Tarihte ilk kez Umman'dan Türkiye'ye bir devlet başkanı düzeyinde ziyaret gerçekleşti.
İMZALAR ATILDI
İkili ve heyetler arası görüşmenin ardından Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Umman Sultanı Heysem bin Tarık bin Teymur El Said ile Anlaşmaların İmza Töreni ve Ortak Basın Toplantısı düzenledi.
Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ı Türkiye'de misafir etmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, ziyaretin Umman'dan Türkiye'ye devlet başkanı düzeyinde yapılan ilk resmi ziyaret niteliğinde olduğunu söyledi.
Gelecek dönemde Umman'a iade-i ziyarette bulunmayı öngördüğünü belirten Erdoğan, şöyle konuştu:
"Köklü tarihi ve kardeşlik bağlarına sahip olduğumuz Umman ile ilişkilerimiz her alanda gelişmeye devam ediyor. Değerli kardeşimle birlikte münasebetlerimizi her alanda çok daha ileri noktalara taşımak istiyoruz. Geçtiğimiz yıl ülkemizde yaşanan deprem felaketinin ardından sergilediği güçlü dayanışma için kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum.
Burada şunu da büyük bir memnuniyetle ifade etmem lazım. Kıymetli dostumun Yemen ihtilafı başta olmak üzere, bölgemizi ilgilendiren birçok meselede elini taşın altına koymak suretiyle barışın tesisi için sarf ettiği çabalar takdire şayandır. Gerek Türkiye-Umman ilişkilerine, gerek bölgemizin barış ve istikrarına katkılarından ötürü Sultan Heysem bin Tarık'a Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı'nı biraz önce takdim ettim. Şahsımıza tevcih etmiş oldukları El Said Nişanı için de kendisine şahsım, milletim adına teşekkür ediyorum. Rabb'im iki ülke kardeşliğini daim eylesin."
"İLİŞKİLERİMİZE KURUMSAL ÇERÇEVE KAZANDIRMAK ARZUSUNDAYIZ"
Görüşmelerinde, çeşitli alanlara yayılan ilişkilerin daha da güçlendirilmesi için atılabilecek adımları değerlendirdiklerini anlatan Erdoğan, şu bilgileri paylaştı:
"İlişkilerimize kurumsal çerçeve kazandırmak arzusundayız. Bu amaçla yüksek düzeyli stratejik işbirliği mekanizması dahil istifade edebileceğimiz seçenekleri ele aldık. Dış ilişkiler, ekonomi, sanayi, yatırım, sağlık, kültür, tarım ve hayvancılık gibi başlıklarda işbirliğimizi ilerletmeye yönelik 10 belge imzalandı. Ortak bildiri kabul edildi.
Ekonomi ve ticari ilişkilerimizi mevcut potansiyelimizi yansıtacak şekilde ilk aşamada 5 milyar dolara çıkartmayı hedefliyoruz. Müteahhitlik firmalarımız, Umman'da bugüne kadar 7 milyar dolar değerindeki projeyi başarıyla tamamladı. Aziz kardeşimle, şirketlerimizin Umman 2040 vizyonuna yapabilecekleri katkılara da değindik. Bu vesileyle Umman heyetinin yarın Türk iş dünyasının temsilcileriyle yapacağı toplantıdan somut neticeler alınmasını temenni ediyorum. BOTAŞ ile Umman'lı muhatabı arasındaki anlaşma uyarınca 2025 yılından itibaren Umman'dan sıvılaştırılmış gaz tedarikine başlanacak olmasıyla enerji alanında işbirliğimizde yeni bir döneme girmiş olacağız."
Erdoğan, görüşmede savunma sanayi alanındaki işbirliğinin de gündeme geldiğini belirterek, Umman'ın Türk ürünlerini tercih etmesinden iftihar ettiklerini söyledi.
"UMMAN İLE İSTİŞARE VE İŞBİRLİĞİNE ÖNEM VERİYORUZ"
Umman Sultanı Bin Tarık ve heyetiyle bölgedeki gelişmeleri de etraflıca gözden geçirdiklerini vurgulayan Erdoğan, "Ummanlı kardeşlerimizin uluslararası ve bölgesel sorunların diyalog yoluyla aşılmasına yönelik çabalara verdiği desteği takdirle karşılıyoruz. Bu konularda Umman ile istişare ve işbirliğine önem veriyor, benzer görüşleri paylaşıyoruz. Bilhassa İsrail'in Filistin'deki katliamlarına ve bölge güvenliğini tehdit eden saldırılarına karşı İslam dünyasının daha somut ve kapsamlı işbirliği yapması gerektiğine vurgu yaptık." diye konuştu.
