Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bölgede, içerisinde 651 bin 416 bağımsız bölüm olan 232 bin 632 binanın acil yıkılacak veya ağır hasarlı olduğunun tespitini yaptıklarını bildirdi.
5 İLDE HASAR TESPİT ÇALIŞMASI TAMAMLANDI | VİDEO İZLE
Bakan Kurum, depremden sonra yapımına başlanan ve devam eden proje alanları için Malatya Kongre ve Kültür Merkezi'nde düzenlenen Proje Alanları Koordinasyon Toplantısı'nda konuştu.
Kurum, 4 saat süren toplantının, Malatya'daki hasar tespit çalışmalarını yerinde incelemek ve yeni yapılacak yerleşim yerlerine ilişkin fikir alışverişinde bulunmak amacıyla, sivil toplum örgütleri, muhtarlar, kanaat önderleri, uzmanlar ve vatandaşlarla gerçekleştirildiğini bildirdi.
Malatya'nın 6 Şubat'ta yaşanan depremden en çok etkilenen illerden olduğuna dikkati çeken Kurum, "Malatya'mız ilk depremden sonra vatandaşlarımızın dışarı çıkması sebebiyle vefatın az olduğu, ancak yoğun yıkımın yaşandığı illerimizden bir tanesi. Dolayısıyla Kahramanmaraş Pazarcık merkezli depremde en yoğun hasar gören illerimizden bir tanesi. İnşallah seferberlik anlayışımızla çalışmalarımızı aralıksız devam ettiriyoruz. 85 milyon vatandaşımız tek yürek. Bir ve beraber olacağız ve inşallah hep birlikte bu zorlu süreci atlatacağız." ifadesini kullandı.
Kurum, arama kurtarma çalışmalarının ardından geçici barınma alanlarının kurulması için hızla harekete geçtiklerini ve çalışmaların sürdüğünü belirterek, "Malatya'mızda bu kapsamda konteyner kent uygulamamız devam ediyor. Bu konteyner kentlerimizde inşallah sıcak sularımız akacak. Tuvaletimiz, banyomuz, buradaki vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını karşılayacakları sosyal alanlar da projelerin içinde yer alacak ve en kısa zamanda bitirip vatandaşlarımıza etaplar halinde bu teslimleri gerçekleştiriyor olacağız." şeklinde konuştu.
Deprem sonrasında Battalgazi, Yeşilyurt, Akçadağ ve Doğanşehir ilçelerinde hasar tespit çalışmaları çerçevesinde, orta hasarlı, az hasarlı ve hasarsız binalara bir kez daha bakılmaya başlandığını vurgulayan Kurum, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Osmaniye ve Kilis'te hasar tespit çalışmalarının tamamlandığını bildirdi.
1 MİLYON 712 BİN BİNA İNCELENDİ
Depremden etkilenen illerde 5 milyon 717 bin bağımsız bölümden oluşan, 1 milyon 712 bin binada inceleme yaptıklarını belirten Kurum, şunları kaydetti:
"İçerisinde 651 bin 416 bağımsız bölüm olan 232 bin 632 binanın acil yıkılacak veya ağır hasarlı olduğunun tespitini yaptık. Malatya'mızda ise 90 bin 347 bağımsız bölümden oluşan 32 bin 195 binayı yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olarak tespit ettik. İnşallah birkaç gün içerisinde 6 ilimizin de hasar tespit çalışmalarını tamamlayarak vatandaşlarımızı bu konuda e-devlet üzerinden bilgilendirmelerle birlikte artık hak sahipliği sürecini de başlatmış olacağız."
Kurum, yaşanan deprem felaketinde bir devletin alabileceği en hızlı aksiyonu gösterebilmek için çabalarını sürdürdüklerini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut yapım seferberliği kapsamında afet konutlarını yapma sürecini başlattık. İlk kazmalarımızı ellerimizle vurduk ve Malatya'mızda da ilk sözleşmelerimizi imzaladık. Malatya'mızda toplamda 66 bin 230 konut ve 21 bin 549 köy evi inşa edeceğiz. Bölgede zemin etüt çalışmaları tamamlanan ve en doğru zeminin en sağlam zeminin olduğu yerlerde çalışmalarımızı başlattık. Bu kapsamda bilim insanlarımızın ve bilimin ışığında, hocalarımızla, yerel yönetimlerimizle en doğru yerin tespitini yapıyor ve inşa sürecini başlatıyoruz."
