Ankara - Şam hattında normalleşme zemini arayışları hız kazandı.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Türkiye ile ilişkilerin onarılması için tüm girişimlere açık olduğunu dile getirdi.
ESAD'A DAVET MASADA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan da önce Suriye ile görüşme olabileceğini söyledi sonra da "Bizim Sayın Putin ile Beşşar Esed'e bir davetimiz olabilir. Sayın Putin Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleştirebilirse, bu yeni bir sürecin başlangıcı olabilir. El birliği ile ayrımsız bir biçimde bu terör yapılarının kökünün kazınması, Suriye'nin geleceğinin inşası için mühimdir" ifadelerini kulland��.
MOSKOVA'DA PUTİN - ESAD ZİRVESİ
Erdoğan'ın bu açıklaması sonrası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye Devlet Başkanı Esad ile Moskova'da bir araya geldi.
Esed görüşmeye ilişkin "Bugün dünya genelinde ve Avrasya bölgesinde yaşanan olaylar göz önüne alındığında, bugünkü görüşmemiz tüm detayların ele alınması, olası beklentiler ve senaryoların istişare edilmesi açısından çok önemli" dedi.
ESAD NE DEDİ, KREMLİN NE SÖYLEDİ?
Esad'ın Moskova'da yaptığı açıklamada "Olası beklentiler ve senaryoların istişaresi" vurgusu yapılırken Kremlin'den "Suriye - Türkiye temasları gündemimizde" açıklaması geldi.
Türkiye ve Suriye arasında yeni dönemin temellerinin atılmaya hazırlanıldığı şu günlerde "Erdoğan - Esad nerede ve ne zaman yüz yüze görüşecek?" sorusu önem kazandı.
RUSLAR "OLUMLU GELİŞMELER HIZLANDI" DEYİP TARİH VERDİ
Suudi Arabistan merkezli Şarku'l Avsat'a konuşan bir Rus diplomat, "tartışmalı dosyaların çözümü için olumlu gelişmelerin hızlandığını" ifade ederek, zirvenin 'bu yıl sonundan önce yapılmasını' beklediklerini söyledi.
TASS: "TÜRKİYE VE SURİYE ARASINDAKİ BUZLAR ÇOKTAN KIRILDI"
Rusya'nın resmi haber ajansı TASS'ta yer alan bir uzman görüşünde ise "Ankara'nın normalleşme yönünde siyasi bir iradenin varlığından söz ettiği koşullarda, ABD'nin bu sürece müdahale etmeye çalıştığı açık. Ancak Suriye ve Türkiye tarafları arasındaki buzlar çoktan kırıldı" değerlendirmesini yaptı.
TARİHİ ZİRVE İÇİN 3 LOKASYON ÖN PLANDA
Öte yandan olası Erdoğan - Esad zirvesi için Rusya'nın başkenti Moskova, Irak'ın başkenti Bağdat ve Türkiye-Suriye sınırındaki Kesep Kapısı ön plana çıkıyor.
Bilindiği üzere Rusya, Türkiye ve Suriye arasında arabulucu rolünde hareket ediyor. Irak Başbakanı Sudani de Türkiye ve Suriye arasındaki normalleşme sürecine aracılık ettiğini dile getirmişti.
Moskova ve Bağdat lokasyonları bu bağlamda ön plana çıkıyor.
ARKA KAPI DİPLOMASİSİ YOĞUNLAŞTI! ÖNCE ŞAM'A SONRA ANKARA'YA İNEN UÇAK...
Bir yanda da Temmuz ayı arka kapı diplomasisinin yoğunlaştığı bir ay oldu.
Rus Dış İstihbarat Servisi Direktörü Sergey Naryshkin'in uçağı, Şam'dan sonra Ankara'ya indi. Naryshkin'in MİT Başkanı İbrahim Kalın'la görüştüğü ifade edildi. Moskova'daki Putin-Esad görüşmesinin hemen öncesinde yapılan bu ziyaret zamanlaması oldukça dikkat çekti.
ÖNCE PUTİN - ESAD SONRA LAVROV - FİDAN... SÜREÇ NAKIŞ GİBİ İŞLİYOR
24 Temmuz'daki Putin - Esad zirvesinden iki gün sonra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile bir araya geldi. Ankara - Şam - Moskova hattındaki bu zaman ayarlı görüşmeler sürecin nakış gibi işlediğini gözler önüne serdi.
