CANLI | Esad rejimi düştü! Sığınmacılara "geri dönün" çağrısı... Suriyeliler Şam'a akın ediyor

Geçiş hükümetinin başbakanın Muhammed El Beşir, Suriye halkına işkence yapan üst düzey isimlerin yer aldığı 1 No'lu Listeyi açıklayacaklarını duyurdu. Beşir, savaş suçlarına karışan üst düzey ordu ve güvenlik görevlileri hakkında bilgi veren herkese ödül vereceklerini de açıkladı. 

ABD Başkanı Joe Biden, Suriye'de Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararına uygun şekilde BM himayesinde ve Suriyelilerin öncülüğünde gerçekleşecek bir geçiş sürecine tam destek vereceğini belirtti.

Beyaz Saray'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, ABD Başkanı Biden, Ürdün Kralı 2. Abdullah ile Suriye ve Gazze'deki son gelişmeleri ele aldıkları telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Biden, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararına uygun şekilde BM himayesinde ve Suriyelilerin öncülüğünde gerçekleşecek bir geçiş sürecine tam destek vereceğini kaydetti.

Görüşmede, DEAŞ'ın ülkede yeniden canlanmaması noktasında alınabilecek tedbirler ve bu kapsamda önceki gece ABD'nin düzenlediği hava saldırıları da ele alındı.

İki lider ayrıca, Gazze'deki olası ateşkes sürecini ve bu yolla esirlerin serbest bırakılması ve Gazze'ye insani yardımların artırılması konularını da değerlendirdi.

Esad rejiminin işkence merkezlerinden Sednaya Cezaevi’nde gizli bir koğuş daha tespit edildi.

Terör örgütü PKK/YPG'nin, ülkeni doğusunda Arap aşiretleri tarafından çıkartıldığı Deyrizor il merkezini ele geçirmek için düzenlediği saldırıda 10 sivil hayatını kaybetti.

Suriye'de rejim güçlerinin devrettiği Deyrizor il merkezinde tutunamayan ve Arap aşiretleri tarafından çatışmaların ardından çıkarılan teröristler, kente yeniden saldırdı. PKK/YPG'li teröristlerin kent merkezindeki sivilleri hedef alarak açtığı ateşte 10 sivil hayatını kaybetti.

CAMİ MİNARESİNDEN ATEŞ ETTİLER

Teröristlerin saldırı anını kaydeden sivillerin sosyal medyadan paylaştıkları görüntüde, PKK/YPG'lilerin cami minaresinden sokaktaki sivillere ateş açtığı ve vatandaşların kanlar içinde kaldığı görülüyor.

DEYRİZOR'UN ÖNEMİ

Şam'ın kuşatılması ve Esed iktidarının çökmesinin ardından, rejimi deviren gruplar ve onlarla ortak hareket eden Deyrizorlu aşiret güçleri, Deyrizor il merkezi, Irak-Suriye sınır hattındaki Elbukemal ve Meyadin ilçelerinden PKK/YPG'yi çıkarmıştı.

Deyrizor kent merkezinden başlayarak Suriye-Irak sınırına yakın Elbukemal ilçesine kadar olan bölgede, İran destekli gruplar yoğun varlık gösteriyordu.

Fırat Nehri'nin doğusunda kalan Deyrizor topraklarının neredeyse tümü ABD destekli terör örgütü PKK/YPG'nin işgalindeyken, il merkezi ve diğer kırsal bölgeler ise devrilen Beşşar Esed rejimi ve İran destekli grupların kontrolündeydi.

İran Devrim Muhafızları, Irak üzerinden Suriye'ye ulaşan ikmal koridorunda Elbukemal ilçesi üzerinden Deyrizor ili merkezine devam ederek ülkenin iç kesimlerine erişim sağlıyordu.

Suriyeli muhalif lider Ebu Muhammed el-Cevlani, Esad rejimi Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından el-Celali, iktidarı İdlib merkezli Suriye Kurtuluş Hükümeti'ne devretmeyi kabul etti.

REJİM BAŞBAKANI İLE MUHALİF LİDER GÖRÜŞTÜ

Suriyeli muhalif lider Ebu Muhammed el-Cevlani, Esad rejiminin devrilmesinin ardından başkent Şam'da Esad rejimi Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali ile bir araya geldi. Görüşmede Suriye'de kurulacak olan geçiş hükümetinde başbakanlık görevine getirileceği iddia edilen İdlip merkezli Suriye Kurtuluş Hükümeti Başkanı Muhammed el-Beşir de yer aldı.