Başkan Erdoğan, Lübnan'da ateşkesin teminine yönelik müzakerelerin olumlu sonuçlanmasını memnuniyetle karşıladıklarına dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Ülkemizin, Lübnan'da barışın ve istikrarın sağlanmasında her türlü desteği vermeye hazır olduğunu bir kez daha vurguluyorum. Ancak Gazze'de acil, adil ve kalıcı ateşkes sağlanmadıkça bölgesel ve küresel huzura ulaşamayacağımızın da altını çizmek istiyorum. Amerikan Başkanı Biden'ın, Gazze'de ateşkes için yeni bir girişim başlatacaklarını duyurması, çok geç kalmış ama önemli bir adımdır. Bu çatışmaların en başından bu yana kalıcı ateşkes sağlanması için gerek arabuluculuk olsun, gerek garantörlük olsun, üzerimize düşeni fazlasıyla yapmaya hazır olduğumuzu defaatle ifade ettik. Bugün de aynı yerdeyiz. Gazze'de sükunetin ve barışın tesisi için üzerimize düşen ne varsa, elbette yapmaktan çekinmeyiz."
Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ın açıklamaları:
Bizler her iki ülkenin faydasına olacak şekilde ilişkilerimizi artırma gayreti içerisindeyiz. Önümüzdeki dönem içinde çokça çalışacağız. Türkiye ve Türk şirketleri Umman'da kalkınmaya büyük katkı sunmuştur. Türk ekonomisine olan güvenimiz tamdır. Kültürel işbirliğimiz de karşılıklı bilgi ve kültür diyaloğunu artırarak geliştirme arzusundayız. Bölgemizi ilgilendiren meselelerde Türkiye'nin duruşunu desteklediğimizi ifade etmek isteriz.
10 ANLAŞMAYA İMZA ATILDI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ın huzurunda, iki ülke arasında 10 anlaşma imzalandı.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından, iki ülke arasında çeşitli anlaşmaların imza törenine geçildi.
Erdoğan ve Bin Tarık'ın huzurunda, iki ülke arasında 10 anlaşma imzalandı.
İmza altına alınan anlaşmalar şöyle:
- "Ordu Yardımlaşma Kurumu ve Umman Yatırım Otoritesi Arasında Ortak Girişim Kurulması Anlaşması"
- "Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ile Umman Sultanlığı Ticaret, Sanayi ve Yatırım Teşvik Bakanlığı Arasında Yatırım İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Umman Sultanlığı Hükümeti Arasında Tarım, Hayvancılık, Balıkçılık ve Su Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Umman Sultanlığı Küçük ve Ortak Ölçekli İşletmeleri Geliştirme Otoritesi Arasında Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Umman Sultanlığı Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliği Anlaşması"
- "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Umman Sultanlığı Merkez Bankası Arasında Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Umman Sultanlığı Hükümeti Arasında Çalışma ve İstihdam Alanlarında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Umman Sultanlığı Kültür, Spor ve Gençlik Bakanlığı Arasında Kültür Alanında Mutabakat Zaptı"
- "Diplomasi Akademisi tarafından temsil edilen Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Diplomasi Akademisi tarafından temsil edilen Umman Sultanlığı Dışişleri Bakanlığı Arasında Diplomatik Çalışmalar ve Eğitim Alanında Mutabakat Zaptı"
- "Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Umman Sultanlığı Dışişleri Bakanlığı Arasında Siyasi İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı"
CUMHURBAŞKANLIĞI KÜLLİYESİ'NDE DEVLET NİŞANI TEVCİH TÖRENİ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından Umman Sultanı Heysem bin Tarık'a Devlet Nişanı tevcih edilirken, Bin Tarık tarafından Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Al Said Nişanı takdim edildi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde "Devlet Nişanı Tevcih Töreni" düzenlendi.
Törende, iki ülkenin milli marşlarının okunmasının ardından Başkan Erdoğan, Umman Sultanı Bin Tarık'a Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı tevcih etti.
