Her yıl Mevlid Kandili öncesinde bir çok soru gündeme geliyor. Bu yıl da İslam dünyasında büyük önem verilen günlerden olan Mevlid Kandili yaklaşıyor. Diyanet'in 2023 dini günler takvimi ile Mevlid Kandili tarihi netleşti. İşte Mevlid Kandili tarihi ve orucu hakkında bilinmesi gerekenler...
BUGÜN NE KANDİLİ, MEVLİD KANDİLİ Mİ?
Mevlid Kandili bu sene 26 Eylül 2023 Salı günü idrak edilecek.
Mevlid Kandilinde yapılacak ibadetler hakkında net bir ifade bulunmazken 14. yüzyılda yaşayan İslam alimlerinden İmam Suyutî, konuyla ilgili olarak özetle şunları söylemiştir:
"İnsanların Mevlid-i Nebevi için toplanıp Kur'an okumaları, Hz. Peygamber (a.s.m)'in veladetiyle ilgili haberleri / menkıbeleri seslendirmeleri, bu münasebetle yemek tertiplemeleri bida-i hasenedir / güzel bir bidattır. Çünkü, bu toplantılarda Hz. Muhammed (a.s.m)'e karşı büyük bir tazim, bir saygı, onun dünyaya teşriflerinden ötürü büyük bir sevinç söz konusudur. Bu ise, sahibine büyük bir sevap kazındırır." (bk. Suyutî, el-Havî li'l-fetavî, 1/272-şamile).
MEVLİD KANDİLİ'NDE NE YAPILIR, HANGİ İBADETLER YAPILIR?
Mevlid gecelerinde toplanarak, mevlid kasidesi okumak, tatlı şeyler yedirip içirmek, hayrat ve hasenat yapmak, böylece, o gecenin şükrünü yerine getirmek müstehaptır. Salihlere elbise ve benzeri hediye vermek, bu geceye hürmet etmek olur. Bunları Allah rızası için yapmak çok sevap olur. Mevlid cemiyetinde, salihleri toplayıp, salevat okumak, fakirleri doyurmak, her zaman sevaptır.
Mevlid cemiyetinde, sadaka, hediye vermek, neşe ve sevinç göstermek, haram karıştırmadan mevlid kasidesi okutmak çok sevap olur. Bu gecede tesbih namazının kılınması, alimler tarafından yapılan diğer bir öneri olarak yer alıyor.
Bu gece, Resulullahın doğum zamanında görülen hâlleri, mucizeleri okumak, dinlemek, öğrenmek çok sevaptır. Bugün veya ertesi gün oruç tutmakta mahzur yoktur. Tutmak iyi olur, sevab olur. İslam âlimleri mevlid gecesine çok önem vermişlerdir.
Muazzez Peygamberimizin doğumunu anarken, yalnız mevlid okumak, ilâhiler söylemek ve kandil simidi dağıtmak yeterli değildir. Onun doğumunu anmaktan asıl maksat, evrensel olan risâletini, yüksek ahlâkını, fazîletini, adâlet ve doğruluğunu hatırlamak ve bunları hayatımızda uygulama azmini tazelemektir. Yüce Allah'ın sevgisine, hoşnutluğuna ve bağışlamasına ermenin yeğane yolu, Hz. Peygamber'in yolundan gitmektir. Bu konuda Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulur: "(Ey Muhammed!) De ki: Allah'ı seviyorsanız bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir." (Âl-i İmrân, 31) Bu ayette de belirtildiği gibi, Allah'ı hoşnut etmek, O'nun Peygamberine uymak ve onu örnek almakla mümkündür.
Peygamberimiz (S.A.V.)'e hiç olmazsa bir tesbih salat ü selâm okumalıyız. Can ü gönülden, "Es-salatü ve's-selamü aleyke ya Resûlallah" demeliyiz.
ALLAHü Teâlâ'ya tam bir huşu içinde dua ve niyazda bulunmalıyız. Çünkü dua, rahmet kapılarının anahtarı, kulluğun ruhu ve ibadetin özüdür. Yalnızlaşan insanın sınırsız ve sonsuz kudret sahibi olan ALLAH'ın azameti karşısında aczini kabullenmesi, O'na sığınması ve O'na yakarması, ne isteyecekse O'ndan istemesidir. İnsanın yaratıcısına yaklaştığı en vasıtasız andır. Dua, sınırlı, sonlu ve aciz varlık olan insanın, sınırsız ve sonsuz kudret sahibi Rabbi ile kurduğu bir köprüdür, Mevlid-i Mutlak'ı imdada çağırmasıdır. Dua, kulluk esprisi içinde ve sıradan isteme anlamlarının ötesinde, ALLAH Teâlâ'nın Rablık ve ilahlık hakikatine en köklü bir sığınma hadisesidir.
