Suriye'de işimiz var! EKK sonrası bakanlar açıkladı: Şam'ın çimentosu Türkiye

Suriye'de 27 Kasım'da rejim karşıtı silahlı gruplar ile Beşar Esad güçleri arasında çatışmalar yoğunlaştı. Gruplar, 30 Kasım-7 Aralık tarihlerinde Halep, İdlib, Hama ve Humus gibi en büyük illerde üstünlük kurdu.

BAAS ÇÖKTÜ

Başkent Şam'a 7 Aralık'ta girmeye başlayan gruplara halk kitlelerinin de destek vermesiyle rejim, Şam ve diğer birçok bölgede kontrolü tümüyle kaybederek çökmüştü. Baas Partisi'nin 61 yıllık iktidarı sona ererken rejim lideri Beşar Esad, başkentten kaçmıştı.

Şam'ın en işlek noktalarından Osmanlı döneminde inşa edilen sembolik Hamidiye Çarşısı'nda çok sayıda dükkanda ʺdolar, Avro, Türk lirasıʺ bozdurulabiliyor. (AA)

ANKARA'NIN ROLÜ KRİTİK

Uluslararası basında gelişmeler Başkan Erdoğan ve Türkiye'nin zaferi olarak değerlendirilirken Suriye'nin yeniden ihyasında Ankara'nın önemli bir rol oynayacağı ifade edildi.

MİLYARLARCA DOLAR İNŞA PROJELERİ

İngiliz Financial Times, Başkan Erdoğan'la yakın bağları olan inşaat sektörünün yüz milyarlarca dolara ulaşması beklenen inşa projelerinde kazanç sağlayabileceğine yazdı. İngiliz FT, Türkiye'nin en büyük inşaat firmalarından birinin yöneticisinin "Eğer barış sağlanırsa, bu büyük bir fırsat olur" görüşüne de yer verdi.

Suriyeliler Türkiye'de yaptıkları kutlamalarda Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın posterlerini taşıdı. (AFP)

TÜRKİYE'NİN ATACAĞI ADIMLARI EKONOMİ YÖNETİMİ AÇIKLADI

Buna paralel olarak ekonomi yönetimi, Yeni GAP Eylem Planı İstişare ve bu yılın son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantıları sonrası Suriye'nin yeniden ayağa kaldırılması konusunda Türkiye'nin atacağı adımlara ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.

TURİZMDEN TİCARETE HER TÜRLÜ ALANDA EKONOMİK OLARAK DA TÜRKİYE'YE ÖNEMLİ KATKILARI OLACAK

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, burada yaptığı konuşmada, Suriye'de son dönemde meydana gelen gelişmelerin ardından detay konuşmak için erken olduğunu, hızlı bir devrimin gerçekleştiğini ve burada yepyeni bir dönem başladığını söyledi. Türkiye'nin de yeni yönetime katkı sağladığını belirten Yılmaz, "İnşallah en kısa sürede istikrar ve güven ortamı oluşur. Suriye'de yeniden yapılanma, güvenlik ortamının iyileşmesi, istikrarın güçlenmesi, refahın artması Türkiye için de şüphesiz faydalı sonuçlar doğuracaktır. Suriye'den Türkiye'ye yönelik terör tehditlerinin ortadan kalkması başlı başına büyük bir fayda. Suriye istikrar kazandıkça, zenginleştikçe, refahı arttıkça turizmden ticarete her türlü alanda ekonomik olarak da Türkiye'ye önemli katkıları olacak. Yeniden inşa sürecinde en yakın komşu olarak Türkiye'nin şüphesiz daha fazla katkısı olacak." diye konuştu.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK), Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz (ortada) başkanlığında toplandı. (AA)

"SURİYE'DEKİ PROVOKATİF HADİSELERE İHTİYATLI BAKILMALI"

Suriye konusundaki tavırlarının çok açık ve net olduğunu vurgulayan Yılmaz, bu ülkede yaşayanların huzur içinde olacağı siyasi ortamın oluşmasını temenni ettiklerini dile getirdi. Yılmaz, Suriye'deki düzeni bozmaya yönelik "provokatif hadiselere" ihtiyatla bakılması gerektiğine dikkati çekerek, "Suriye'de farklı amaçlarla istikrarı bozmak isteyecek güçler her zaman olabilir. Bunların sosyal medyadan ülkemizdeki birtakım kesimler üzerinden de algılar oluşturmaya çalışarak oradaki istikrarı bozmaya çalışıcı eylemleri olabilir. Bunlara karşı hepimizin çok uyanık olması lazım." değerlendirmesinde bulundu.

YENİ DÖNEMİN KÖPRÜLERİ

Suriye'de ortam iyileştikçe gönüllü ve güvenli geri dönüşün de artmasını beklediklerine işaret eden Yılmaz, Türkiye'de yaşayan Suriyelilerin burada geliştirdikleri ilişkilerin yeni dönemde köprü vazifesi göreceğini bildirdi.