Bin Tarık tarafından Başkan Erdoğan'a Al Said Nişanı takdim edildi.
İKİLİ VE HEYETLER ARASI GÖRÜŞME
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Umman Sultanı Heysem bin Tarık Külliye'de ikili ve heyetler arası görüşme gerçekleştirdi.
AKŞAM YEMEĞİ VERİLECEK
Başkan Erdoğan, Bin Tarık onuruna resmi akşam yemeği verecek.
RESMİ TÖRENLE KARŞILAMA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'yi ziyaret eden Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ı resmi törenle karşıladı.
Bin Tarık ve beraberindeki heyeti Ankara'ya getiren uçak, Esenboğa Havalimanı'na indi.
Havalimanındaki karşılama töreninde Başkan Erdoğan'a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ankara Valisi Vasip Şahin ve diğer ilgililer eşlik etti.
Esenboğa Havalimanı Şeref Salonu'nda bir süre görüşen Erdoğan ve Bin Tarık, daha sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne geçti.
MİLLİ MARŞLAR OKUNDU
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Erdoğan ve Bin Tarık'ın tören alanındaki yerlerini almasının ardından bando iki ülkenin milli marşlarını çaldı.
TÜRKÇE SELAMLADI
Heysem Bin Tarık, Muhafız Alayı Tören Kıtası'nı "Merhaba asker" diyerek selamladı.
Törende, tarihte kurulan 16 Türk devletini temsil eden bayraklar ve askerlere de yer verildi, 21 pare top atışı yapıldı.
Erdoğan ve Bin Tarık, merdivenlerde Türkiye ve Umman bayrakları önünde tokalaşarak basın mensuplarına poz verdi.
Törende, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı Hakkı Susmaz, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç ile Ankara Valisi Vasip Şahin de yer aldı.
Türkiye'nin Muskat Büyükelçisi Muhammet Hekimoğlu, Umman Sultanı Heysem bin Tarık'ın bugünkü Türkiye ziyareti, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile yapacağı görüşme ve iki ülke arasındaki ilişkilere dair AA muhabirine açıklama yaptı.
İLİŞKİLER SELÇUKLU DÖNEMİNDE BAŞLADI
İki ülke arasındaki ilişkilerin Selçuklu döneminde başladığını ve 11. yüzyıldan itibaren gelişerek devam ettiğini anlatan Hekimoğlu, Osmanlı Devleti döneminde ilişkilerin çok ileri düzeye çıktığını, Osmanlı ve Umman sultanları arasında sürekli devam eden iyi niyetli ve övgü dolu ifadelerin yer aldığı mektuplaşmaların olduğunu söyledi.
Hekimoğlu, Umman'ın ticaret yollarının en önemli kesişim noktalarından biri olması nedeniyle Osmanlı Devleti'nin dikkatini çektiğini aktararak, "Bölgedeki ticaretten alması gereken payı, Afrika'dan ve Uzak Doğu'dan gelen malların Osmanlı coğrafyasına daha iyi ve güvenli şekilde dağılımını sağlamak için Osmanlı Devleti ile Umman Sultanlığı arasında her yönden ilişkiler mevcuttu. Ticari ilişkilerin yanında ticaret yollarının güvenliği bakımından da askeri işbirliği mevcuttu." diye konuştu.
Bölgedeki tehditlere karşı o dönemde iki ülke arasında ciddi karşılıklı askeri desteklerin söz konusu olduğunu belirten Hekimoğlu, Cumhuriyet döneminde de siyasi ve diplomatik ilişkilerin iyi düzeyde seyrettiğini ancak ara dönemlerde bu ilişkilerin mesafenin uzaklığı nedeniyle yavaş ilerlediğini ifade etti.
Hekimoğlu, son 2 yılda Türkiye-Umman ilişkilerinin gelişimine dair, Başkan Erdoğan ile Umman Sultanı Heysem bin Tarık arasındaki karşılıklı iyi niyet beyanlarıyla devam eden telefon görüşmelerine işaret ederek, Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı ve Başkan Erdoğan'ın da başbakanlığı döneminde Umman'ı ziyaret ettiğini anımsattı.
