Türkiye'nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever'in de içinde bulunduğu "VSS Unity" yörünge altı aracı, ABD yerel saatiyle 09.40'ta (TSİ 18.40) iniş yaptı.
New Mexico'daki Spaceport tesisinden taşıyıcı uçak aracılığıyla havalanan "VSS Unity" yörünge altı aracının yolculuğu 1 saat 10 dakika sürdü.
Araç, taşıyıcı uçak aracılığıyla yaklaşık 45 bin fitlik yüksekliğe erişmesinin ardından hibrit yakıtlı roket motorunu ateşleyerek yaklaşık 90 kilometre irtifaya ulaştı.
18.40'TA İNİŞ YAPTI
Türkiye'nin ikinci astronotu Atasever'in de içinde yer aldığı "VSS Unity" yörünge altı aracı, ABD yerel saatiyle 09.40'ta (TSİ 18.40) süzülerek iniş yaptı.
Uçağın ABD'nin New Mexico eyaletinde bulunan Spaceport tesisine inmesiyle, 4 astronot ve 2 pilottan oluşan 6 kişilik "Galactic 07" ekibinin bir üyesi olan Atasever'in yörünge altı araştırma uçuşu da sona erdi.
Atasever'in araştırmacı astronot olarak bulunduğu mürettebatta, ABD'den iki, İtalya'dan da bir özel astronot yer aldı.
10 İLDEN CANLI OLARAK TAKİP EDİLEBİLECEK
Türkiye'nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever'in uzay seferi 10 ildeki TÜBİTAK bilim merkezlerinden canlı olarak takip edilebilecek.
TÜBİTAK'ın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, Atasever'in Yörünge Altı Araştırma Misyonu kapsamında yapılacak yayına ilişkin bilgi verildi.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
"Yörünge Altı Araştırma Misyonu'nu izlemek isteyen herkesi bekliyoruz. Ülkemizin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever'in yer alacağı uçuş özel yayını Aksaray, Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, Kayseri, Kocaeli, Konya ve Samsun'da bulunan bilim merkezlerimizde, saat 17.00'de canlı olarak takip edilebilecek."
Konuyla ilgili sosyal medyadan açıklama yapan Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Tuva Cihangir Atasever'e başarılar diledi.
BAŞARILAR TUVA
Erdoğan, "Bugün Yörünge Altı Araştırma Görevi için uzay yolculuğuna başlayacak olan, ülkemizin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever'e başarılar diliyorum. 7 bilimsel deneye imza atacak astronotumuzun çalışmalarını heyecanla takip ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tuva Cihangir Atasever'in Türkiye'nin ikinci astronotu olarak tarihe geçeceğini belirterek, hem Türk bilim insanlarının yürüttükleri çalışmalarda küresel düzeyde işler yapmalarına vesile hem de Türk gençlerine unutulmaz bir ilham kaynağı olacağını söyledi.
Kacır, Atasever ile uzay yolculuğu öncesinde çevrim içi görüşerek son hazırlıklara ilişkin bilgi aldı.
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın görevinde yaşadıkları heyecanın bir benzerini bugün yaşadıklarını dile getiren Kacır, "İnşallah peşi sıra gerçekleştirdiğimiz insanlı uzay misyonlarımız, medeniyetimizin de bilimde, teknolojide, uzay araştırmalarında adeta küllerinden yeniden doğuşunun öncüsü olacaklar. İnşallah önümüzdeki dönemde bu uzay araştırmalarının farklı yönleriyle Türkiye'de küresel düzeyde geliştirildiğine hep birlikte şahitlik edeceğiz. Kolunda iki bayrak var. Hem Türkiye'mizin hem de Azerbaycan'ın bayrakları bir aradalar. Senin annen Azerbaycan Türkü. Dolayısıyla iki ay yıldızlı bayrağı bir arada taşıyor olman da ayrıca bu göreve farklı bir anlam katmış oldu." diye konuştu.
BİR SAAT İLA 90 DAKİKA SÜRECEK MİSYON
Kacır, toplam bir saat ila 90 dakika sürecek misyona 7 farklı bilimsel çalışmanın sığdırılacağına işaret ederek, böylelikle bir yönüyle Alper Gezeravcı'nın gerçekleştirdiği insanlı ilk uzay bilim misyonunun bir sonraki adımlarını atacaklarını söyledi.
Çok farklı misyonların ilk kez icra edileceğini vurgulayan Kacır, bunun tümüyle heyecan verici olduğunu belirtti.
