Suriye'de muhaliflerin harekatıyla Esad rejiminin düşmesinin ardından ülkedeki korku ve sıkı yönetim gözler önüne seriliyor.
Dünya günlerdir insan mezbahası olarak bilinen Sednaya Hapishanesi'ndeki işkence ve katliamı konuşurken Filistin Şubesi'nde yaşananlar da durumun vahametini gösterdi.
Suriye'nin hemen hemen her noktasından ceset fışkırıyor, kurtulanlar akli dengesini kaybediyor hatta konuşmayı unutanlar bile var.
Beşar Esad rejiminin ülkedeki korku iklimini ve halkın kendi arasındaki şifreli konuşmalarını 26 yaşındaki Ayman Rifai Washington Post'a anlattı.
"Ülkedeki korku öyle bir seviyeye ulaştı ki bazen ailenize bile güvenemeyeceğinizi hissediyorsunuz" diyen Rifai ülkedeki gözetleme nedeniyle halkın birçok konuşmada gizli kod geliştirdiğini söyledi.
MUHBİR DEĞİL "EL YAZISI GÜZELMİŞ"
Esad destekçilerinin misillemesinden korktuğu için isminin sadece ilk ismiyle açıklanmasına izin veren 49 yaşındaki Meysun WP'ye yaptığı açıklamada "Rejim hakkında hiçbir şey konuşamazsınız. Eğer bir şeyden şikayet etmek istersek parmağımızla bir hareket yapar ve tavana işaret ederek hükümeti kastettiğimizi anlatırdık" ifadelerini kullandı.
Suriyeliler yakınlarındaki birinden şüphelendiklerinde "Bu kişinin el yazısı güzel" derlermiş, bu da "Bu kişi muhbir" anlamına geliyor.
Meysun Suriye dışında başka ülkelerde bile kendini güvende hissetmediğini belirterek çevresindeki kişilerin el yazısının güzel olup olmadığını merak ettiğini hatırlıyor.
DOLAR YERİNE YEŞİL, NANE YA DA MAYDANOZ
Suriyelilerin gazeteye verdikleri demeçlere göre, HTŞ önderliğindeki muhalif gruplar Esad rejimini devirdikten sonra bile bu korku tam anlamı ile geçmedi. İnsanlar fısıldayarak konuşmaya devam ediyorlardı.
Şam'da büyüyen ve Dubai'de yaşayan 60 yaşındaki Thabet Birro, internette Esad rejimi ile ilgili paylaştığı yazılarda yıllarca kendi ismini kullanmaktan korktuğunu belirterek "Artık gerçek ismimi kullanabiliyorum, korkacak bir şey kalmadı" dedi ve Suriye'de yaşadığı yıllarda halka açık yerlerde 'dolar' kelimesinin bile kullanılamadığını anlattı;
"İnsanlar ondan 'yeşil' diye bahsediyordu. Yetkililer bunu fark edince, 'maydanoz' ya da 'nane' gibi başka yeşil terimlerle değiştirdiler."
HAPSE GİRMEK: HALASININ EVİNE GİTMEK
Tutuklanma korkusu Suriyeliler için Beşşar Esad'dan önce babası Hafız Esad döneminde başlamıştı. Washington Post'a göre Suriyeliler hapse girmeyi 'halasının evine gitmek' olarak kodluyordu.
Suriye İnsan Hakları Ağı'na göre 2011'den bu yana 110.000'den fazla tutuklu ortadan kayboldu. 15,000'den fazlası ise Esad rejiminin acımasız işkenceleri nedeniyle hayatını kaybetti.
ESAD REJİMİNİN DE ŞİFRELERİ VARDI!
Üstelik kodlanmış dil sadece sivillerle sınırlı değildi. Esad rejimi de kendi uğursuz sözlüğünü kullanıyordu.
Gazeteye göre Suriye gizli polisi bir kişiyi sorgulamak ya da cezalandırmak üzere çağırmak istediğinde onu "bir fincan çay içmeye" davet ediyordu.
45 yaşındaki Abdul Alwareth Lahham, Ocak 2012'de iki gün boyunca gözaltında tutulmuştu. Gardiyanların kendini saatlerce kırbaç ve metal çubuklarla dövdüğünü anlatan Suriyeli bu sözleri doğrularken durum daha yoğunda bunun 'bir fincan kahve' ile değiştiğini söyledi.
"The Home that Was Our Country" kitabının yazarı Alia Malek Suriye halkının şifreli bir dile sahip olmak zorunda olduğunu çünkü ülkede ifade özgürlüğü olmadığını belirterek "Nerede olursanız olun, kimin sizi dinlediğini asla bilemezdiniz" diyor ve rejimi "Yokluklarında bile varlardı" diye tanımlıyor.