Suriye'ye yönelik yaptırımlara değinen Yılmaz, bunların Batı'nın yaptırımları olduğunu, bir önceki rejime yönelik ortaya konulduğunu ve yeniden değerlendirilmesi gerektiğini anlattı. Yılmaz, "Yıllardır Esed rejimi altında sıkıntı çeken halkın rahatlaması bakımından da bu yaptırımların kalkması gerekiyor ama daha sürecin çok başlarındayız." ifadesini kullandı.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 2025 yılında Suriye ile ticaretin yeni şartlara göre düzenlenmesi, ticaretin, yatırımların artırılmasının öncelikleri arasında olduğuna dikkati çekerek, "Bizim bakış açımız, serbest ticaret anlaşmasının devam etmesi. Bizim açımızdan hukuken devam ediyordu, fiilen durdurulmuştu, bunu inşallah yoluna koyacağız." dedi.

Bolat, Bakanlığın gelecek yılda öncelik vereceği alanlara değinerek, "Önceliğimiz, Suriye ile ticaretin yeni şartlara göre düzenlenmesi, ticaretin, yatırımların arttırılması, Suriye'deki yeni dönemin istikrarlı, güçlü ve Türkiye açısından da güney sınırlarımızda güven veren komşumuzun varlığının ortaya çıkmasıdır." diye konuştu.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK), Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz (ortada) başkanlığında toplandı. (AA)

TİCARET BAŞLIYOR

Gümrükleri yenileme ve geliştirmeye başladıklarını dile getiren Bolat, bu kapsamda Ceylanpınar Gümrük Müdürlüğünü yenilediklerini, Akçakale Gümrük Müdürlüğünün de genişletme çalışmalarının hızlandırıldığını bildirdi.

Bolat, Suriye ile 2007'de imzalanan ve yarım kalan bir serbest ticaret anlaşması olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

"Onu yeni yönetim, hükümet ve bakanlar tam olarak belli olduktan ve idareyi tamamıyla devraldıklarından sonra ele alacağız. Bizim bakış açımız, serbest ticaret anlaşmasının devam etmesi. Bizim açımızdan hukuken devam ediyordu, fiilen durdurulmuştu. Bunu inşallah yoluna koyacağız. Ticaret şu ana kadar bazı genelgelerle yürütülüyordu. O, normal düzene konulacak."

SURİYE'DE ENERJİ İŞBİRLİĞİ GÜNDEMDE

Suriye'ye yönelik enerji ve elektrik hizmetleri konusunda da değerlendirmede bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye'den bir ekibin Şam'a ulaştığını ve enerji altyapısının değerlendirilmesi için çalışma yaptıklarını söyledi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar (AA)

Bayraktar, Suriye'de şu anda elektrik ve enerji hizmetlerinin Türkiye üzerinden sağlandığı yerler olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Özellikle harekat bölgeleri, İdlib, Afrin, diğer bölgeler. Ama ötesinde, Halep ve daha güneyde ilk tespitlerimiz şöyle: 8 bin 500 megavat savaş öncesi kurulu güce sahip Suriye, bunun yaklaşık 5 bin megavatını kaybetmiş durumda. Şu anda 3 bin 500 megavatlık bir kurulu gücü var. İnsanların büyük çoğunluğu jeneratörlerle elektrik ihtiyaçlarını karşılıyor. Dolayısıyla çok ciddi bir elektrik ihtiyacı var."

Elektrik (AA)

Suriye ve Lübnan'ın elektrik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ilk etapta Türkiye'den elektrik ihracatı yapılabileceğini dile getiren Bayraktar, "Tabii iletim şebekesindeki durumu gördükten sonra tabloyu biraz daha net görebiliriz.Türkiye'den Suriyeli insanların ülkelerine dönüşle alakalı ciddi bir talepleri ve hedefleri var, ama bunların bir kısmı Suriye'deki durum biraz daha açıklığa kavuşup oradaki şartlar iyileştiğinde dönmeyi hedefliyor. Dolayısıyla bizim oradaki çalışmalarımızın böyle bir yansıması da olacak." diye konuştu.

Bayraktar, Suriye'nin enerji kaynaklarının ekonomiye kazandırılması konusuna ilişkin, "Heyetimizin içerisinde bu anlamda petrol ve doğal gazla ilgili yapılabilecekleri görmek üzere bir temsilci grubumuz da var. Onlar da 2011 öncesinde 350 bin varillere ulaşan günlük petrol üretimi olan Suriye bugün neler yapabilir, onunla ilgili ilk çalışmaları yapmış olacaklar." değerlendirmesinde bulundu.

SURİYE'YE TARIM ATEŞESİ

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, burada yaptığı konuşmada, Suriye'de Bakanlığının faaliyetlerine ilişkin bilgi vererek, bakan yardımcısı ve uzmanlardan oluşan heyetin Suriye'den döndüğünü söyledi.

Yumaklı, "Şartlar olgunlaştığında oraya gidecek tarım ataşesi atama konusunda da hazırlığımız var." dedi.

Orada yapılan temaslar ve tespitlerle rapor hazırlandığı bilgisini veren Yumaklı, ilk tespitlere göre tarımsal altyapıda 3'te 2 oranında hasar oluştuğuna dair gözlemleri olduğunu bildirdi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı (AA)

Yumaklı, bunun saha tespitleriyle teyit edilmesi gerektiğine işaret ederek, özellikle savaş dönemi boyunca makine ve ekipman yenilemesi olmadığı için bu konuda geride olduklarını kaydetti.