"Hepimiz artık geri sayım halindeyiz. Bugün saat 17.00'de yine Türkiye ekran başında, yine bir vatandaşının ay yıldızlı bayrağımızla uzaya çıkışını büyük bir heyecan ve coşkuyla takip edecek." diyen Kacır, şunları ifade etti:
"Biz de TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Gebze Kampüsü'nde gençlerle birlikte olacağız. Geleceğin bilim insanlarıyla, Alper Gezeravcılarıyla, Tuva Cihangir Ataseverleriyle bir arada bu misyonu izleyeceğiz. Nefesimizi tuttuk artık. İnşallah kazasız belasız, hayırlısıyla, sağlıkla bu zorlu görev başarıyla tamamlanacak. Başarılar diliyorum. Türkiye'nin ikinci astronotu olarak inşallah tarihe geçecek bir bilim misyonunu icra edeceksin. Hem Türk bilim insanlarının yürüttükleri çalışmalarda küresel düzeyde işler yapmalarına vesile olacaksın hem de yine Türk gençlerine unutulmaz bir ilham kaynağı olacaksın. Sizlerin peşinden inşallah nice gencimiz çok farklı alanlarda geleceğe imza atacaklar. Bilimsel çalışmalarla, uzay araştırmalarıyla Türk milletinin, Cumhuriyet'imizin ikinci asrını Türkiye Yüzyılı yapabilmek adına nice güzel işi gençlerimiz inşallah sizlerden aldıkları ilham ve cesaretle gerçekleştirecek. Bizler de her daim sizlere sunduğumuz destek gibi Türk gençlerine, Türk çocuklarına elimizden gelen tüm desteği sunmaya devam edeceğiz.
Ben sana başarılar diliyorum. Dünya'ya yeniden dönüşünü ve yeniden vatanımıza, Türkiye'ye gelişini hasretle bekliyor olacağız. Sağlıcakla kal, Allah'a emanet ol. Yolun, bahtın açık olsun."
GÖREV PEÇİNİN ÜZERİNDEKİ SEMBOLLERİN ANLAMLARI
Atasever de kıyafetinin üzerindeki görev peçine ilişkin şu bilgiyi verdi:
"Peçimizin üzerindeki VSS Unity uzay aracı, Dünya'dan uzaya doğru bir seyahat içinde. O seyahatte de ona eşlik eden Dünya'nın 7 farklı noktasından çıkan 7 kıtayı temsil eden çizgiler var. Bu çizgiler, VSS Unity uzay aracının arkasında birleşiyorlar. Bunlar, uzay çalışmalarının birleştirici yanını temsil ediyor. Aynı zamanda Galactic 07 misyonu kapsamında biz, 7 farklı bilimsel deney icra ediyor olacağız. Bu 7 çizgi, aynı zamanda onları da temsil ediyor. Tabii ki armamızın en üstünde bayrağımız var. Bayrağımızın hemen altında da yapacağımız bilimsel deneyleri temsil eden bir atom sembolümüz var. Türkiye'nin gelecek hayallerine, uzay hedeflerine göz kırpan bir minik hilal de peçimizin sağ üst köşesinde yer alıyor. Ayrıca Cumhuriyet'imizin 100. yılını temsil eden logomuz da peçimizin en tepesine yerleştirilmiş biçimde. Dünya haritasının üzerinde de Türkiye'yi ayrıştırmış, turkuaz rengiyle de görüyoruz. Ayrıca 13 tane yıldızımız var.
Bu yıldızlarımızın yerleşimi Zümrüdüanka kuşunun gökyüzündeki yıldız yerleşimini temsil ediyor. Bu da küllerinden yeniden doğmayı, geleceğe umutla bakmayı temsil eden bir sembol olarak peçimizin üzerinde yer alan unsurlardan."
DENEYLERİN DETAYLARI
Atasever, uzay misyonu esnasında üzerinde bulunacak kıyafetindeki deney düzeneklerine ilişkin şunları anlattı:
"Kafamdaki yapı, bir beyin aktivitesi ölçüm cihazı. Prefrontal korteks bölgemdeki kan yayılımını ve oksijenasyon süreçlerini uçuşun tüm fazlarında ölçümleyecek yakın kızıl ötesi spektroskopisi yöntemini kullanan bir ölçüm aparatı var, alnımın tam ortasında. Bunu uçuşun tüm fazlarında giyiyor olacağım. Kablolar ise bütün vücudum boyunca uzanıp sol bacağım üzerindeki veri toplama kutusundan uzanıyor olacak. Uçuş esnasında bütün fazlarda kafatası basıncının artmasına hem kan dinamiklerinin hem de omurlik sıvısının etkisi araştırılacak. Bir diğeri, sağ kolumda yer alacak, şu an halihazırda aktif olan akıllı, giyilebilir ve aktif bir radyasyon dozimetresi. Uçuşun tüm fazlarında aktif olacak. Eğer ki yüksek bir radyasyona maruz kaldığıma yönelik veri elde ederse bana uyarı verecek. Döndükten sonra biz radyasyon dozimetresi tarafından toplanmış verileri, miyeloid deneyimizle besleyeceğiz. Bu deney, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda gerçekleştirdiğimiz görevde de yer alan deneylerden biriydi."
Sağ bacağında yer alacak iki farklı doz aktarım özelliğine sahip insülin kalemlerini de uzayda test edeceğinin bilgisini veren Atasever, bu sayede ileride diyabetli bireylerin de uzayda uzun süre kalmasının önünü açacak ilk denemeyi gerçekleştireceklerini söyledi.
