Türkmen gazı için kritik bir adım daha atıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov ile İstanbul'da düzenlenen Türkiye-Azerbaycan Doğal Gaz Alanında İş Birliği Anlaşması İmza Töreni'ne katıldı.
Törenin ardından gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan Bayraktar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ortaya koyduğu güçlü iradenin, ikili işbirliğinin en somut göstergesi ve aynı zamanda teminatı olduğunu dile getirerek, ikili stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkilerin 15 Haziran 2021'de imzalanan Şuşa Beyannamesi'yle stratejik müttefiklik düzeyine ulaştığını anımsattı.
Bayraktar, Şuşa Beyannamesi'nin, iki devlet arasındaki işbirliğinin bir anlamda yol haritasını oluşturduğuna işaret ederek, işbirliğinin, diplomasi ve askeri alanların yanı sıra özellikle ekonomi ve enerji başlığında birçok yansımasını gördüklerini söyledi.
"BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN HAM PETROL BORU HATTI, DÜNYA PİYASALARI İÇİN FEVKALADE ÖNEMLİ"
İki ülkenin bugüne kadar birçok projeyi ortak geliştirdiğini kaydeden Bayraktar, "Başta Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı, Azerbaycan petrolü başta olmak üzere Hazar bölgesindeki, Kafkas coğrafyasındaki petrolün Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden de dünya piyasalarına arzı için fevkalade önem arz ediyor. Bu, dünya petrol piyasası için açıkçası dünya petrol arzının dengeli olması için çok önemli bir proje. Bunu yine iki ülkenin güçlü iradesiyle ortaya koyduk ve bugüne kadar sorunsuz bir şekilde bu hatla petrol dünyaya ulaşıyor." dedi.
TÜRKMENİSTAN DOĞAL GAZININ TÜRKİYE'YE ULAŞTIRILMASI İÇİN BİR MUTABAKATA VARDIK
Bayraktar, iki ülkenin Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) geliştirdiğini hatırlatarak, şöyle devam etti:
"Türkiye ve Azerbaycan bu örnek işbirliğiyle, bir anlamda hem kendi arz güvenliğimize hem de Avrupa'nın enerji arz güvenliğine çok ciddi anlamda katkı sağlıyor. Özellikle bugün imzalamış olduğumuz anlaşmayla beraber ilişkilerimiz doğal gaz alanında yeni bir boyuta geliyor. Bu anlaşmanın içerisinde birçok husus var. Bu anlaşmanın içerisinde 2030'a kadar Azerbaycan kaynaklarının, doğal gazının, Hazar kaynaklarındaki doğal gazın, Türkiye'ye ilave gaz hacimlerinin ulaşmasını, bir kısım doğal gazın ise Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaşmasını öngörüyoruz. Bununla beraber yeni bir husus, önemli bir husus, Türkmenistan doğal gazının Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden olarak Türkiye'ye ulaştırılması konusunda da bu anlaşma neticesinde bir mutabakata varmış oluyoruz."
Türkiye ve Azerbaycan'ın ortak geliştirdiği boru hatlarına, Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne doğal gaz ulaştıracak Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı'nın yeni bir "kardeş" olarak geldiğini ifade eden Bayraktar, "İnşallah bu kış, Nahçıvan'ın doğal gazı Türkiye üzerinden teslim edilecek. En kısa sürede bu hattı devreye almayı planlıyoruz. İnşaat faaliyetlerimiz açıkçası sona yaklaşmış olacak." diye konuştu.
Bugün imzalanan anlaşmayla konuk Bakan Cabbarov ile TANAP ve Güney Kafkasya doğal gaz boru hatlarının kapasitesinin artırılması konusunda 2030 ve ötesini de ele almış olduklarına dikkati çeken Bayraktar, "Elbette ki Hazar kaynaklarının Türkiye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya daha fazla gaz arzını sağlamak üzere özellikle Avrupa bağlantı noktalarında hem Bulgaristan'da da hem Yunanistan'daki bağlantı kapasitelerinin genişletilmesi hususunda ortak çalışmaları birlikte yürüteceğiz. Dolayısıyla böyle kapsamlı bir anlaşmayı bugün Sayın Bakanımızla imza ettik. Bu anlaşma şunu bir kez daha gösterdi ki bu iki ülkenin güçlü kardeşliğini, işbirliğimizi bu anlaşmalarla perçinlemeye, inşallah, devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov da Türkiye ve Azerbaycan'ın iki kardeş ülke olduğunu vurgulayarak, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın Orta Asya'daki kardeş Türk devletlerini bir araya getirdiğini söyledi.
