Türkiye Tasarım Vakfı'nın (TTV) asrın felaketinde yerle bir olan Hatay'ın yeniden ayağa kaldırılması için başlatılan projesinin tasarım çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ortaklaşa hayata geçirilecek olan çalışma ile Hatay'ın yüzü 1.3 milyar dolara yenilenecek. Hatay'da bir araya geldiğimiz Türkiye Tasarım Vakfı kurucusu mimar Mehmet Kalyoncu, pilot proje alanında proje teslimlerini yaptıklarını, eski şehirdeki koruma amaçlı tasarım ve planlama çalışmalarının da bir ay sonra bütün detaylarıyla teslim edecekleri bilgisini verdi. Kalyoncu, "Eski şehir yeni ve şehir ikiye ayrılacak. Bu dünyada en modern örnek olacak. Türkiye başarmış olacak" dedi.
METREKARESİ 1.000 DOLAR
Burada tüm paydaşlarla birlikte ortak bir paydada buluştuklarını anlatan Kalyoncu, "Ortak bir yer üzerinde anlaşarak, bu değeri somut bir projeye döktük ve şimdi onun üzerine artık herkes çalışıyor. Buna yatırım yapmak isteyen maddi manevi herkes bunun üzerine bir katkı sağlamış olacak. Bizim görevimiz bu değeri ortaya çıkarabilmek. Bunu her şehrin kendi geleceği için yapması gerekiyor. Hem hibe hem finansman hem de buradaki halka kredi sağlandığında destekler bölge insanını motive edecek" şeklinde konuştu. Antakya merkez pilot proje alanın 1.3 milyon metrekare olduğunu aktaran Kalyoncu, "Metrekaresi 1000 dolar olarak düşünüldüğünde yapım maliyeti 1.3 milyar dolar" bilgisini paylaştı.
Şu anda tasarım aşamasından kaynak geliştirmeye odaklandığını ifade eden Kalyoncu, "Bir yemeğin reçetesi olmadan yemek nasıl yapılamıyorsa şehir de tasarlanmadan yapılamaz. Türkiye'de şehir tasarlama ekspertizi en az gelişmiş uzmanlıklardan biri. Alana daha önce ihtiyaç duyulmamış. Literatüre baktığımızda yakın tarihimizde böyle bir şehir planı çalışması yok. Cumhuriyet kurulurken Atatürk'ün yaptığı çalışmalar var. Bir de rahmetli Turgut Cansever, o zamanki ekiple İstanbul planı üzerine çalışıyor ancak mahkemeler o planı iptal ettiriyor. O raporu baştan sona okudum. Baya birçok şey planlanıp, tasarlanmış ancak teoride kalmış" dedi.
İTALYA'DAN DAHA HIZLIYIZ
İtalya'da depremden sonra 10 yılda 18 bin konut yapıldığını hatırlatan Kalyoncu, "Burada bir yılda 70 bin konut yapıldı. 2 yılda 180 bin oluyor. Bu 5, hatta 50 kat hızlı demek" diye konuştu. Bütün binaların yıkıldığını hatırlatan Kalyoncu, "Her birinin kemer tipi, çatı tipi, çatı kutu nedir? Yıkıldığı için bu bilgilere ulaşamadık. Arşiv taramasına baktık, 50 kişiyle görüştük. Sonra o bilgileri aldık" dedi.
MAHKEME TASARIMA ENGEL DEĞİL
Tasarım yapılırken yaşanan zorluklara da değinen Kalyoncu, "Bölge bölge veriler artık ortaya çıkıyor. Örneğin bir bina az hasarlı ve sağlamsa planı ona göre adapte ediyoruz" dedi. Birçok bina için mahkeme kararı olduğunu ancak kendilerinin tasarım çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Kalyoncu, "Mahkemeler tasarım için engel değil ama uygulama için engel" diye konuştu. Görsellerde de eski bir yapının restore edildiğini yanında ona saygı duyan yeni bir yapı olduğuna işaret eden Kalyoncu, "Restorasyon yaparak verisi kaybolan parselleri bugünün ihtiyacına uygun tasarlayarak, tarihi kentin içine yepyeni bir boyut kazandırıyoruz" ifadelerini kullandı.