Türkiye terörle mücadele olmak üzere, su meselesinden Kalkınma Yolu'na birçok başlıkta işbirliği için Irak ile art arda görüşmeler yürütüyordu.
Bu görüşmelerin ardından geçtiğimiz günlerde Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması 4'üncü Toplantısı Ankara'da gerçekleştirildi.
Toplantı kapsamında dışişleri, savunma bakanları ile istihbarat yetkilileri bir araya geldi. Toplantı, Türkiye ile Irak arasında yeni bir dönem başlangıcının güçlü bir göstergesi oldu.
İki ülke savunma bakanları "Askeri, Güvenlik İşbirliği ve Terörle Mücadeleye Dair Mutabakat Zaptı"nı imzaladı.
İmzalanan mutabakat zaptı ile PKK'ya karşı mücadelede hukuki bir zemin oluşturuldu.
Terör örgütü ve veya yasaklı örgüt ifadesi aynı cümlede kullanıldı.
Zapt ile Irak hükümeti PKK'ya bağlı partileri, sivil toplum örgütlerini de yasak ilan etti. Bu örgülerin faaliyetlerini durduracak, mallarına el koyacak.
Bağdat'ta Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi kurulacak. Bu merkezde bir Türk, bir Iraklı komutan bulunacak. Herkes kendi ordusuna bağlı olacak. Hiyerarşik bir yapı bulunmayacak. İstihbarat paylaşımı, bilgi paylaşımı ve askeri planlamalar yapılacak. Bu merkez terörle mücadelenin birlikte yürütülmesini sağlayacak bir merkez olacak.
Terör örgütüyle mücadele aşama aşama ilerlenecek.
SU KARŞILIĞINDA PETROL DETEĞİ ALINACAK
Öte yandan Türkiye; Dicle ve Fırat nehirlerinin sularının iyi yönetimi ve tasarruflu kullanımı konusunda Irak yönetimine proje desteği sağlanacak. Türkiye, projelerin finansmanını ise Irak'tan alacağı petrol ile karşılayacak.
Türkiye ile Irak'ın anlaşmaya vardıkları hususlar şu şekilde:
Altyapı, çevre ve su koruma, su kaynaklarının sürdürülebilir ve etkin kullanımı, suyun tuzdan arındırılması projeleri taşkın ve kuraklıktan korunma, sulama ve kanalizasyon şebekeleri, atık su arıtma ve endrüstiyel atık suların toplanması, arıtılması ve yeniden kullanımı alanlarında uzmanlaşmış Türk şirketleri, Irak cumhuriyeti tarafından ilan edilecek ihale süreçlerine davet üzerine katılım sağlayacak.
Dicle ve Fırat nehirlerinde sürdürülebilir su yönetiminin geliştirilmesi ve Irak'ta tarım, sanayi, belediye ve içme suyu gibi çeşitli alanlarda en iyi şekilde kullanılmalarına ilişkin ortak projelerin uygulanması alanında iş birliği yapılacak
Irak'ta su altyapısı ve toplanması sistemlerinin inşası, baraj güvenliği ve mevcut barajların iyileştirilmesi konularında uzmanlık projeleri uygulanacak.
Projeler mutabık kalınacak en uygun şekilde finans edilecek. Her bir projenin finansmanı, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye'nin Irak'tan petrol alımlarına dayanan bir sistem aracılığıyla karşılanacak
PERDE ARKASINDA KARAR NASIL ALINDI?
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın, son Irak ziyaretindeki temasları ile Irak Başbakanı Muhammed Şia Sudani ve Iraklı üst düzey yetkililerle gerçekleştirdiği görüşmeler neticesinde Türkiye - Irak arasındaki ilişkiler yeni bir boyuta taşınmıştı.
GÜVENLİK ZİRVESİ DÜZENLENDİ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın'ın katılımıyla Mart ayında Irak'ın başkenti Bağdat'ta güvenlik zirvesi düzenlendi. Zirvede terörle mücadele, güvenlik ve askeri iş birliği konuları görüşüldü.
Bunun yanı sıra, Türkiye'nin Irak ile yürüttüğü istihbarat diplomasisi de Irak hükümetinin aldığı bu yeni kararda önemli bir etken oldu.
RESMİ EVRAKTA YASAKLI TERÖR ÖRGÜTÜ İBARESİ KULLANILDI
Bunun sonucunda, Irak Başbakalığı'nın 23 Temmuz 2024'te Irak Temsilciler Meclisi Başkanlığı'na gönderdiği belgede, "PKK terör örgütünün resmi yazışmalarda 'yasaklı örgüt PKK' olarak kullanılması" ifadesi yer aldı.
