Suriye'de Esad rejiminin devrilmesinin ardından Türkiye'nin oynadığı hassas rol, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Şam ziyaretiyle net bir şekilde gözler önüne serildi.
Rejim karşıtı grupların Halep'in batısına yönelik harekatının ardından 12 gün süren çatışmalar sonucunda Beşar Esad, 8 Aralık 2024'te devrildi ve Rusya'ya sığındı. Bu tarihi gelişmelerin gölgesinde, Türkiye hem sahada hem de masada aktif bir politika yürüttü.
EMEVİ CAMİİ'NDEN VERİLEN MESAJ
Esad rejiminin çöküşü sonrası MİT Başkanı İbrahim Kalın, Şam'a gerçekleştirdiği ziyarette, Emevi Camii'nde namaz kıldı.
Cami çıkışında büyük bir kalabalığın sevgi gösterileriyle karşılanan Kalın, Suriye halkına moral ve destek mesajı verdi.
Bu mesajın bir de arka planı vardı. Kalın'ın Şam'a yaptığı ziyaret akıllara Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın sözlerini getirdi.
Beşar Esad'ın zulmüne karşı çıkan Başkan Erdoğan 2012 yılında şu ifadeleri kullanmıştı:
"CHP yarın Şam'a gidecek yüz bulamayacak göreceksiniz ama inşallah biz en kısa zamanda Şam'a gidecek, oradaki kardeşlerimizle muhabbetle kucaklaşacağız. O gün de yakın. İnşallah Selahaddin Eyyubi'nin kabri başında Fatiha okuyacak, Emevi Camisi'nde namazımızı da kılacağız. Bilali Habeşi'nin, İbn-i Arabi'nin türbesinde, Süleymaniye Külliyesi'nde, Hicaz Demiryolu İstasyonu'nda kardeşliğimiz için özgürce dua edeceğiz"
MESAJ BUNUNLA SINIRLI DEĞİL
Kalın'ın Emevi Camii'nde namaz kılması ile bu sözler gerçekleşirken mesaj sadece bununla kalmadı.
Kalın HTŞ lideri Ebu Muhammed El Golani'nin kullandığı araca bindi. Kalın'ın Halk arasında yürüy��ş yapması ve Şam sokaklarında dolaşması, Türkiye'nin Suriye'deki etkin varlığını hem bölge halkına hem de dünya kamuoyuna açıkça gösterdi.
GOLANİ İLE TARİHİ GÖRÜŞME
Kalın'ın Şam ziyaretinde en dikkat çeken olaylardan biri, Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Golani ile baş başa yaptığı görüşme oldu. Görüşmenin içeriği, Suriye'nin yeniden inşası, sınır güvenliği, Suriyelilerin dönüşü için altyapı çalışmalarının hızlandırılması ve Türkiye'nin bu süreçteki katkıları üzerine yoğunlaştı.
DİREKSİYONDA GOLANİ, YANINDA KALIN
Golani'nin, bizzat direksiyon başına geçerek Kalın'ı Emevi Camii'ne götürmesi ve Şam'ı birlikte dolaşmaları Türkiye'nin sahadaki etkisinin çarpıcı bir göstergesi oldu.
Namazın ardından ikili, Hamidiye Çarşısı ve Kasiyun Dağı gibi Şam'ın simge noktalarını ziyaret ederek sohbetlerini sürdürdü.
Bu samimi görüntüler, Türkiye'nin bölgedeki diplomatik ve insani ilişkilerinin güçlenmekte olduğunu dünyaya ilan etti.
TÜRKİYE SURİYE'NİN GELECEĞİNDE ETKİN ROL OYNAYACAK
Bu ziyaretle Türkiye, Suriye halkına "yanınızdayız" mesajı verirken, uluslararası kamuoyuna da bölgedeki inisiyatifini açıkça gösterdi.
Türkiye'nin Suriye'nin geleceğinde etkin bir rol oynamak için diplomatik ve sahadaki gücünü nasıl birleştirdiğini gözler önüne serdi.
TEKLİF GOLANİ'DEN GELDİ: ŞAM'I BİRLİKTE GEZELİM
Tarihi ziyarete ilişkin önemli bilgiler de ortaya çıktı. Kalın'a "Şam'ı gezelim" teklifinin Golani'den geldiği öğrenildi. Ziyareti köşesine taşıyan Milliyet Gazetesi Yazarı Didem Özel Tümer, Kalın'ın Golani ile görüşmesini anlatarak, "Görüşmenin bitiminde Golani Kalın'a Şam'ı birlikte dolaşmayı teklif etti." ifadelerini kullandı.
Tümer'in yazısının ilgili kısmı şu şekilde:
"Edindiğim bilgilere göre; MİT Başkanı Kalın Şam'da HTŞ lideri Ebu Muhammed Golani lakaplı Ahmed Hüseyin el-Şara ile kapsamlı ve sıcak olarak nitelendirilen bir görüşme yaptı. Kalın'ın Geçici Hükümetin Başbakanı Muhammed el-Beşir ile de görüştüğü yönünde haberler dolaştı ama Golani ile görüşmesi baş başa oldu. Kalın çok iyi Arapça konuşuyor. Görüşme için tercümanlar hazırda olsa da ihtiyaç duyulmadığı anlaşılıyor. İkilinin görüşmesinde ele alınan temel konuları da; sınır güvenliği, Suriye'nin yeniden ayağa kalkması için gereken destek ve yardımlar, Suriyelilerin geri dönüşlerinin alt yapısı, yeni Suriye'nin inşa ortamının hazırlanması ve Türkiye'nin çabalara ne yönde destek olabileceği oluşturdu.
ARACI O KULLANDI
Görüşmenin bitiminde Golani Kalın'a Şam'ı birlikte dolaşmayı teklif etti. Bununla kalmadı direksiyonun başına geçti ve Kalın'ı namaz kılması için Emevi Camii'ne götürdü. MİT Başkanı Kalın, Golani'nin kullandığı otomobilde sürücü koltuğunun yanında oturdu.
Golani, camiye Kalın ile girmedi ama namazın bitiminde ikili yine aynı şekilde Şam sokaklarında dolaştı. Şam'daki sayısız Osmanlı eserinden biri olan, çıkışı Emevi Camii'ne açılan alışveriş merkezi Hamidiye Çarşısı'nı da dolaşan Golani ve Kalın daha sonra kentin kuzeyinde yer alan, kenti tepeden çepçevre görmeye imkân tanıyan, seyir teraslarının bulunduğu Kasiyun Dağı'na gitti. Golani ile Kalın'ın sohbetleri burada da devam etti."