9 MART'A KADAR 27 BİN 849 KONUTUN YAPIMINA BAŞLANACAK
Afet konutlarının inşası için 21 Şubat'ta başlayan ihale süreçleriyle, Gaziantep'te 7 bin 890, Adıyaman'da 1161, Kilis'te 645, Hatay'da 1667, Kahramanmaraş'ta 5 bin 630, Şanlıurfa'da 897, Malatya'da 2 bin 420, Adana'da 590, Osmaniye'de 152 konutun yapımına başlandığını duyurdu.
Kurum, bu kapsamda dün Kahramanmaraş Afşin'de 588, Göksun'da 499, Malatya Yeşilyurt'ta 1542 konutun sözleşmelerinin yapıldığını, bugün ise Adıyaman Tut'ta 431, Gaziantep Islahiye'de 427, Nurdağı'nda 479, Kahramanmaraş Göksun'da 605, Türkoğlu'nda 525 konutun sözleşmesini imzaladıklarını bildirdi.
Bakan Kurum, afet konutlarının inşası için 21 Şubat'ta başlayan yapım seferberliğiyle 9 Mart'a kadar toplam 27 bin 849 konutun yapımına başlanmış olacağını açıkladı.
KÖY KONUTLARININ İNŞASI BAŞLADI
Kurum ayrıca, yer seçimleri yapılan köy konutlarının inşasına da başlandığını belirterek, "Gaziantep'te, Kahramanmaraş'ta 1240 köy evimizin ve yine Adıyaman'da köy konutlarımızın sözleşmelerini imzaladık ve köy konutlarımızı da 11 ilimizde eş zamanlı yürütüyor olacağız. Önümüzdeki 2 ay içerisinde 11 ilimizin tamamında 309 bin konutumuzun yapım sürecini başlatmış olacağız." dedi.
Malatya'nın tarihinin eski çağlara dayanan kadim şehir olduğunu vurgulayan Kurum, şehirde bulunan tarihi ve tescilli binaların dikkate alınarak yeni yerleşim yerlerinin planlandığını ifade etti. Kurum, bu kapsamda, şehirdeki tüm paydaşların özellikle de bilim insanlarının sürece dahil olduğunu belirtti.
Bakan Kurum, 3 buçuk yıl önce yaşanan deprem sonrasında afetzedelere bir yıl içerisinde yeni konutları inşa etme sözünü verdiklerini ve bu kapsamda 8 bin 246 konutu bitirerek teslim ettiklerini anımsattı.
Kurum, Malatya'nın ve depremden etkilenen diğer şehirlerin yeniden kalkındırılacağını belirterek, "Tarihiyle, kültürüyle, sanatıyla buradaki tescilli yapılarıyla bu kadim coğrafyayı her alanda inşallah yeniden ayağa kaldıracağız. Bundan hiçbir kimsenin, hiçbir vatandaşımızın endişesi ve şüphesi olmasın. Devletimiz kudretiyle, tüm gücüyle deprem bölgesindedir." şeklinde konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 3 Mart'ta Başkan Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde gerçekleştirilen "Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli"nin ilk toplantısında açıklamalarda bulundu. Kurum, Türkiye'de şehirlerin başta deprem olmak üzere sel ve kuraklık gibi afetlere daha hazırlıklı hale getirileceğini açıklamıştı.
"BUGÜNE KADAR 360 BİN ÇADIR KURULDU"
Bakan Kurum, enkaz arama-kurtarma çalışmaları yürütülürken, vatandaşların geçici barınma ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla yine AFAD'la birlikte tüm illerdeki koordinasyon merkezleriyle bugüne kadar 360 bin çadır kurulduğunu hatırlattı.
Kurum, "Bu çadırlarda 1 milyon 440 bin vatandaşımızın barınması sağlanmıştır. Yine aynı anlayışla konteyner kentlerimizi kuruyoruz. AFAD'ımız, TOKİ'miz, Emlak Konut'umuz, belediyelerimiz, buradaki bağışçılarımız ve sivil toplum örgütlerimizle birlikte gerek prefabrik, gerek çelik, gerek konteyner, gerek yığma malzemelerden tüm illerimizde Hatay'ımızda, Malatya'mızda, Kahramanmaraş'ımızda, Gaziantep'imizde konteyner kentlerinin kurulumunu başlattık.
