Malatya'da merkezüssü Kale olan 5,9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem, Diyarbakır, Elazığ, Adıyaman, Sivas hatta Suriye'den bile hissedildi.
Korkutan depremde ilk açıklamalara göre yıkım, yaralı veya can kaybı olmadığı açıklandı.
Öte yandan Malatya ve Elazığ'da okullara bir gün ara verildi.
30 ARTÇI MEYDANA GELDİ
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, saat 10.46'daki 5,9 büyüklüğünde depremin ardından 30 artçı sarsıntı yaşandı.
Artçı sarsıntıların 1,2 ila 3 büyüklüğü aralığında meydana geldiği belirlendi.
Peki Malatya'daki 5,9'luk deprem hakkında uzmanlar ne diyor?
"DEPREMİN ŞİDDETİ 7 CİVARINDA"
Prof. Dr. Mehmet Ali Özdemir A Haber canlı yayınında depremin şiddetinin 7 büyüklüğünde olduğunu söyledi. Özdemir'in açıklamaları şu şekilde:
6 Şubat depreminde hasar gören binalarda sıkıntı olabilir. Bu kapsamda bir tane binanın çöktüğü yönünde bir haber var. Onun dışında çok şükür önemli bir sorun görünmüyor. AFAD'ın vermiş olduğu konuma göre bu deprem Doğu Anadolu Fay Zonu'na paralel bir fay üzerinde Elazığ batısında bir fay üzerinde gerçekleşti. Bu fay hattı üzerinde bir deprem beklentisi çok da beklenmiyordu. Burası aktif fay olarak gösterilmemişti. Ama 96-97-2000 yıllarındaki çalışmamızda buradaki fayın çok genç olduğunu buranın deprem açısından riskli olduğunu görmüştük. Malatya'nın tümü deprem açısından hassas bir bölge.
Bunu 6 Şubat 2023 depremleri sonrası devam eden deprem etkinliğinin bir parçası olarak değerlendirmek gerekir. Büyük deprem sonrası bir fırtına kalıntısı olarak okumak daha doğru. Depremin büyüklüğü orta büyüklükte. Şiddeti 7 civarında. Oluşturabileceği hasar ve yıkım da sınırlı. 6 büyüklüğündeki bir depremden sonra artçılar olacaktır. Genellikle 6 büyüklüğündeki depremden sonra 5,5 – 5 – 4 gibi büyüklükteki depremler olabiliyor. Bu beklenir. Bu nedenle de yarası belirginleşmiş binalardan uzak durmak lazım.
"HASAR OLABİLECEK BİR DEPREM"
NTV canlı yayınında konuşan Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz şu ifadeleri kullandı:
"Çok yeni, bilgilerin oldukça sınırlı olduğu bir aşamadayız ama olduğu yere bakacak olursak aşağı yukarı doğu anadolu fayı ve o fay zonu üzerinde olan bir yer. Özellikle 6 Şubat depremi ve 2020'de yaşadığımız Elazığ depreminden sonra oldukça stresin fazla olduğu, yüklendiği bir bölge. Bu bölgedeki faylardan birinin harekete geçtiğini düşünüyorum. Ama dediğim gibi bilgiler henüz çok taze. Biraz inceleme gerekiyor. 5.9 ile 6.1 arası büyüklük veriliyor. Sığ bir deprem. 10-12 km civarı verilen kaynaklar var. Dolayısıyla hasar olabilecek bir deprem 6 büyüklüğü ülkemiz açısından. Umuyorum ki ciddi bir hasar ortaya çıkmaz.
"BU BÖLGENİN TÜMÜ İÇİN BU TÜR DEPREMLERİ OLAĞAN KARŞILAMAK LAZIM"
Biliyorsunuz 6 Şubat'ta yaşadığımız depremden sonra doğu anadolunun, özellikle doğu anadolunun ve orta anadoluya kadar olan bir kesimin sıkıştığını ve bu bölgede önemli stres değişiklikleri olduğunu hep söyleyegeliyoruz. Dolayısıyla bu bölgenin tümü için bu tür depremleri olağan karşılamak lazım. Ama özellikle de bazı alanlarda belki biraz daha fazla dikkatli olunması gerektiğini söylüyoruz. Bingöl tarafında biraz, Çelikhan'ın biraz Elazığ'a doğru uzanan Çelikhan arasındaki kesim gibi... Bazı bölgelerde, uzun yıllardır deprem olmamış bölgelerde özellikle bu tür depremlerin ortaya çıkması olağan. Bunların olabileceğini bekliyoruz özellikle 6 Şubat depremi sonrasında.