MEVLİD KANDİLİ'NDE ORUÇ TUTULUR MU?
Mevlid Kandili'nde oruç tutulur mu sorusunu cevaplayan iki farklı görüş vardır.
👉Birinci Görüş:
Rasûlullah Efendimiz doğduğum gün oruç tutarım buyuruyor, Peygamberimiz tuttuğuna göre, şükrâne olarak Cenâb-ı Hakk'a teşekkür olarak tutmakta ecir var, müstehabdır. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'e pazartesi günü oruç tutmanın fazileti soruldu. O da şöyle buyurdu: "O gün, benim doğduğum, peygamber olduğum (veya bana vahiy geldiği) gündür." (Müslim, Siyam 197, 198) Bu hadisten yola çıkarak büyükler Rasûlullah Efendimiz'in doğduğu gün oruç tutmanın güzel olacağını belirtmişlerdir.
👉İkinci Görüş:Efendimiz'in cihânı teşrifi bir bayram, yani bir sevinç günü telâkkî edilir. Bunun için nasıl bayramda oruç tutulmazsa, Mevlid Kandili günü de oruç tutulmasa câizdir. Bunun için hayır-hasenatta bulunur. Efendimiz'in ümmeti olmanın sevinciyle fakir-fukarâyı sevindirir. Kur'ân-ı Kerîm'ler okur, sohbetler eder. Bu günü de öyle bir bayram sevinci içinde geçirirse, bu da çok güzel buyruluyor. Yani, tutulsa da müstehabdır, tutulmasa da müstehabdır. Fakat ikisi de Cenâb-ı Hakk'a bir şükrâne olarak olacak. Bir sevinç alâmetleri olması lâzım.
MEVLİD KANDİLİ'NDE ORUÇ TUTMANIN FAZİLETLERİ VE SEVABI
Ramazan ayında tutulan farz orucu dışında en kıymetli oruçlar, Recep ve Şaban aylarında tutulan oruçlardır. Recep ve Şaban ayının tamamında oruç tutmak farz ya da vacip olmasa da bu kıymetli ayların mümkün mertebe oruçla geçirilmesi çok kıymetli ve faziletlidir. Hz. Aişe'ye göre Hz. Muhammed (s.a.s) Ramazan ayı dışında hiçbir ayı tamamen oruçlu geçirmemiştir ancak Mevlid kandili ve onun gibi kıymetli günlerde oruç tuttuğu ayrıca aktarılmaktadır.
MEVLİD KANDİLİ'NDE ORUÇ TUTULUR MU?
Kandil gecelerinin gündüzlerinde yani geceyi takip eden ertesi günde oruç tutmak müstehaptır. Mevlid Kandili, Peygamberimiz Hz. Muhammed (S.A.V)'in vefatından asırlar sonra ortaya çıkan İslâmî bir âdet olmakla birlikte, bid'atın güzel kısmından sayılmaktadır.Hadis ve Fıkıh üzerine büyük bir kaynak olarak kabul edilen İbni Hacer, mevlid kandilindeki ibadetin meşrûiyeti hakkında şu hadisi dile getirir:
Zira Hz. Peygamber (s.a.v.), "Şaban'ın ortasında (yani berat gecesinde) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu isteyen…' der." (İbn Mâce, İkâmetü's-Salat, 191) buyurmuştur.
Ancak Mevlid kandilinde oruç tutmak ya da tutmamak size bırakılan bir tercihtir. Dinen bir zorlama olmayan bu gecede dileyenler oruç tutarak Hz. Muhammed'i anar. Oruç tutmadan ibadetlerini yerine getirenler ise eş ve dost meclisinde Onun adını sık sık anar.
MEVLİD KANDİLİ ORUÇ NİYETİ NASIL GETİRİLİR?
Mevlid Kandili'nde oruç tutmak için Ramazan orucunda olduğu gibi niyet etmek gerekir. Kalben niyet etmek kabul edildiği gibi sahura kalkmak da oruca niyet etmek olarak kabul edilir. 'Allah'ın niyet ettim senin rızan için oruç tutmaya' şeklinde niyet edilebilir. İftar vakti geldiğinde abartmadan ve nefse yenilmeden, yemeklere boğulmadan sakin sakin ve dua ederek orucu açmak tavsiye edilir.
MEVLİD KANDİLİ ORUCU NE ZAMAN BAŞLAR VE KAÇ GÜN TUTULUR?
Kandil gecelerinin gündüzlerinde yani geceyi takip eden ertesi günde oruç tutmak müstehaptır. Mevlid Kandili bu yıl 26 Eylül Salı gününe tekabül ediyor. Bu nedenle bu yıl mevlid Kandili orucu 27 Eylül'de eda edilecek.