Ne kadar ihtiyaç varsa yine koordinasyon içerisinde süreçlerimizi yürütüyoruz ve burada da vatandaşımızı bir an önce daha güvenli alanlara çekebilmek adına yapılarımızı hızlı bir şekilde inşasını gerçekleştiriyoruz" şeklinde konuştu.
"4 MİLYON 859 BİN BAĞIMSIZ BÖLÜM İNCELENDİ"
Bakan Kurum, bugüne kadar 7 bini aşkın personelle hasar tespit çalışmaları yaptıklarını vurguladı.
Bakan Kurum, "Toplam 1 milyon 582 bin binada hasar tespit çalışması yapıldı ve bu çerçevede 4 milyon 859 bin bağımsız bölüm incelendi, bu bağımsız bölümlerden 214 bin 577 tanesinin acil yıkılacak, ağır hasarlı veya yıkık olduğunun tespitini yaptık. Bu da 608 bin bağımsız bölüme tekabül ediyor. Bu bağımsız bölümlerin 481 bini de konut içerikli binalarımızı oluşturuyor. Yine baktığımız tescilli yapılarımızın, tarihimizin de bu manada zarar gördüğünü bazı tarihi eserlerimizin yıkıldığını görüyoruz.
Bu çerçevede Hatay'daki Ulu Camimiz, Adıyaman'daki Ulu Camimiz, yine Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi, Darb-ı Sak Kalesi, Gaziantep Kalesi gibi birçok tarihi eserimizin de yıkıldığını görüyoruz. Bu tarihi eserlerle ilgili de Kültür ve Turizm Bakanlığımız restorasyon çalışmaları ile ilgili sahada bir fiil çalışmalarını yapıyorlar" diye konuştu.
"YÜZDE 96,69'U 99 ÖNCESİ YAPILAN YAPILAR"
Bakan Kurum, yıkılan binalarla ilgili de bilgi verdi.
Bakan Kurum, şunları ifade etti: "Yüzde 96,69'unun, 1999 öncesi yapılan yapılar olduğunu görüyoruz. Yeni yönetmeliğe göre, yani 2002'deki yapılan düzenlemeler, yapı denetim sistemindeki düzenlemeler, yeni deprem yönetmeliği ile birlikte yapmış olduğumuz düzenlemeler çerçevesinde yıkılan binaların sadece yüzde 3,3'ü 1999 sonrası yapılan yapılar olduğunu görüyoruz. Bu binalarda 145 bin vatandaşımızın yaşadığını da tespit ettik. Yine burada 98 öncesi yapılarla sonrası yapıların yıkım karşılaştırmasını görebiliyoruz.
Kahramanmaraş merkeze baktığımızda aslında burada 2004'deki yerleşimle 2022'deki yerleşimdeki uydu haritalarını kıyas ettiğimizde, 1999 öncesi yapıların yoğun bir şekilde yıkıldığını görüyoruz. Yine aynı durumu Hatay için inceleyecek olursak, 2006'daki Hatay'ımızın yerleşimine baktığımızda, 2023'deki yerleşimde yoğun yıkımın yine eski yapıların olduğu alanda sıvılaşmanın ve zemin kalitesinin düşük olduğu alanda olduğunun tespitini yapmış olduk."
"BİLİM İNSANLARIMIZLA BERABER ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ"
Bakan Kurum, binaların yıkılma nedenlerini bilim insanlarının da görüşleri doğrultusunda teşhis edebilmek için ekiplerin fiilen sahada çalıştıklarını ifade etti.
Başkan Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda yerleşim alanlarını 1 milyon 180 bin konut yaptıklarını belirtirken Bakan Murat Kurum, "Nasıl bunlar dimdik ayakta durduysa, aynı anlayışla yapmaya çalışıyoruz. Burada fay hattına olan mesafesini, zemindeki sıvılaşma, yine seçim noktasında işte sıvılaşma kaynaklı yıkımın olup olmadığının tespitlerini yapıyoruz. Bu çerçevede binaların yine yerleşim noktasında en doğru yere yerleşmesiyle ilgili hocalarımızla, bilim insanlarımızla beraber bu çalışmaları yürütüyoruz." ifadelerine yer verdi.
