Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa baskınını şiddetli şekilde lanetlediklerini belirterek, İsrail'in Harem-i Şerif'in kutsiyetini ihlal ettiğini ve tarihi statükosunu bozacak bir adım attığını bildirdi.
Bakan Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından Türkiye'nin NATO Daimi Temsilciliğinde Türk gazetecilerle bir araya gelerek soruları yanıtladı.
Çavuşoğlu, İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa baskınına ilişkin, kutsal ramazan ayında Harem-i Şerif'in kutsiyetinin İsrail tarafından ihlal edildiğini ve aynı şekilde tarihi statükosunu bozacak bir adım atıldığını vurguladı.
"Bunu kabullenmek mümkün değil, şiddetli bir şekilde lanetliyoruz." diyen Çavuşoğlu, son zamanlarda Avrupa'da başlayan bu ırkçılık ve İslam düşmanlığının da özellikle İsrail'de de artarak devam ettiğini söyledi.
Çavuşoğlu, özellikle ramazan ayında böyle bir provokasyonun olmaması konusunda kendilerini daha önce uyardıklarını hatırlattı.
"RAMAZAN AYINDA BİR ARAYA GELME KONUSUNDA PRENSİP OLARAK MUTABIK KALDIK"
Bakan Çavuşoğlu, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri'nin Türkiye'ye yapacağı ziyarete ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine, şunları kaydetti:
"Kendisini Türkiye davet ettim. Ramazan ayında özellikle bir araya gelme konusunda prensip olarak mutabık kaldık. Bazı tarih önerilerinde bulunduk. Kendileri de karşı tarih önerilerinde bulundular. Şu anda arkadaşlarımız üzerinde çalışıyorlar ve inşallah Samih Şukri'yi ülkemizde ağırlamaktan memnuniyet duyacağız."
"BİR BÜYÜKELÇİNİN SEÇİM ATMOSFERİNDE BİR ADAYLA GÖRÜŞMESİ DOĞRU DEĞİL"
Çavuşoğlu, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake'in CHP Genel Başkanı ve 7'li koalisyonun Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nu ziyaret etmesine Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın tepki göstermesine yönelik soruyu da yanıtladı.
Diplomatik teamüller gereği bir ülkede seçim atmosferine girildikten sonra bu tarz görüşmelerin taraf tutma görüntüsü vermemek için yapılmadığını belirten Çavuşoğlu, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın G20 zirvesi için ABD Başkanı Joe Biden'dan aldığı daveti seçim öncesi doğru olmayabileceği için seçim sonrası gerçekleştirmek istediğini söylediğini hatırlattı.
Bir büyükelçinin seçim atmosferinde bir adayla görüşmesinin doğru olmadığına vurgu yapan Çavuşoğlu, şunları söyledi:
"Taraf tutuyor görüntüsü vermemesi lazım. Hangi ülkenin büyükelçisi olursa olsun. Bu düşüncelerimi dün (ABD Dışişleri Bakanı Antony) Blinken'a da söyledim. Normal şartlarda büyükelçiler o ülkede herkesle görüşebilirler. Bizim de görüşümüzü, iznimizi alıyorlar, soruyorlar. Bu tür temaslar olur ama seçim atmosferinde büyükelçinin bir adayla gidip görüşmesi ve taraf tutuyor görüntüsü kabul edilebilir bir durum değildir. Sayın Cumhurbaşkanımızın tepkisi de bu yüzdendir."
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, gelecek süreçte Türkiye, Rusya, İran ve Esed rejimi ile dışişleri bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için Rusya'dan davet beklediklerini bildirdi.
Bakan Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ardından Türkiye'nin NATO Daimi Temsilciliği'nde Türk gazetecilerle bir araya gelerek sorularını yanıtladı.
Çavuşoğlu, katıldığı NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı oturumları hakkında bilgi verirken Ukrayna konulu oturumda son durumun değerlendirildiğini ve İstanbul Tahıl Anlaşması'nın uzatılması hakkında bilgi verdiğini aktardı.
Ayrıca terörle mücadelede her türlü adımın atılması, müttefiklerin savunma alanındaki kısıtlamaları kaldırması gerektiğini hatırlattığını bildiren Çavuşoğlu, bunlar kaldırılmadan yeni bir taahhüdün kabul edilmeyeceğini vurguladığını dile getirdi.
Çavuşoğlu, ikili görüşmeleri hakkında bilgi verirken de Finlandiyalı mevkidaşı Pekka Haavisto'yu ülkesinin dün NATO'ya katılımı dolayısıyla tebrik ettiğini, Ukrayna dahil bazı konuları ele aldıklarını bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile görüşmesinde, NATO kurucu anlaşması gereği üyelik belgelerini saklayan ülke olan ABD'ye Finlandiya'nın katılımına ilişkin belgeleri teslim ettiğini, F-16 satışı ve İsveç'in üyelik için neler yapması gerektiği konularını görüştüğünü kaydetti.