El-Cevlani, görüşmede el-Celali'ye Suriye Kurtuluş Hükümeti'nin "sıfırdan başlamasına" rağmen son dört yılda deneyim kazandığını ve önemli başarılar elde ettiğini söyledi. El-Cevlani, ayrıca geçiş hükümetinin eski yönetimin deneyimlerinden de faydalanacağını açıkladı.

Görüşmenin ardından el-Celali, iktidarı İdlib merkezli Suriye Kurtuluş Hükümeti'ne devretmeyi kabul ettiğini açıkladı.

Suriyeli muhalif gruplar, Suriye ordusuna Esad döneminde zorunlu hizmet kapsamında askere alınan tüm askerler için genel af ilan etti.

Suriyeli muhalif gruplar, Esad rejimini devirmelerinin ardından tutuklular sonrası bir genel afta Suriye ordusunda görevli askerler için çıkardı. Muhalifler, Esad döneminde zorunlu hizmet kapsamında askere alınan tüm askeri personel için genel af ilan edildiğini duyurarak, "Hayatları güvendedir ve kimse onlara saldıramaz" ifadelerini kullandı.

Suriye'de yeni Başbakan Muhammed el-Beşir'in kurduğu geçici hükümette yer alan bakanlar belli oldu. Savunma Bakanı'nın ismi açıklanmazken, bu görevi HTŞ lideri Muhammed Colani'nin üstlenmesi bekleniyor.

Suriye'de, Esad rejiminin düşünün ardından geçiş hükümeti için oluşturan yeni yönetimin başbakanı belli oldu.

Al Jazeera'da yer alan habere göre, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Colani, geçiş hükümetinin başbakanın Muhammed El Beşir olduğunu açıkladı.

DAHA ÖNCE İDLİB'İ YÖNETTİ

Haberde, Suriye'deki devrik yönetimin başbakanı Muhammed Gazi el-Celali ile yapılan toplantının ardından alınan kararda, İdlib'i yöneten El Beşir'in başbakan olarak göreve getirildiği belirtildi.

 ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, “DEAŞ ile mücadele kapsamında Suriye'deki 75 hedefi bombaladık” denildi.

CENTCOM, sosyal medya hesabından Suriye'deki faaliyetlerine ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, Suriye'nin orta kesimlerinde DEAŞ'a ait olduğu bilinen bölgelere hava saldırısı düzenlendiği belirtildi.

ABD Hava Kuvvetleri’ne ait farklı uçaklar kullanılarak 75'in üzerinde hedefin vurulduğu aktarılan açıklamada, saldırılara ilişkin hasar tespit çalışmalarının sürdüğü ve sivil kayıp olmadığı bildirildi.

Açıklamada, saldırıların, DEAŞ'ın Suriye'deki mevcut durumdan yararlanarak yeniden yapılanmasının önüne geçmek amacıyla yapıldığı da ifade edildi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Esad rejimini Uluslararası Adalet Divanı'nda hesap vermeye zorlamaya kararlıyız" ifadelerine yer verildi. 

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, 27 Kasım'da başlayan muhalif gruplar ile Esad rejimi arasındaki çatışmalarda 910 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Ölenlerden 138'inin sivil, 380'inin Suriye rejim ordusu askeri veya müttefik savaşçısı, 392'sinin ise muhalif gruplara bağlı askerler olduğu belirtildi. Ayrıca, çatışmalarda yüzlerce kişinin de yaralandığı bildirildi.

Suriyeli devrimciler, Sendaya Cezaevi'nde yeraltı tünellerinin olduğunu tespit etti. Tünellerin ilk katında rejimin esir aldığı 30.000 kişi olduğu belirlendi. Devrimciler gizli tünellerin ilk katındaki esirlere ulaştı. 

İlk tünelin ardından cezaevinde ikinci bir tünelin olduğu daha ortaya çıktı. Rejimin zulüm merkezi olan Sendaya Cezaevi'nde muhalifler tünelin ikinci katına uğraşmak için toprağı kazıyor.

