ULUĞ BEY RASATHANESİ'Nİ KİM YAPTI?
Uluğ Bey Rasathanesi 1420 yılında, Uluğ Bey'in katkıları ile yapılmıştır.
ULUĞ BEY RASATHANESİ HANGİ ŞEHİRDE?
Uluğ Bey Rasathanesi Özbekistan sınırları içerisindeki Semerkant şehrinde inşa edilmiştir. 3 katlı bir gözlemevi olan bu yapı, inşa edildikten sonra birçok bilim insanının yetişmesine de katkı sağlamıştır. Ali Kuşçu, Gıyaseddin Cemşid, Kadızade Rumi gibi astronomi bilginleri bu rasathanede yetişmiştir.
Uluğ Bey'in bir suikast sonucu yaşamını yitirmesi ile birlikte rasathane yerle bir edilmiştir. Bunun yanında rasathanede çalışan bilim adamları da dünyanın çeşitli yerlerine sürgün edilmiştir. Ardından rasathane yüzyıllar boyu unutulmuştur. Rus arkeolog Vassily Vyatkin tarafından 1908 yılında yapılan kazı çalışmaları sonunda rasathanenin kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.
ULUĞ BEY RASATHANESİ'NİN ASTRONOMİ BİLİMİNE KATKILARI
Uluğ Bey Rasathanesi, 3 katlı ve silindirik bir yapıya sahip şekilde inşa edilmiştir. Binanın inşası üç astronomik aletin etrafına yapılmıştır. Burada çalışan gökbilimciler yılın uzunluğu ile ilgili çeşitli ölçümler yapmışlardır. Yapılan çalışmalarda yılın uzunluğu 25 saniye doğruluğa kadar ölçülmüştür. Ayrıca dünyanın eksen eğikliği ile ilgili de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Ölçülen değerler, günümüzde kabul edilen değer aralığı ile bire bir örtüşür. Bu denli doğru verilerle ölçüm yapılmasının en önemli nedeni, dünyada bir eşi daha olmayan meridyen yayının, bu rasathanede bulunmasıdır.
Rasathanenin ana kemeri günümüze kadar bozulmadan gelmiştir. Bu kemer Fakhri Sekstantı adı ile bilinen bir meridyen yayıdır. 40 metre yüksekliğe yapılmış olan bu kemer, gök cisimlerinin yükselme açısını ölçmek maksadıyla kullanılmıştır. BU yükselme açılarından yola çıkılarak günün saatleri, yılın uzunluğu, Dünya'nın dönme ekseni gibi bilimsel verilere ulaşılmıştır.
n yörüngesi, konumu ve fiziksel özellikleri ile ilgili resimler bulunur. Günümüzde, rasathanenin bahçesinde devasa bir Uluğ Bey heykeli de vardır.