AB Dönem Başkanı İsveç'in Dışişleri Bakanı Tobias Billström'e AB ve ülkesinin, Türkiye'deki depremler sonrası imar çalışmalarına destek amacıyla düzenlediği bağışçılar toplantısı için teşekkür ettiğini belirten Çavuşoğlu, ayrıca İsveç'in NATO üyeliği için neler yapması gerektiğini görüştüklerini, bazı adımların atıldığını ancak bunların yeterli olmadığını, ilave adımlar gerektiğini ve terörle mücadelede İsveç'ten somut adımlar beklediklerini vurguladı.
İsveç, Finlandiya ve Türkiye arasında kurulan daimi mekanizmanın devam edeceğini aktaran Çavuşoğlu, Finlandiya'nın üye olmasından sonra da bu mekanizma içinde bulunacağı, bir sonraki toplantının Türkiye'de yapılacağı bilgisini verdi.
Çavuşoğlu, Japon mevkidaşı Hayaşi Yoşimasa ile görüşmesinde Japonya'nın deprem sonrası Türkiye'ye desteği için teşekkür ettiğini, büyükelçiliklerin açtıkları hesaplara en çok bağışın Japonya'dan geldiğini söyledi.
İngiliz mevkidaşı James Cleverly ile savunma sanayi alanındaki işbirliğini görüştüklerini belirten Çavuşoğlu, İzlanda Dışişleri Bakanı Thordis Kolbrun Reykfjörd Gylfadottir ile 20 yıl sonra ilk kez yapılacak Avrupa Konseyi Liderler Zirvesi'ni ele aldıklarını, ayrıca Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'yı da Türkiye'ye davet ettiğini bildirdi.
"İSRAİL'İN BU TÜR SALDIRILARI SONLANDIRMASI LAZIM"
Çavuşoğlu, basın toplantısının soru-cevap bölümünde İsrail güçlerinin Mescid-i Aksa'ya yaptığı saldırı gibi provokasyonların ramazan ayında önüne geçilmesi gerektiğini, 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra Türkiye'yi ziyaret eden İsrailli mevkidaşı Eli Cohen'e aktardığını söyledi.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın da İsrailli mevkidaşı İsaac Herzog'a bu konuyu her görüşmede hatırlattığını kaydeden Çavuşoğlu, "İsrail'in bu tür saldırıları sonlandırması lazım, hemen sonlandırması lazım." dedi.
İsrail'de hükümetteki koalisyonda aşırı ırkçı partiler bulunduğuna işaret eden Çavuşoğlu, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in benzeri bir provokasyona imza atarak güvenliği bozacak hamleler yaptığını anlattı.
Çavuşoğlu, bu provokasyonların Orta Doğu'da ve İsrail-Filistin konusunda gerilimi artırdığına dikkati çekerek, "İsrail'in dün Mescid-i Aksa'da yaptığı, Harem-i Şerif'in kutsiyetini ihlal eden bu adımı kabul etmek mümkün değil. Umarım bir daha tekrarlanmaz çünkü bu tür saldırılar gerçekten iyice haddini aşmıştır." diye konuştu
Türkiye-İsrail diyalog sürecine de işaret eden Çavuşoğlu, "Bizim İsrail'le angajmanımız kesinlikle Filistin davası pahasına olamaz. O konuda biz ilkelerimizden, inancımızdan hiçbir şekilde taviz veremeyiz." ifadelerini kullandı.
"PKK/PYD/YPG'NİN İSVEÇ'TE FAALİYETLERİ DEVAM EDİYOR"
Çavuşoğlu, İsveç'in NATO üyeliğine yönelik soruyu da yanıtlayarak Brüksel'de gerçekleştirilen toplantılarda görüştüğü mevkidaşlarıyla da bu konunun gündeme geldiğini kaydetti.
Türkiye'nin NATO'nun açık kapı politikasını desteklediğinin altını çizen Çavuşoğlu, "En başından beri Finlandiya'yla görece daha az sorunumuz olduğunu söylemiştik. Finlandiya da üçlü muhtıradan sonra bu yönde güçlü adımlar atmıştır. Dolayısıyla Türkiye'nin Finlandiya'nın NATO üyeliğini desteklemesi, protokolünü onaylaması aslında NATO'nun açık kapı politikasını desteklediğinin göstergesidir." değerlendirmesini yaptı.