Atasever, "BEACON" deneyinin Harvard Tıp Fakültesi ile Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hava ve Uzay Hekimliği Ana Bilim Dalı'nın ortaklığında, radyasyon deneyinin ODTÜ Uzay ve Hızlandırıcı Teknolojiler Uygulama ve Araştırma Merkezi (İVMER) tarafından ve insülin kalemi testinin de Axiom Space ile Türkiye Uzay Ajansı ortaklığında icra edileceğini dile getirdi.
"YURDA DÖNÜP SİZLERLE BULUŞMAK İÇİN SABIRSIZLANIYORUM"
Üzerinde taşıyacağı 3 deney ekipmanı haricinde 4 tane de insan fizyolojisi deneyi gerçekleştireceklerini vurgulayan Atasever, "Bu, çok farklı bir görev profiline sahip uçuşun insan fizyolojisi üzerinde ne gibi metabolik değişiklikler yarattığı, bağışıklık sistemimizi nasıl etkilediği ve hücre dışı vezikül olarak isimlendirilen minik hücreciklerin içeriklerinde ne gibi farklılıklara sebep olduğu da Türk araştırmacılar tarafından ortaya konulacak." dedi.
Atasever, uçuştaki tüm adımları işledikleri bir eğitimi tamamladıklarını belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Sabah çok erken saatlerde buraya intikal ettik. Tıpkı uçuş sabahındaymışız gibi bütün adımları icra ettik. İlk defa bütün mürettebat olarak VSS Unity uzay aracının içine girme ve orada bir akış işletme şansını elde ettik. Gerçekten kabinin içinde o eğitim adımlarını yürütmek, orada bulunmak, kendi koltuğumuza oturmak, daha sonra pilotlarla beraber bu süreci işlemiş olmak, oldukça heyecan vericiydi. Bugüne kadar aldığımız, bu hafta boyunca aldığımız eğitimlerden daha farklıydı. Ailelerimiz buradaydı. Nasıl hangardan dışarı çıkıp onları selamlayıp uzay aracına gideceksek aynı şeyi yaptık. Onların heyecanını görmek de bizi bilhassa heyecanlandırdı. Dolayısıyla oldukça özel bir gündü diyebilirim. Görevimi başarıyla tamamladıktan sonra yurda döndüğümde de sizlerle buluşmak için sabırsızlanıyorum."
Atasever'in, yaklaşık 3 dakikalık serbest düşme fazında, mikro yer çekimi ortamında 7 bilimsel deneyi gerçekleştirmesi planlanıyor.
RADYASYON ANALİZİNDEN İNSÜLİN KALEMİ TESTİNE KADAR DENEYLER
Bilimsel bir misyon gerçekleştirecek Atasever'in üzerindeki astronot tulumu, 3 deneye ilişkin ekipmanları taşıyabilmesi için özel olarak revize edildi.
"BEACON" isimli beyin görüntüleme deneyi kapsamında Atasever, kafasına takacağı yakın kızılötesi spektroskopisi ölçüm cihazını uçuşun tüm fazlarında üzerinde taşıyacak. Böylece beynin prefrontal korteks bölgesindeki kan yayılımı ve omurilik sıvısının dinamikleri incelenecek. Bu deneye ek olarak dünyayı uzak noktadan görmüş olmanın yaratacağı psikolojik değişim ve dönüşümler de Atasever'den örnekler toplanarak analiz edilecek.
IvmeRad Radyasyon Dozimetresi deneyiyle ne kadarlık radyasyona maruz kalındığı bilgisi elde edilecek. Böylelikle, daha sonraki süreçlerde uzay istasyonlarına gidecek kişilerin anlık olarak ne kadar radyasyona maruz kalacağına ilişkin öngörüde bulunulabilecek.
Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve Axiom Space'in ortak deneyi olan Uzayda İnsülin Kalemi Testi ile özel kutu içine yerleştirilmiş 2 farklı insülin kalemi uzaya taşınacak ve bu ortamdaki doz aktarım verimliliği ilk kez test edilecek. Böylece gelecek yıllarda Dünya yörüngesinde inşa edilecek uzay istasyonlarına diyabetli bireylerin gitmesi halinde uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin etkinliğine yönelik ilk deneme gerçekleştirilmiş olacak.
Yörünge Altı Uçuşta Vezikül Analizi kapsamında, uçuş öncesinde ve sonrasında Atasever'den toplanan biyolojik örneklerin içinde bulunan hücre dışı veziküller, özel geliştirilen mikro akışkan çip vasıtasıyla izole edilecek. Bu sayede gelecekte astronotlar uzaya çıkmadan önce uygulanabilecek birtakım uyumlandırma terapilerinin geliştirilme potansiyeli araştırılacak.
Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın misyonunda yer alan MESSAGE, METABOLOM ve MIYELOID deneyleri de yine Atasever'in gerçekleştireceği Yörünge Altı Araştırma Görevi'nde uygulanacak.