinin sızdırmaz ambar kapakları olması gerekirken mavi branda ile kapatıldığına dikkat çekti.
Yağışlı havada mermer tozlarının su almasından dolayı geminin ağırlaşabileceğini belirten Dobrucalı, aşırı yük nedeniyle 53 yıllık geminin seyir esnasındaki olumsuz hava şartlarına dayanabilme ihtimalinin de düşük olduğunu ifade etti.
Prof. Dr. Erinç Dobrucalı, "1971 yapımı eski bir gemi ancak bu bölgede sürekli seyir halinde olan bir gemi. Gemi eski bir gemi ama güverte üstünde bulunan ambar kapaklarının normalde sızdırmaz olması gerekirken mavi branda ile kapatılmış. Mermer tozu olan ve sızdırmaz olması gereken ambarların içine deniz suyu girip fazla bir ağırlık oluşturmuş olabilir" dedi.
"GEMİNİN ESKİ OLMASI FAALİYETE ENGEL DEĞİL"
Hali hazırda yük taşıyan birçok eski gemi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dobrucalı, SOLAS sözleşmesine göre ticari gemilerin 36 ayda bir tekne bakımlarının yapılması gerektiğini ifade etti. Sadece bakımı yapılan ve belgelendirilmiş gemilerin ticari faaliyetlerine devam edebildiğini kaydeden Dobrucalı, tekne bakımı yapılmamış ticari gemilerin faaliyetlerine devam etmesinin mümkün olmadığını vurguladı.
CAN SALINA NEDEN BİNMEDİLER?
Batuhan A gemisinin de tekne bakımı yapılmadan faaliyetine devam edemeyeceğini kaydeden Dobrucalı, "Geminin eski olması faaliyette olmasına ve seyir yapmasına engel değil. Denizde can emniyeti, uluslararası sözleşmesi var. Gemiler SOLAS sözleşmesine tabi. SOLAS ticaret gemilerinin en geç 36 ayda bir tekne bakımlarının yapılmasıyla ilgili bir madde var. Ticaret gemilerine en az 2-3 senede bir havuzlanarak bakım yapılıyor. Geminin bağlı olduğu bayrak devleti ve klas kuruluşuna göre bu havuzlarda geminin denizde elverişli olup olmadığıyla ilgili bir belgelendirme süreci oluyor. Bu gemilerin o belgeleri almadan denize çıkması mümkün değil. Gemi seyir yaptığına göre bu sertifikaları da almıştır diye düşünüyorum. Klas kuruluşları sadece tekne, makine, elektrik sörveyleri değil aynı zamanda can sallarıyla ilgili, can yelekleriyle ilgili tüm kontrollerini yapıp bunu belgelendirdiği takdirde denize elverişli olarak seyir yapabilir. Emniyetsiz bir durumda gemi personelinin can salını denize atıp kurtulma şansları olabiliyor. Ama neden binmediler bilmiyorum" şeklinde konuştu.
"ESKİ OLSA BİLE BU GEMİ İÇİN ÇOK BÜYÜK BİR DALGA BOYU DEĞİL"
Batuhan A gemisinin seyir aldığı esnada zaman zaman 3 metreyi bulan dalga boylarını değerlendiren Prof. Dr. Dobrucalı, "Bu sıkıntılı süreç görüntülerden gördüğümüz kadarıyla zaten akşam başlıyor. Batuhan A adlı gemi aslında çok fazla olmayan 5 bofor kuvvetinde bir denizde yani yaklaşık 2 buçuk metrelik bir dalga boyunda seyir yapıyor. Eski bile olsa bu gemi için çok büyük bir dalga boyu değil. Gemi önce kuzeye doğru yöneliyor sonra tekrar güneye rotasına geliyor. O esnada deniz şartları etkilemiş ama önce telsizden gemi personelinin yardım talebi var. Gemi batmaya başladıktan itibaren kendi kendine deniz suyunun basıncıyla alarm gönderen bir sistem olan EPİRP cihazlar oluyor. Sabah olması tesadüf, akşamdan başlayan bir süreç" ifadelerini kullandı.
NELER OLMUŞTU?