O BÖLGELERİ İŞARET ETTİ
Türkiye'nin özellikle doğu anadoluda riskli gördüğümüz kesimi Bingöl çevresi, Bingöl kuzeyinde Yedisu segmenti dediğimiz ve 7'nin üzerinde bir deprem üretme potansiyeli olan bir bölge var. Burası Erzincan ovasının doğusu ile Bingöl arasında kalan kesimde yer alıyor. Burası riskli bir bölge, çok uzun yıllardır konuşuluyor. Bir diğeri Palu, Bingöl yöresi. Burada da yine oldukça uzun süredir deprem olmamış ve aktif fayların yoğun olduğu bir bölge. Bu iki bölge... Bunun dışında özellikle bizim güneydoğu anadolu fayı dediğimiz neredeyse Hatay'dan başlayıp Hakkari'ye kadar uzanan bölge. Ki bunun üzerinde de yine zaman zaman 3-4 büyüklüğünde depremler olageliyor. Bu bölgelerde de zaman zaman bu büyüklükte 6, belki biraz daha üstüne varan depremlerin olması olağan.
"DAHA BÜYÜK BİR DEPREM BEKLENTİM YOK"
Ortalama bir yıl içinde 20 bin deprem oluyor. Bu sayı 6 Şubat'tan sonra 75 binlere kadar arttı. Bu da doğaldı. Aradan geçen iki yıl içinde bu sayı azalmaya küçülmeye başladı. Bu etkinlik sürecek.
Bu bölgedede benim kişisel olarak daha büyük bir deprem beklentim yok. Stresin boşalmış olduğunu biliyoruz."
"BU BÜYÜKLÜKTEKİ DEPREM, HASAR VEREBİLECEK BİR DEPREM"
CNN Türk canlı yayınında konuşan deprem uzmanı Prof. Dr. Şükrü Ersoy şu ifadeleri kullandı:
"Öncelikle bu büyüklükteki deprem hasar verebilecek bir deprem. 2023'de yaşanan depremlerin artçısı değil. Kale bölgesine yakın ve başlı başına bir deprem. Zaten böyle bir depremin olması da yüksekti. Bunların artçı mı müstakil mi olduğunu söylemek de zorlanıyorduk ama bu deprem başlı başına müstakil bir deprem. Bunun devamı gelmeyebilir zaten başlı başına hasar verebilecek büyüklükte bir deprem. Süre olarak da 20 saniyeye yakın bir süre hissedildiğini düşünüyorum.
Ama bunun da artçıları olabilir ve 5 büyüklüğüne kadar çıkabilir. Bu konu da dedikodular da çıkabilir her zaman olduğu gibi. Benim tavsiyem bir süre dışarıda açık alanlarda olmak da fayda var. Çünkü 6 büyüklüğünde bir depremin artçıları da olacaktır."
ENDİŞE YOK
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Prof. Dr. Naci Görür, 6 Şubat depremlerinin bir sonucu olduğunu söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
Akuşağı-Kale/Malatya'da 6,0 büyüküğünde deprem oldu. Doğu Anadolu Fay Zonu üzerinde. Biliyorsunuz 2020 yılında Elazığ depremi nedeniyle bu fay büyük ölçüde kırılmıştı. Muhhtemelen bu gün olan deprem 6 Şubat 2023 depremlerinin bu faya enerji transferinin bir sonucudur. Endişe yok.
BİNALARDAN UZAK DURUN
Naci Görür, ikinci paylaşımında hemşehrilerini uyardı. Görür "Elazığ'daki ve Malatya'daki hemşehrilerime duyuru: Malatya ve Elazığ yörelerinde DAF üzerinde afet boyutunda bir deprem beklemiyorum ama son depremlerde zarar gören, hasar gören binalardan uzak durun. Bunlarda yıkım olabilir. Geçmiş olsun" dedi.
MALATYA DEPREMİNİ TAHMİN ETMİŞTİ
Yer Bilimci ve Deprem Uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, Yedisu Fayı'na da dikkat çekerek Dersim-Pülümür'de büyük bir deprem beklendiğinin altını çizmişti.
Naci Görür, açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Doğu Anadolu ve Ölüdeniz fayları kırıldıktan sonra genellikle açığa çıkardıkları enerjinin bir kısmını kırılmayan yerlere transfer ederler. Dolayısıyla kırılmayan yerler kırılır. Adana havzası doğu Anadolu fayının doğrudan doğruya devam ettiği bir havzadır.
MALATYA FAYI ÜZERİNDE OLABİLİR!
Bingöl Karlıova'dan başlar Elazığ'dan Malatya üzerinden Maraş'a doğru gelir Maraş'tan sonra Adana havzasına doğru devam eder. Bizim düşüncemiz transfer ettiği enerjilerin sebep olacağı bazı depremler bekliyoruz. Bunların bir kısmı Malatya fayı üzerinde olabilir. Adana havzasında da böyle bir depremin İskenderun tarafına doğru olma olasılığı var.
Adıyaman'dan tutun Hakkari'ye kadar olan Cilo Dağları'nın bulunduğu bölgede bir bindirme zone'u var. Oranın da bu depremden etkilenmiş ve stres biriktirmiş olacağını düşünüyoruz.