"PKK İLE SAVAŞMAMIZ GEREKİYOR"
Bilindiği üzere Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Esad'la yapacağı görüşme için Hakan Fidan'ı görevlendirdiğini söylemişti. Fidan da Ankara - Şam zirvesi arifesinde "(PKK/YPG) Bununla savaşmamız, bunun elindeki petrolü, enerji kaynaklarını Suriye halkına geri vermemiz gerekiyor" açıklamasında bulunmuştu.
Hürriyet Gazetesi Yazarı Abdulkadir Selvi, bugünkü köşe yazısında olası Erdoğan - Esad görüşmesinin perde arkasını ve gelişim sürecini kaleme aldı.
Selvi, "Erdoğan-Esed görüşmesini teşvik eden iki ülke var. Rusya ve Irak. ABD ile İran ise görüşmeyi engellemek için her türlü çabayı gösteriyorlar. İran, Şam üzerindeki etkisini kullanarak engelliyor. ABD ise süreci sabote etmek için her türlü imkanı seferber etmiş durumda" ifadelerini kullandı.
Erdoğan ve Esad'ın Ağustos'ta görüşebileceğini dile getiren Abdulkadir Selvi'nin yazısından öne çıkan detaylar şu şekilde:
ABD'YE YER YOK
ABD Dışişleri Bakanlığı Türkiye ile Suriye ilişkilerinin normalleşmesine karşı olduğunu açıkladı. Bunda şaşılacak bir şey yok. Çünkü Türkiye-Suriye ilişkileri normalleştiği taktirde Suriye'de ABD'ye yer olmayacak. ABD'nin Suriye'de bir PKK devleti kurması mümkün olmayacak.
TÜRKİYE-SURİYE İŞBİRLİĞİ ENGELLER
Sadece ABD'nin bu tavrı dahi iki ülkenin normalleşmesinin ne denli hayati olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesinin en çok Suriye'nin ihtiyacı var. Çünkü Suriye'yi bölüyorlar. Hava savunma sistemleri, binlerce tır dolusu silah ve bütçeden PKK'ya yardım için her yıl ayrılan 200 milyon doların bir hedefi var. ABD, Suriye toprakları üzerinde PKK devleti kuruyor. Bu ancak Türkiye ile Suriye'nin işbirliği ile önlenebilir.
ÖN ŞART VAR MI?
Erdoğan-Esed görüşmesini engellemek isteyen odaklar, Türkiye, Suriye topraklarından çekilsin ön şartını öne sürüyorlar. İlk başlarda Esed de bunu dile getiriyordu. Ama şimdi egemenlik hakkının tanınması ile sınırlı tuttu.
Türkiye o topraklardan çekildiği taktirde, orayı kim dolduracak? Esed de çok iyi biliyor ki, oraya PKK yerleşecek.
PERSPEKTİF FARKI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, "Bize iletilmiş bir önşart yok" dedi. Önşart yerine iki ülkenin farklı perspektifleri söz konusu. 13 yıl aradan sonra ilk temas olacak. Hakan Fidan, "Bizim perspektifimizde olan sorunlar var, onların perspektifinde olan sorunlar var. Eğer görüşmeden birbirimize şart koşacaksak görüşmenin anlamı yok. Görüşme dediğiniz şey medeni bir şekilde bu sorunları çözmek için var, insanlar bunları çözmek için görüşürler" dedi.
SAVAŞ BÖLGEYE YAYILIYOR
Erdoğan-Esed görüşmesinin üzerinde bir de zaman baskısı oluştu. Çünkü Lübnan'da, İsrail ile Hizbullah arasında büyük savaş patlamak üzere. Bu savaşın Suriye'ye sızması an meselesi. Böyle bir savaşta Suriye cephe ülkesi haline gelebilir.
O nedenle Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesine Erdoğan'dan ziyade Esed'in ihtiyacı var. Bölgeye yayılacak bir savaşta ilk yem olacak ülkelerden biri Suriye olacak.
AĞUSTOSTA GÖRÜŞEBİLİRLER
İhtiyatlı olmakla birlikte ağustos ayı içerisinde Erdoğan-Esed görüşmesi yapılabilir. Arka kapı diplomasisi hızlandı.