İsveç'in üçlü muhtıranın uygulanması ve terörle mücadele konularında attığı adımların yetersiz olduğuna vurgu yapan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Terörle mücadelede İsveç'in somut adımlar atması gerekiyor. Bizim iadesini istediğimiz kişilerle ilgili soruşturmaların devam ettiğini dün İsveç Dışişleri Bakanı bir kere daha söyledi. Diğer taraftan özellikle PKK/PYD/YPG'nin İsveç'te faaliyetleri devam ediyor. Halen kendisine insan devşirebiliyor. Özellikle terörizmin finansmanı konusunda mücadele edelim diyoruz ama PKK için ciddi kaynak oluşturuyorlar İsveç'te. Açık bir şekilde PKK propagandası, bölücü başının resimleriyle, terör örgütünün paçavralarıyla devam ediyor. Dolayısıyla İsveç'in bunları sonlandırması gerekiyor. Bir taraftan adli yardımlaşmayla ilgili anlaşmamız var ama bu teröristlerin iadesiyle ilgili ve somut adımları görmek istiyoruz."
"DIŞİŞLERİ BAKANLARI DÜZEYİNDE TOPLANTININ OLABİLMESİ İÇİN RUSYA'DAN DAVET BEKLİYORUZ"
Çavuşoğlu, Türkiye, Rusya, Beşşar Esed rejimi ve İran arasında dışişleri bakan yardımcıları düzeyindeki Suriye konulu toplantının ardından bakanlar düzeyinde bir toplantının olup olmayacağı sorusuna ilişkin, şunları söyledi:
"Dışişleri bakanları toplantısının hazırlıklarını yapmak üzere bakan yardımcıları düzeyinde bir toplantı gerçekleşti. Bakan Yardımcımız Burak Akçapar bu toplantıya katıldı. Kendisiyle de oradaki görüşmeler, müzakerelerde ilgili sürekli temas halindeydik ve en sonunda bir açıklama oldu. Burada istişarelere devam edilmesi hususunda mutabık kaldıklarını da vurguladılar. Sonuçta bu toplantının amacı neydi, dışişleri bakanlığı toplantının hazırlığını yapmak ve önümüzdeki süreçte dışişleri bakanları düzeyinde toplantının olabilmesi için şimdi Rusya'dan davet bekliyoruz. Tekrar Moskova'da olacağı öngörülüyor."
"HER İKİ TARAF DA CİDDİ BİR SALDIRIYA HAZIRLIK YAPIYOR, GÖRÜYORUZ"
Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Türkiye'ye yapacağı ziyarette, ikili düzeyde biriken konuları ele alacaklarının altını çizdi.
Ayrıca, görüşmede, Rusya-Ukrayna Savaşı, Türkiye'nin yürüttüğü diplomasi çabaları, arabuluculuk ve esir takasıyla ilgili konuların da gündeme geleceğini dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"Tahıl anlaşması için biliyorsunuz, Rusya bu sefer 60 günlük dedi ve 120 güne uzatılabilmesi için beklentilerinin karşılanması gerektiğini söyledi. Burada Rusya'yı savunmak için söylemiyoruz ama halen tahıl ve gübre ihracatındaki sorunlar devam ediyor. BM ile birlikte bunları nasıl çözebileceğimizi New York'ta Genel Sekreter'le (Antonio Guterres) görüştük. Şimdi bunun üzerinde çalışıyoruz. Biraz olgunlaştıktan sonra sizlerde de paylaşacağız. Burada Türkiye'nin yine kilit bir rolü olacak. Özellikle bu sorunlar nedir, ödeme, sigorta ve de gemilerin limanlardan alabilecekleri hizmetler. Özellikle, sigorta, bankacılık ve ödemelerle ilgili ABD ve İngiltere kilit ülkeler ve bu konuları hem (ABD Dışişleri Bakanı Antony) Blinken ile hem de (İngiltere Dışişleri Bakanı James) Cleverly ile ikili görüşmelerde ele aldık."
Çavuşoğlu, Türkiye olarak Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sona ermesini istediklerini ve savaşın herkese zararı olduğunu vurgulayarak, tarafların tekrar müzakere masasına dönmesi için çabaları devam ettireceklerinin altını çizdi.
Bakan Çavuşoğlu, "Ama önümüzdeki süreçte her iki taraf da bahar aylarıyla beraber ciddi bir saldırıya hazırlık yapıyor, görüyoruz. Bundan da endişe duyuyoruz ve bir an önce müzakere masasında Ukrayna'nın sınır ve toprak bütünlüğünün de temin edilmesiyle kalıcı bir barışa ulaşılması için biz çabalarımızı sürdüreceğiz." dedi.