ABD Başkanı Joe Biden, "ABD Suriye'deki partnerleriyle çalışmaya devam edecek. Esad hesap vermeli. Ne Rusya, ne İran ne de Hizbullah Suriye'deki rejimi savunabilir" dedi

Biden'ın açıklamalarından satır başları: 

"Nihayet Esad rejimi düştü. Bu rejim yüz binlerce masum Suriyeliye zulmetti, işkence etti ve öldürdü.

ABD Esad'ın nerede olduğundan emin değil, Moskova'da olduğu iddiası var.

Bu bir risk ve belirsizlik anı. ABD, Suriye'deki müttefikleriyle birlikte çalışarak riski yönetme fırsatı yakalamalarına yardımcı olacak.

Ne Rusya ne İran ne de Hizbullah Suriye'deki rejimi savunamayacak. 

ABD, geçiş döneminde Suriye'nin komşularını destekleyecek. Önümüzdeki günlerde bölge liderleriyle görüşecek ve yetkililerimi göndereceğim. ABD geçişi sağlamak için Suriyeli gruplarla ilişki içinde olacak.

Esad'ın hesap vermesi gerekiyor. Suriye rejiminin düşüşü adaletin tecellisi. Uzun süredir acı çeken Suriye halkı için daha iyi bir gelecek inşa etmek adına tarihi bir fırsat."

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, "14 yıllık vahşi savaş ve diktatör rejimin sona ermesinin ardından Suriye halkı, istikrarlı ve barışçıl bir gelecek inşa etmek için tarihi bir fırsatla karşı karşıya" açıklamasında bulundu. 

Guterres, Suriye'de Baas rejiminin devrilmesinin ardından yazılı açıklama yaparak, Suriye'nin geleceğini Suriyelilerin belirlemesi gerektiğini ifade etti. 

Ayrıca, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen'in de bu doğrultuda destek sağlamaya devam edeceğini vurguladı.

Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden'ın, Suriye'deki gelişmeler hakkında ilave bilgi edinmek için ulusal güvenlik ekibiyle bir araya geleceğini bildirdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, X sosyal medya hesabından konuya ilişkin mesaj paylaştı. Görüşmenin bu sabah gerçekleşeceğini aktaran Savett, Biden'ın ulusal güvenlik ekibinden Suriye'deki gelişmelerle ilgili ilave bilgi edineceğini belirtti.

Suriye’nin devrik lideri Beşar Esad'ın kardeşi Mahir Esad'ın başkent Şam’daki konutunun altında tünel ağı bulundu.

Muhalifler, Suriye’nin devrik lideri Beşar Esad'ın kardeşi Mahir Esad'ın başkent Şam’daki konutuna girdi. Mahir Esad'ın konutunun altında tünel ağı bulundu.

Ayrıca konutta Mahir Esad ve eşine ait çok sayıda belge ve eşya ele geçirdi.

Suriyeli muhalif lider Ebu Muhammed el-Cevlani, Esad rejiminin devrilmesinin ardından başkent Şam'a geldi. Şam'a gelmesinin ardından toprağı öpen el-Cevlani, tarihi Emevi Camii'ni ziyaret etti.

İsrail ordusu hiçbir direnişle karşılaşmadan Suriye'deki Hermon Dağı'nı işgal etti ve Hermon Dağı'nı sınır kabul ederek güvenli bölge oluşturacak.

Rus kaynaklarının yaptığı açıklamaya göre, Rusya, Suriye’de bulunan Rus kuvvetlerinin güvenli çıkışı için Türkiye’den destek talebinde bulundu.

Terör örgütü PKK/YPG'ye karşı ayaklanan Rakkalılar, teröristbaşı Abdullah Öcalan'ın posterlerini parçalamasının ardından PKK/YPG'li teröristler, Rakkalı halka ateş açtı.

Suriye muhalefeti, devrik Beşar Esad'ın kardeşi Mahir Esad'ı tutukladı.

HTŞ lideri Ahmad al-Shara (al-Joulani), Şam'daki Emevi Camii'nde, Esad rejiminin devrilmesini kutluyor.

Suriye'nin Amman Büyükelçiliğinde, Esed rejimine ait bayrak indirilerek Özgür Suriye Ordusu'na ait bayrak göndere çekildi.

61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin ardından, Ürdün'ün başkenti Amman'daki Suriye Büyükelçiliği bahçesinde bulunan bayrak değiştirildi.

