Ramazan hilali nedir, göründü mü soruları, mübarek aya girmemizle birlikte gündeme geldi. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından Ramazan hilali hakkında açıklama yapıldı. Buna göre Hilal Kuzey ve Güney Amerika Kıtalarının ortalarından itibaren görülmeye başlayacak. Bazı kaynaklarda, Hz. Peygamber'in (s.a.s.), "Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca başlayınız ve hilali (Şevval hilalini) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayınız." (Buhârî, Savm, 5, 11; Müslim, Sıyâm, 3-4, 7-9) buyurduğu belirtiliyor. Peki vatandaşlar da hilalin görünüp görünmediğini ve diğer detayları araştırıyor. Peki Ramazan hilali göründü mü, ne zaman görünür? 2022 Ramazan hilali ile ilgili hadisler, ayetler ve görünce okunacak dualar! Ramazan hilali nedir?
RAMAZAN NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
2022 yılında Ramazan ayı 2 Nisan'da başlayıp 2 Mayıs'ta sona erecek. İlk sahur 1 Nisan'ı 2 Nisan'a bağlayan gece yapılacak. İşte çokça merak edilen Ramazan hilali hakkında Din İşleri Yüksek Kurulu'ndan bilgiler...
RAMAZAN HİLALİ NEDİR?
İslam hukukunda, esas alınan ay takvimi, başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardan oluşuyor. Ramazan ayı da ay takvimine göre her yıl değiştiğinden, oruca başlayabilmek için öncelikle, ramazan ayının başladığını tespit etmek gerekiyor.
İslam fıkhında yeni ayın tespiti için iki görüş bulunuyor. Aybaşlarının belirlenmesinde çıplak gözle görülme yöntemini tercih edenler ile bilimsel ölçüm ve hesaplamaları esas alan fıkıh otoriteleri, zaman zaman tarihlendirme konusunda farklılaşıyor.
İslam ülkelerinin bazıları hilalin dünyanın herhangi bir yerinde görülmesini veya görülebilirliğini değil kendi ülkelerinde görülebilirliğini esas alması nedeniyle de Ramazan'ın başlangıcında farklılıklar yaşanabiliyor.
Türkiye'de Diyanet İşleri Başkanlığı da Ramazan ayının başlangıcı ve bayramların tespitinde, öteden beri İslam alimlerinin büyük çoğunluğunca benimsenmiş hilalin yerel görülmesini değil dünyanın herhangi bir yerinden görülmesini (ihtilaf-ı metali) esas alıyor.
RAMAZAN HİLALİ GÖRÜNDÜ MÜ?
Din İşleri Yüksek Kurulu, Hicri 1443 yılı Ramazan ayı hilalinin ilk kez Atlas Okyanusundan, Kuzey ve Güney Amerika Kıtalarının ortalarından itibaren görülmeye başlayacağını duyurdu. Buna göre 1 Nisan 2022 Cuma günü Greenwich saatiyle 06:25´de İÇTİMÂ, aynı gün Greenwich saatiyle 21:21´de RU´YET olacak. 01 Nisan Cuma'yı 2 Nisan Cumartesiye bağlayan gece ülkemizde ilk teravih namazı kılınacak, ilk sahura kalkılacak ve aynı gün ilk iftar yapılacak.
ORUCA BAŞLAMAK İÇİN HİLALİN GÖRÜNMESİ ŞART MI?
Kamerî aylar, adından anlaşıldığı gibi başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen aylardır. Ramazan orucu, Ramazan ayında tutulduğundan ve Ramazan ayı da ay takvimine göre her sene değiştiğinden, oruca başlayabilmek için öncelikle, Ramazan ayının başladığını tespit etmek gerekmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s.), "Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca başlayınız ve hilali (Şevval hilalini) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayınız." (Buhârî, Savm, 5, 11; Müslim, Sıyâm, 3-4, 7-9) buyurmuştur.
Bu hadis ilk bakışta hilali çıplak gözle görmedikçe oruca başlanmayacağı ve bayram edilmeyeceği fikrini uyandırmaktadır. Konu ile ilgili diğer rivayetler değerlendirildiğinde, bu hadislerin amacının günün şartları içinde en uygun uygulamanın öğretilmesi olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim bir rivayette Hz. Peygamber (s.a.s.), "Biz ümmî bir toplumuz; hesap ve okuma yazma bilmeyiz. Şunu biliriz ki ay, ya 29 ya 30 gündür." (Buhârî, Savm, 13; Müslim, Sıyâm, 15; Ebû Dâvûd, Savm, 4) buyurarak, kamerî aybaşlarının belirlenmesinde hesap yöntemine de başvurulabileceğine işaret etmiş olmaktadır.
Çıplak gözle görülsün ya da görülemesin, ay mutat hareketlerine devam etmektedir. Kur'an-ı Kerim'de güneş ve ayın bir hesaba göre hareket ettiği (Rahmân, 55/5), bunların, diğer fonksiyonlarının yanında aynı zamanda birer hesap ölçüsü kılındığı (En'âm, 6/96), yılların sayısını ve hesabı bilmemiz için aya menziller tayin edildiği (Yûnus, 10/5), gökler ve yer yaratıldığı zaman on iki ay meydana gelecek şekilde bir nizam konduğu (Tevbe, 9/36), ayın yeryüzünden hilal şeklinde başlayıp kademe kademe farklı şekillerde görülmesinin insanlar ve hac için vakit ölçüleri olduğu (Bakara, 2/189) ifade edilmektedir.
Buna göre Hz. Peygamber (s.a.s.), kamerî aybaşlarının belirlenmesi konusunda çıplak gözle görmeyi, başvurulacak yegâne yöntem olduğu için değil, belki o günkü şartlar içinde en sağlıklı sonuç veren yöntem olduğu için öngörmüştür. Hilali gözlemlemenin amacı Ramazan ayının girip girmediğini belirlemektir. Bu sebeple, hilali çıplak gözle görme dışında, bizi bu amaca ulaştıracak başka yöntemlerden yararlanmak da mümkündür.
,Bugün, insanoğlunun ulaştığı teknolojik gelişmişlik, ayın hareketleri konusunda en ince ayrıntıyı bile izleme imkânı sunmaktadır. Artık ince astronomik hesaplar yoluyla, gelecek birkaç yıllık namaz vakitlerini gösteren takvimleri hazırlama imkânı bile doğmuştur. Dolayısıyla kamerî ayların başlangıçlarını hesap yöntemiyle belirlemek meşrudur.
PEYGAMBERİMİZİN HİLALİ GÖRÜNCE OKUDUĞU DUA
Allahümme ehillehû 'aleyna bilyümni vel imâni vesselameti velislami Rabbî ve Rabbükallah.
"Ey Rabbim! Bize bunu bereket ve îmân selâmet ve İslâm hilâli eyle! Ey Hilâl! Benim de senin de Rabbimiz Allah'tır." (Tirmizî, Deavât, 50)
Yine hilâli gördükleri zaman:
Allahu ekber, Allahu ekber, Elhamdülillah, lâ havle velâ kuvvete illâ billah. Allahümme innî es'elüke min hayri hâza'ş şehri ve e'ûzubike min şerril kaderi ve min şerri yevmi'l-mahşer.
"Allah büyüktür, Allah büyüktür, hamd Allah'a mahsustur, Allah'a dayanmaktan başka kudret kuvvet yoktur. Allah'ım! Senden bu ayın hayrını istiyorum, kaderin şerrinden ve mahşer gününün şerrinden sana sığınıyorum." (İbn Hanbel, V, 329)