Cabbarov, bugünkü anlaşmanın iki ülke tarafından geliştirilen uzun vadeli, büyük ve siyasi vizyona sahip projelerin hayata geçirilmesine yönelik politikasını ortaya koyduğunu belirterek, Türkiye-Azerbaycan işbirliğinin Avrupa'nın enerji güvenliğine katkı sağladığına dikkati çekti.
Iğdır-Nahçıvan Boru Hattı'nın önemine de değinen Cabbarov, bu bölgeye gönderilecek doğal gaz ile Nahçıvan'ın enerji güvenliğinin yanı sıra Türkiye-Azerbaycan kardeşliğinin de güçleneceğine işaret etti.
Cabbarov, söz konusu yatırımların Türkiye ekonomisindeki istikrar süreçlerinin bir sonucu olduğunu sözlerine ekledi.
TÜRKMENİSTAN DOĞAL GAZ REZERVİNDE DÜNYADA 4. SIRADA
Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu'nun (GECF) "2050 Görünüm" raporuna göre, Türkmenistan 13,9 trilyon metreküplük doğal gaz rezerviyle dünyada 4. ülke konumunda bulunuyor.
2010'da yıllık 40 milyar metreküp doğal gaz üreten Türkmenistan, üretim kapasitesini her geçen gün artırdı. Ülkenin yıllık üretimi 2019'da 63,2, 2020'de 66, 2021'de 79,3, 2022'de 78,3, 2023'te ise 80,6 milyar metreküpe çıktı.
Rapora göre Türkmenistan'ın yıllık doğal gaz üretimini 2050'ye kadar 110 milyar metreküpe çıkarması öngörülüyor.
Türkmenistan'da üretilen gazın yaklaşık 35 milyar metreküpü ülke içinde tüketilirken, 40 milyar metreküpü Çin'e, kalan kısmı ise Rusya, Özbekistan ve İran üzerinden Azerbaycan'a ihraç ediliyor. Doğal gaz üretiminin yarısına yakınını ihraç eden Türkmenistan, Çin'in en büyük gaz tedarikçisi konumunda bulunuyor.
Ülkenin tahmini doğal gaz rezervinin ise 50 trilyon metreküpten fazla olduğu hesaplanıyor.
TÜRKMENİSTAN BORU HATLARIYLA GAZ İHRACATINI ARTIRMAYA ÇALIŞIYOR
Türkmen gazını Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan üzerinden Çin'e ulaştıran 4 aşamalı Orta Asya-Çin Boru Hattı 2009'da faaliyete girdi. Halihazırda A,B ve C aşamaları aktif olan hattın kapasitesi yıllık 55 milyar metreküp gazın Çin'e ulaşmasına imkan tanıyor. Hattın son aşaması olan 35 milyar metreküp kapasiteli "D" kısmının ise 2030'lara doğru faaliyete girmesi ve hattın toplam kapasitesinde 30 milyar metreküp artış sağlaması hedefleniyor.
Doğal gaz ticaretinde alternatif boru hattı projeleri üzerinde çalışmalar yapan Türkmenistan, inşaatı son aşamaya gelen 1814 kilometrelik Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) Doğal Gaz Boru Hattı üzerinden gelecekte Afganistan, Pakistan ve Hindistan'a yıllık 33 milyar metreküp gaz satmayı hedefliyor.
Doğal gaz üretimini ve ihracatını artırmaya yönelik çabalarını sürdüren Türkmenistan, 2019'da yıllık 5,5 milyar metreküp gaz satışı için Rusya ile 5 yıllık anlaşma imzaladı. 2021'de yapılan swap anlaşması çerçevesinde ise İran üzerinden Azerbaycan'a yıllık yaklaşık 2 milyar metreküp gaz satışı gerçekleştiriyor. Azerbaycan'ın geçen yıl Türkmenistan'dan gaz ithalatı 1,5 milyar metreküp oldu.
TÜRKİYE'DE DOĞAL GAZ DAĞITIMINA GEÇEN YIL 17 MİLYAR LİRADAN FAZLA YATIRIM YAPILDI
Türkiye'de doğal gaz dağıtım şirketleri geçen yıl 17 milyar liranın üzerinde yatırım yaparken 2024-2026 döneminde toplam 75 milyar liralık yatırım planlanıyor.