Aktivistlerin sosyal medya hesaplarından paylaşılan videolarda, Suriye'nin Amman Büyükelçiliği bahçesindeki Esed rejimine ait bayrağın indirilip yerine Özgür Suriye Ordusu'na ait bayrağın göndere çekildiği görüldü.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye’deki son gelişmelere ilişkin X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, Esad rejiminin çöküşünden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Macron,"Barbar devlet çöktü. Sonunda. Suriye halkına, onların cesaretine, sabırlarına saygımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında, onlara barış, özgürlük ve birlik dileklerimi gönderiyorum." şeklinde açıklama yaptı. Ayrıca, Fransa'nın Orta Doğu'nun güvenliğine olan bağlılığını sürdüreceğini vurguladı.

ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Suriye'de çöken Baas rejiminin devrik lideri Beşşar Esad'in Rusya'dan destek alamadığı için ülkeden kaçtığı yorumunu yaptı.

"RUSYA ARTIK ONU KORUMUYOR"

Trump, sosyal medya platformu Truth Social'dan rejimin çökmesine ilişkin açıklama yaptı.

"Esad gitti. Ülkesini terk etti. Koruyucusu, (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'in yönettiği Rusya, artık onu korumakla ilgilenmiyordu." ifadelerini kullanan Trump, Rusya'nın, Suriye'ye ilgisini kaybetmesinin nedeninin Ukrayna olduğunu yazdı.

SICAK NOKTALARDA ACİL ATEŞKES ÇAĞRISI

Trump, Rusya ve İran'ın bölgelerindeki sorunlar nedeniyle "zayıflamış" olduğunu savunarak, sıcak noktalarda derhal ateşkes sağlanmasının gerektiğini vurguladı.

ABD'nin 47. Başkanı seçilen Trump, şunları kaydetti:

"Çok fazla hayat gereksiz yere harcanıyor, çok fazla aile yok oluyor ve böyle devam ederse çok daha büyük ve çok daha kötü bir şeye dönüşebilir. Vladimir'i iyi tanırım. Şimdi harekete geçme zamanı. Çin yardım edebilir. Dünya bekliyor."

"ABD HİÇ BULAŞMAMALI"

Donald Trump, grupların Beşşar Esad'i indirmek için büyük bir hamle yapmaya hazırlandığını belirterek, "Rusya, Ukrayna'da çok meşgul ve 600 binden fazla asker kaybettiği için yıllardır korudukları Suriye'deki bu ilerlemeyi durduramıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Eski Başkan Barrack Obama'nın zamanında kırmızı çizgileri koruyamadığı için Rusya'nın dahil olduğunu belirten Trump, "Şimdi onlar da (Ruslar) tıpkı Esed'e olacağı gibi dışa itiliyorlar. Bu onlar için kötü bir şey de değil. Rusya için Suriye'nin Obama'nın aptal olduğunu ortaya koymak dışında çok bir faydası zaten yoktu." ifadelerini kullandı.

ABD Başkanı Trump, "Her türlü, Suriye darmadağın ve bizim dostumuz değil. ABD'nin hiç bulaşmaması gerekir. Suriye bizim sorunumuz değil. Akışına bırakın ve dahil olmayın." vurgusunda bulundu.

Suriye Devrimci ve Muhalif Güçler Ulusal Koalisyonu Başkanı yaptığı açıklamada Suriyelilere çağrıda bulunurken bugünden sonra ülkenin politikalarına dair ipuçları verdi.

İşte o açıklamalar:

Esad, işlediği suçlardan kaçmak için gece yarısı Şam'dan kaçtı ve güvenliği sağlamak için silahlı muhalefet üyeleri görevlendirildi.

Suriye'de silah taşımayan herkes güvendedir ve vatandaşlardan güvenlik sağlanana kadar evlerinde kalmalarını rica ediyorum.

Cumhuriyet Muhafızları ve rejim askerleri mevzilerinden kaçtı, hiçbir Suriyeliye hakaret edilmesini kabul etmeyeceğiz.

Güvenlik Şam'a döndükten sonra çalışanların departmanlarına dönmelerini sabırsızlıkla bekliyoruz.

Mültecilere ve yerinden edilmiş insanlara şunu söylüyorum: Suriye'nin size ihtiyacı var ve yakında geri döneceksiniz ki birlikte kutlayalım.