Marmara Adası Badalan Limanı'ndan, Gemlik Limanı'na gitmek üzere 14 Şubat'ta saat 20.30'da kalkan, 1250 ton mermer tozu yüklü Batuhan A adlı gemiden, 15 Şubat'ta saat 06.32'de alınan acil durum sinyali, saat 07.12'de kesildi.
Karacabey ilçesinin kuzeyinde 4 mil açıkta batan gemiyi arama kurtarma çalışmalarını koordine etmek için Mudanya ve Karacabey ilçelerinde Bursa Valisi Mahmut Demirtaş başkanlığında kriz merkezi oluşturuldu.
AFAD, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik, deniz polisi, jandarma, UMKE, ANDA, AKUT ve NAK ekipleri tarafından toplam 6 kurtarma botu, 28 araç ve 1 Sahil Güvenlik korvetinden oluşan 275 personelle kurtarma çalışmaları başlatıldı. Arama kurtarma faaliyetlerine 1 Sahil Güvenlik korveti, 3 Sahil Güvenlik botu, 1 Sahil Güvenlik helikopteri, 1 Sahil Güvenlik uçağı, 1 Deniz Kuvvetleri Komutanlığı keşif karakol uçağı, 2 Kıyı Emniyet botu, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı arama kurtarma gemisi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı mayın gemisi, ROV cihazı bulunan deniz polisi ekibi ve Kıyı Emniyeti'nin unsuru olan Nene Hatun römorkörü ile RHIB bot da katıldı.
İzmit Körfezi'ndeki araştırma gemisi TCG ÇUBUKLU ile Erdek Deniz Üs Komutanlığı'nda görevli mayın avlama gemisi TCG AYVALIK ile Karadeniz açıklarındaki arama-kurtarma gemisi TCG AKIN da destek için bölgeye ulaştı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na ait 1 Seahawk helikopteri Çanakkale Deniz Hava Üs Komutanlığı'nda, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na ait 1 AS532 tipi helikopter de bölgeye hareket etmek üzere Eskişehir 1'inci Ana Jet Üs Komutanlığı'nda hazır bekletilirken, Milli Savunma Bakanlığı'nın sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, BATUHAN A isimli kargo gemisindeki 6 mürettebatı arama kurtarma çalışmalarına destek sağlayan Deniz Kuvvetleri'nin sonar cihazıyla, geminin 51 metre derinlikte tespit edildiği belirtildi.
2 MÜRETTEBAT BULUNDU
Su altından kaydedilen görüntülerde, geminin seyir halindeymiş gibi batıp deniz tabanına düz şekilde oturduğu görüldü. Battığı pozisyonla, arama kurtarma çalışmalarını kolaylaştırabildiği değerlendirilen geminin 3 boyutlu modellemesi yapıldı.
Sonar cihazlı incelemede kayıp 6 mürettebattan 2'sinin gemi enkazında olduğu tespit edildi. Aramaların 3'üncü gününde, TCG AKIN'dan kayıp gemiye ulaşmak için ilk dalış yapıldı. Karacabey ilçesi Kurşunlu Mahallesi sahiline 7 kilometre mesafedeki dalışta, kayıp 6 mürettebattan aşçı Zeynep Kılınç'a, olaydan 56 saat sonra ulaşıldı. Kaptan köşkünde cenazesi bulunan ve geminin dümeninde olduğu değerlendirilen Kılınç, Adana'da toprağa verildi.
Özel eğitimli dalgıçlar ile SAS komandolarının TCG AKIN'dan yaptığı dalışlarda, 6'ncı günde de batık geminin makine dairesine ulaşıldı. Makine dairesinin girişinde, gemide yağcı olarak görev yapan Hüseyin Tutuk'a ulaşıldı. Olaydan 128 saat sonra bulunan ve Manisa'nın Turgutlu ilçesinde toprağa verilen Tutuk, ailesine gönderdiği son görüntülerde, geminin su aldığını söyleyip o anları kaydetti. O anlarda, 6 saattir aynı yerde beklediklerini söyleyen Tutuk'un, eşine, saat 06.09'da internetten, durumları hakkında mesaj yazdığı ve saat 06.19'da video paylaşımında bulunduğu belirlendi.