TARİHTE İLK ZİYARET
Umman Sultanın ziyaretine ilişkin Hekimoğlu, şunları kaydetti:
"Umman tarafından Türkiye'ye devlet başkanı düzeyinde tarihte herhangi bir ziyaret olmadı. Bu nedenle Cumhurbaşkanı Erdoğan, Umman Sultanının Türkiye ziyaretini çok önemsiyor. Bunu çeşitli vesilelerle hem telefon görüşmelerinde kendisine dile getirmiş, kendisini davet etmiş hem de bizlere verdiği talimatlarla da bu hususu takip etmemizi özellikle salık vermişti. Hiç şüphesiz tarihinde ilk kez Umman'dan Türkiye'ye bir devlet başkanı düzeyinde ziyaretin gerçekleşecek olması, tarihi bir anlam ifade etmektedir."
Hekimoğlu, bu ziyaretin Umman açısından da çok önemli olduğuna dikkati çekerek, iki ülke arasındaki siyasi, askeri ve ticari ilişkilerin yanı sıra 3 asra yakın süredir Umman'ı yöneten el-Busaidi ailesinin Türklerle akrabalık ilişkilerine çok önem verdiğini dile getirdi.
BABAANNESİNİN TÜRK
Sultan bin Tarık'ın babaannesinin Türk olduğunu ve babasının da 6 yaşına kadar İstanbul'da İngiliz okulunda öğrenim gördüğünü anlatan Hekimoğlu, bu yakınlıkların Türkiye'nin arşiv belgelerinde tespit edildiğini kaydetti.
Hekimoğlu, bu bağlamda Umman ile Busaidi ailesinde Türklere karşı ciddi bir sempati ve yakınlık hissi bulunduğunu kaydederek, görevi süresince aynı zamanda Umman halkının da Türkiye'ye ve Türk dizilerine teveccühü olduğunu ve Türkçeye karşı da büyük bir sevgi beslediklerini anlattı.
Bu bağlamda Umman'da Yunus Emre Enstitüsünü hizmete açtıklarını hatırlatan Hekimoğlu, ilerleyen dönemde Umman halkının Türkiye'ye sevgisi ve sempatisine yönelik başka kültürel faaliyetler de gerçekleştirmeyi umduğunu dile getirdi.
Hekimoğlu, her yıl Karadeniz bölgesi başta olmak üzere Bursa ve İstanbul'a yaklaşık 100 bin Ummanlının ziyarette bulunduğunu belirterek, Umman'ın toplam nüfusunun 5 milyon olduğu düşünüldüğünde bu sayının önemli olduğunu vurguladı.
UMMAN VE TÜRKİYE'DE FİLİSTİN VE GAZZE KONUSUNDA BENZER BAKIŞ AÇISI
Umman Sultanı bin Tarık'ın Türkiye ziyaretinin ekonomik, askeri, ticari ve siyasi olarak çok ciddi önem taşıdığının altını çizen Hekimoğlu, "Zira bölgemizin yaşadığı krizler, İsrail'in saldırganlığı, İsrail'in Filistinlilere karşı uyguladığı yarım asırdan fazladır zulüm ve özellikle (geçen yıl) 7 Ekim'den sonra uyguladığı soykırım ve katliamlara karşı Arap ülkelerinden çok farklı bir ses olarak Umman, bizimle aynı paralelde, aynı tarafa düşen açıklamalar yapmıştır." değerlendirmesini yaptı.
Hekimoğlu, İsrail saldırganlığı ve Filistinlilerin verdiği mücadelenin Umman tarafından çok ciddi şekilde desteklendiğini aktaran Hekimoğlu, bu bağlamda Türkiye'yle aynı bakış açısına sahip olduklarını belirtti.
Büyükelçi Hekimoğlu, Başkan Erdoğan'ın geçen yıl TBMM'de Hamas'ın terör örgütü olmadığına dair açıklamalarının akabinde Umman Dışişleri Bakanlığından aynı minvalde bir açıklama yapıldığını ve bu tavırların çok değerli olduğunu vurguladı.
Hekimoğlu, Türkiye'nin son 20 yılda özellikle katettiği savunma sanayi, ticaret ve eğitim alanlarındaki mesafenin Umman tarafının her zaman dikkatini çektiğine işaret ederek, Umman'ın Türkiye'yi bir rol model olarak gördüğünü sözlerine ekledi.