Kadir Gecesi'nde yapılacak ibadetler oldukça önemlidir. Hatim duasını okumak da bunlardan biridir. Müslüman ailemi hatim duası ne zaman okunur sorunun yanıtını da gündemde sıkça araştırıyor. Kadir gecesinde Kur'an-ı Kerim'i hatmekmek büyük önem taşıyor. Hatip duası da bu ibadet içerisinde yer alıyor.
HATİM DUASI
Yüce Allah'ın son kelamı olan Kur'ân-ı Kerim'i okumak, ecir ve sevabı en yüksek olan bir ibadettir. Hatta selef âlimlerinin ifadelerine göre ibadetler içerisinde hiç birisi Kur'ân okumaya denk değildir. Nitekim âyette de, Kur'ân okumanın asla zarar etmeyecek bir kazanç olduğu belirtilmiştir: "Şüphesiz, Allah'ın kitabını okuyanlar, namazı dosdoğru kılanlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden, gizlice ve açıktan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek bir ticaret umabilirler." (Fâtır, 35/29)
Bir başka âyette ise müminler, gece hayatlarını Kur'ân ile meşgul olarak geçirdikleri için övülürler: "Onların (Kitap ehlinin) hepsi bir değildir. Kitap ehli içinde, gece saatlerinde ayakta duran, secdeye kapanarak Allah'ın âyetlerini okuyan bir topluluk da vardır." (Al-i İmrân, 3/113)
Kur'ân okumanın, Müslümanların asla vaz geçemeyeceği bir görev olması gerektiğini beyan eden Peygamberimiz (a.s), şu güzel benzetmeyle bizleri Kur'an okumaya teşvik etmiştir:
"Kur'ân okuyan mü'min, kokusu ve tadı güzel olan turunç gibidir. Kur'ân okumayan mü'min, tadı güzel ve fakat kokusu olmayan hurma gibidir. Kur'ân okuyan münafık, kokusu güzel fakat tadı acı olan fesleğen otu gibidir. Kur'ân okumayan münafık ise, kokusu olmayan acı yaban keleği gibidir." (Buhârî, Fedâilu'l-Kur'ân, 36, Tevhid, 57)
Kur'ân-ı Kerim'in hatmedilmesi ve sonrasında yapılacak uygulamayı belirten bir hadiste, İbn Abbas (r.a)'dan rivâyete göre, bir adam Peygamberimiz (a.s)'e, Allah'ın en çok sevdiği amel hangisidir, diye sordu. O da: "Konup göçendir" dedi. O kişi: Konup göçen kimdir, diye sorunca, Peygamberimiz (a.s): "Kur'ân'ı başından sonuna kadar okuyan, bitirince hemen tekrar başlayandır" dedi" (Tirmizî, Kıraat, 4)
Bu hadisin müjdesine nail olmak ümidiyle Müslümanlar son sureyi (Nâs Suresi) okuduktan sonra Fatiha ile Bakara Suresinin başından ilk beş âyeti okumaktadırlar ki, halk arasında bu uygulama oldukça yaygın bir hale gelmiştir.
Bu uygulamanın dayanağını teşkil eden yukarıdaki hadis ile sahabe ve tabiinden nakledilen birçok rivâyete göre, Kur'ân'ın hatminden sonra dua etmek sünnettir. Kuvvetli derecede müstehab olduğu da söylenmiştir. (bk. Nevevî, el-Ezkâr, s.136)
HATİM DUASI NASIL YAPILIR?
Hatim duası, Kur'an-ı Kerim hatim edildikten sonra iki farklı şekilde yapılabilir. Elbette hatim duasında bu farklılıkların önemi yoktur. Gereken Allah rızası için namaz kılıp, ardından hatim duası okuyarak yaparsınız. Gerekse de Kur'an-ı Kerim'İ aktardıktan sonra kıbleye doğrularak hatim duası yaparsınız. Namaz kıldığınız vakit, bittikten sonra hatim duası secdeden kalkmadan okunmalıdır. Namaz kılamayacak durumda olanlar içinse mutlak suretle kıbleye doğru okunmalıdır.
Hatmettiği Kur'an-ı Kerim için hatim duası Arapça okunur. Arapça okunan hatim duası ile birlikte isterseniz istihare duası da okuyabilirsiniz. Bununla Allah katında hatim edilen Kur'an-ı Kerim için tekrar hatim etmeye, yönlendirmeye ve rabbin rızasının alınıp, alınmadığı konusunda emin olmak için okunur.
Hatim Duası Okunuşu
Sadekallâhü'l-'azîm ve belleğa Rasûlühü'l-Kerîm. Ve nahnü 'alâ zâlike mineş-şâhidîn. Rabbenâ âmennâ bimâ enzelte vet-teba'ner-Rasûle fektübnâ meaş-şâhidîn. ya da kısaca Sübhâne Rabbiyel-'aliyyil-â'lel-vehhâb.
Hatim Duası Türkçe Meali ve Anlamı;
''Yüce olan Allah, şüphesiz doğru söylemiştir. Onu Peygamberimiz(a.s) bize ulaştırmıştır.''
Ardından hatim duası okunur(Satır satır Arapça ve Türkçe meallerine yer verilmiştir.);
''El - hamdü lillahi Rabbil - Alemin.
Vel-akibetü lil-müttekin. Vela 'udvane illa 'alezzalimîn.
Ves-salatü ves-selamü 'alâ Rasulina Muhammedin ve 'alihi ve sahbihi ecme'in.''
''Alemlerin Rabbi olan Allah'a hamd olsun. İyi sonuç müttakilerindir. Düşmanlık ancak zalimler içindir. Peygamberimiz Hz.Muhammed(a.s)'e, onun bütün ehl-i beytine ve ashabına salat ve selam olsun.''
''Rabbena takabbel minna inneke ente's-semi'ul-'alim.
Ve tüb 'aleyna ya Mevlana inneke ente't-tevvabür-Rahim.
Vehdina ve veffikna ilel-hakkı ve ila tarikın müstekîm. Bi beraketil-Kur'anil-'aziîm.''
''Ey Rabbimiz! Bizden ibadetlerimizi kabul buyur! Şüphesiz ki sen her şeyi işiten ve her şeyi bilensin.
Ey Mevlamız! Bizim tövbelerimizi kabul eyle!. Şüphesiz ki sen tövbeleri çok çok kabul eden ve merhametli olansın. Bize hidayet ver! Hak yola ve sırat-ı müstakime ulaşmayı bizi muvaffak eyle!. Yüce Kur'an-ın hürmetine, alemlere rahmet olarak gönderdiğin Peygamber hürmetine.''
Kısımları ile beraber devam eden hatim duası okunup tamamlanır. Ardından da fatiha suresi okunarak hatim edilen Kur'an-ı Kerim için hatim duası bitirilir.