IRAK BAKANLAR KURULU'NUN KARARI
Söz konusu gelişmenin, Irak Bakanlar Kurulu'nun 28.05.2024 tarihli "PKK'nın resmi yazışmalarda 'yasaklı örgüt PKK' olarak kullanılması" kararına dayandırıldığı bildirildi. Irak hükümeti tarafından verilen bu karar, terör örgütü PKK'nın Irak'taki faaliyetlerinin sonlandırılmasına yönelik atılan ciddi bir adım oldu.
Türkiye, Irak hükümetinin attığı bu adımı gelecekte alınacak tedbirler için de umut verici bir adım olarak değerlendiriyor. Bu adımla terörle mücadelede devam eden mevcut askeri doktrin bağlamında stratejik bir yenilgi içerisinde olan PKK'nın, uluslararası arenada da gücünü kaybettiği ortaya koyuyor.
Buna göre, Başbakan Sudani, resmi kurumlardaki yazışmalarda terör örgütü PKK için "yasaklı örgüt" ifadesinin kullanılmasını istedi.
YASAKLI ÖRGÜT İLAN EDİLMİŞTİ
Irak hükümeti, daha önce terör örgütü PKK'yı "yasaklı örgüt" ilan etmişti.
BAŞKAN ERDOĞAN AÇIKLAMIŞTI: TERÖR ÖRGÜTÜ İLAN EDİLSİN MEVCUDİYETİ SONLANDIRILSIN
Başkan 22 Nisan'da gerçekleştirdiği Irak ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlamış ve terörle mücadelede kararlılık vurgusu yapmıştı.
Erdoğan, "Biz terörü öyle ya da böyle yok edeceğiz. Biz bu konuda kararlıyız. Terörle ve terör örgütleriyle birlikte yol yürüyenlere, terör örgütlerini maşa olarak kullananlara meydanı asla bırakmayacağız" ifadelerini kullandı.
Terörle mücadele, ticaret, ulaştırma, enerji ve iklim değişikliğinin etkileri gibi başlıklarda görüşme yaptıklarını söyleyen Başkan Erdoğan, "Biliyorsunuz Irak kısa süre önce terör örgütü PKK'yı yasaklı örgüt ilan etti. Ülkemizin bundan duyduğu memnuniyeti dile getirdik. PKK'nın resmen terör örgütü ilan edilerek Irak'taki mevcudiyetinin sonlandırılması yönündeki beklentimizi bir kez daha vurguladık" diye konuştu.
"BİZ KARARLIYIZ"
"Irak ile ortak operasyon yapılacak mı?" sorusu üzerine Erdoğan, şu açıklamalarda bulundu:
"Irak'ta da Suriye'de de özellikle terör bataklığı sadece bizim çalışmamızla değil, buradaki her iki ülke yönetiminin müşterek gayretleriyle kurutulacaktır. Bunun yanında biz bütün terör örgütleriyle ayrımsız bir şekilde aralıksız mücadelemizi sürdürüyoruz. Özellikle Irak ve Suriye'de yuvalanmış PKK/PYD/YPG ile ilgili mücadelemiz uzun yıllardır bildiğiniz gibi kapsamlı bir şekilde sürüyor. Bundan sonra da yine aynı kararlılıkla bu devam edecek. Gerek yurt içinde gerek sınırlarımızın hemen ötesinde, uluslararası hukukun içinde ve komşularımızın toprak bütünlüğü noktasındaki hukukuna da saygılı olarak bu mücadele devam edecektir.
Gönül ister ki komşularımız topraklarından bize yönelen tehditler karşısında gereken tavrı kendileri koysun ve müşterek olarak bu mücadeleyi sürdürelim. PKK/PYD/YPG terör örgütü Irak'ın da istikrarına, kalkınmasına, huzuruna bir tehdittir. Bu tehdidin ortadan kaldırılması Irak'ın da çıkarınadır. Ben inanıyorum ki bu gerçeği görüyorlar ve artık bu pürüzün yok edilmesi için irade ortaya koyacaklardır. Irak'ın kalkınma vizyonunun, uluslararası yatırımların güvenliği için bu terör çukurlarının dümdüz edilmesi ve Irak için öngörülebilir yarınların inşa edilmesi şarttır. Biz terörü öyle ya da böyle yok edeceğiz. Biz bu konuda kararlıyız. Terörle ve terör örgütleriyle birlikte yol yürüyenlere, terör örgütlerini maşa olarak kullananlara meydanı asla bırakmayacağız."