Halk galip geldi ve zalim mağlup edildi. Güvenlik güçlerinin liderlerinin kaçışını izledik ve devrimci grupların Şam'a girişi sırasında yalnızca birkaç çatışma yaşandı.

Devrimimiz intikamın değil, gururun ve haysiyetin devrimidir. Biz iktidarın düzgün bir şekilde aktarılmasını istiyorduk ama zalim Esad işlediği suçlardan kaçmak için kaçmaya karar verdi.

Bir sonraki aşamaya ilişkin adımlar üzerinde anlaşmaya varmak için komşu ülkeler ve Birleşmiş Milletler ile görüşmeye çalışacağız.

Komşu ülkelerin işlerine karışmayacağız, yeni bir Suriye inşa etmeye ve uluslararası anlaşmalara uymaya çalışacağız.

Suriye'nin birleşik bir devlet olmasını istiyoruz ve Kürt kardeşlerimize her türlü yabancı örgütten ayrılmaları çağrısında bulunuyorum.

Yeni Suriye'de mezhepçiliğe yer yoktur ve kim suç işlerse hukuka göre cezalandırılacaktır.

Rejim karşıtı silahlı grup Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera (Ebu Muhammed el-Culani), sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Şam'da kamu kurumlarına yaklaşılmaması konusunda uyarıda bulunarak, "Bu kurumlar resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır." dedi.

Şera, "Kamu kurumlarına yaklaşmak kesinlikle yasaktır. Bu kurumlar, resmen devredilene kadar eski Başbakanın gözetimi altında kalacaktır. Havaya ateş açılması da yasaktır." ifadelerini kullandı.

Esed iktidarının Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, sosyal medya hesabından paylaştığı video mesajında, "Suriye'de halkın seçeceği bir hükümetle çalışmaya hazır olduklarını ve her türlü desteği sağlamaya hazır olduklarını" belirtti.

Kamu mallarına zarar verilmemesi çağrısında bulunan Celali, "Kimseye dokunmayacağını söyleyen ve bize elini uzatan muhaliflere elimizi uzatıyoruz." dedi.

Celali, "Suriye tüm Suriyelilerin. Bu ülke normal bir ülke olabilir, bu ülke komşularıyla ve dünyayla iyi ilişkiler kurabilir. Bu tercih, Suriye halkının seçeceği yönetime kalmış. Biz, seçilecek yeni yönetimle işbirliğine hazırız. Onlara her türlü desteği sağlayıp devlet dosyalarını kolayca onlara aktarmaya hazırız." ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden ve ekibinin, Suriye'deki gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, X sosyal medya hesabından bir mesaj paylaştı.

Biden ve ekibinin, Suriye'deki "olağanüstü" gelişmeleri yakından takip ettiğini kaydeden Savett, ABD Başkanının, bölgesel ortaklarla yakın irtibatının sürdüğünü ifade etti.

Suriye'de rejimin başkent Şam'da kontrolü kaybetmesiyle Beşşar Esed'in nerede olduğu daha da büyük bir soru işaretine dönüşürken, Şam-Lazkiye arasında yapılan bir uçuş sosyal medyada çeşitli iddiaları beraberinde getirdi.

Esed rejimi, başkent Şam'da kontrolü kaybedip rejim karşıtı gruplar kent merkezine girmeye başlarken, Esed'in bir uçakla Şam'dan ayrıldığı yönündeki iddialar gündeme oturdu.

RADARDAN KAYBOLDU
Son olarak, internetteki uçuş takip sitelerinde, Şam'daki havalimanından kalktıktan sonra en son Humus'un batısında görülen ancak sonra izi kaybolan bir uçağın Beşşar Esed'i taşıdığı iddia edildi.

Söz konusu uçağın radardan kaybolmadan önce 1600 fit yüksekliğe kadar alçaldığı ve "olağandışı hareketler" yaptığı iddiaları ortaya atıldı.

Suriye'de 53 yıllık Esad rejimi fiilen sona erdi!

Suriyeli muhalifler, Esad rejiminin resmen devrildiğini açıkladı.

Suriyeli muhalifler: Rejim ve güvenlik personeli, Şam Uluslararası Havalimanı'ndan çekildi.

Reuters'a konuşan üst düzey Suriyeli yetkililer: Beşar Esad bilinmeyen bir yere gitmek üzere Şam'dan ayrıldı.