"405 BİN AFET KONUTUNUN YAPIMINI BAŞLATTIK"
Cumhuriyet tarihinin en büyük "Afet Konut Seferberliği"nin yürütüldüğünü hatırlatan Bakan Kurum, "Fay hatlarına uzaklıkları hem yatayda hem düşeyde deformasyon haritalarını çıkardık ve bu haritalar çerçevesinde de yerleşimleri belirliyoruz. 405 bin afet konutunu Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut yapım seferberliği kapsamında başlattık. Bu kapsamda 83 bin köy evini de illerimizde tespitler çerçevesinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bu çalışmaları büyük bir hassasiyetle; sahadaki zemin etüt ekiplerimizce hocalarımızla eş güdüm içinde onların görüşleriyle birlikte yapıyoruz. 21 Şubat'ta başladığımız sürecimize bugüne kadar 16 bin, bugün ki 21 bine ulaştı. 21 bin afet konutumuzda da sözleşmelerimizi yapıp ilk kazmalarımızı vurmuş oluyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
"250 BİN KONUTUN DÖNÜŞÜMÜ SAHADA FİİLEN SÜRÜYOR"
Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, bugüne kadar Kahramanmaraş merkezli depremler dahil 120 bini aşkın canın yitirildiğini söyleyen Kurum, Başkan Erdoğan'ın tüm dünyaya örnek olacağı bir kentsel dönüşüm projesi başlattığını vurguladı.
Kurum şunları söyledi: "Cumhurbaşkanım, 2013 yılında bedeli ne olursa olsun bizlere 'dönüştüreceğiz' talimatını verdiniz. Bu çerçevede bu güne kadar 3.3 milyon konutun dönüşümü yerinde, gönüllü ve hızlı yapılmıştır. Vatandaşımızın rızası alınmıştır. 1994'te belediye başkanı olduğunuz dönemde Başakşehir'de ilk örneğini yaptığınız ve tüm Türkiye'ye yaydığınız sosyal konut anlayışı ile birlikte bugüne kadar 1 milyon 180 bin sosyal konut yapılmıştır. Yine bugün 81 ilimiz, 922 ilçemizde kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde 250 bin konutun dönüşümü sahada fiilen devam etmektedir."
"EMANETİ KORUYACAK ANLAYIŞLA PROJELER HAZIRLANACAK"
Bakan Kurum, "Tarihe vefa, geçmişe saygı" anlayışıyla tarihi kent meydanlarının ihyası için çalışmalar yürüttüklerini dile getirdi.
Kurum, "Kahramanmaraş merkezli depremde de anlayışımız bu olacak. Tarihimizi, ecdadımızın bize bıraktığı kültürü, emaneti koruyacak anlayışla yine projelerimizi gerçekleştireceğiz. Bursa'da, Bitlis'te, Edirne Selimiye Camii'nde, Erzurum'da olduğu gibi yine aynı anlayışla Kahramanmaraş'ımızda, Hatay'ımızda da yapacağız. Bir taraftan da şehrin ekonomisini ayağa kaldırmamız gerekiyor. Şu an AFAD koordinasyonunda geçici ticari ünitelerin yapım süreçlerini başlattık.
TOKİ'yle Emrah Konut'la yine AFAD'ımızla bunları yapacağız. Ardından da şehrin sanayisi için yine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla birlikte buradaki sanayiyi ayağa kaldıracak çalışmaları da hep birlikte yapıyor olacağız. Köylerimizde tarım köy uygulamalarıyla birlikte köye kırsala dönüşü teşvik edecek uygulamalarımıza devam edeceğiz. İskan Kanunu çerçevesinde Yusufeli'nde bütün illerimizde yapılan çalışmalarımızı, Tarım ve Orman Bakanlığımızla DSİ'mizle uyum içerisinde yürütüyoruz" şeklinde konuştu.
1 YIL İÇERİSİNDE, 2 MİLYON YENİ, SAĞLAM VE GÜVENLİ KONUT
Bakan Kurum, Türkiye genelinde devam eden kentsel dönüşüm projeleri, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi olan "İlk Evim" projesi ve afet konutları hakkında ise şunları söyledi:
"Devam etmekte olan kentsel dönüşüm konutlarımız 250 bin, sosyal konutlarımız 250 bin ve Pazarcık merkezli deprem sonrası yapılacak konut sayısının da 500 bin olduğunu düşündüğünüzde; yaklaşık 1 milyon yeni konutun yapımı ve 1 milyon konut amaçlı arsa tahsislerimizi de hesap ettiğinizde son 1 yıl içerisinde ülkemize 2 milyon yeni, sağlam ve güvenli konut kazandırmış olacağız. Hedefimiz 2035 yılına kadar tüm Türkiye'de dönüşüme girmemiş alan kalmamasını istiyoruz."