İşte Beşar Esad ve bilinmeyenleri | Dedesinin lakabı 'vahşi hayvan' | Ağabeyinin kazasıyla Suriye halkının başına bela oldu

Türkiye'nin sınır komşusu olan Suriye'de 13 yılı aşkın iç savaşta yeni bir döneme girildi. Muhalif gruplar 27 Kasım'da başlattıkları hareketle adım adım ilerledi ve Humus'un ardından Şam'a girdi. Kontrolü kaybeden Beşar Esad ülkeyi terk etti. Esad'ın nerede olduğu henüz bilinmezken Suriye Ordu Komutanlığı Esad rejiminin düştüğünü açıkladı. Peki babasının ardından koltuğa oturan Beşar Esad hakkında ne biliyoruz? Her şey o kazanın ardından başladı. İşte detaylar... BEŞAR'IN BÜYÜK DEDESİNİN LAKABI 'VAHŞİ HAYVAN'DI Beşar Esad'ın dedesi Ali Esad, Suriyeli bir çiftçi ve kabile reisiydi. Ali Esad'ın babası ise Süleyman Esad'dı. Süleyman Esad, çevresinde bedenen güçlü ve sert karakterli biri olarak tanınıyordu. Bundan hareketle kendisine 'el-Vahşi' (vahşi hayvan, canavar) lakabı takılmıştı. Babasına kıyasla okumuş yazmış birisi olan oğlu Ali Esad da bir süre bu lakabı kullanmış, sonra da lakabını 'aslan' anlamına gelen 'esad' soyadıyla değiştirmişti. Babası Hafız Esad'ın ölümünden sonra devlet başkanlığı koltuğuna oturan Beşar Esad 11 Eylül 1965'te başkent Şam'da dünyaya geldi. Arap Fransız okuluna gidip hem Fransızca hem de İngilizce öğrenen Esad, göz doktoru oldu. (Soldan sırasıyla: Beşar Esad'ın küçük kardeşi Mecd Hafız el-Esad, yeşil benekli tişörtü olan Maher Esad, Beşar Esad ve Basil Esad) Şam'da bir askeri hastanede çalışmaya başladı. 1992'de tıp eğitimini sürdürmek için Londra'ya gitti. BEŞAR'IN HAYATINI DEĞİŞTİREN O KAZA Basil'in ani ölümü sonrası Hafız Esad, mecburen yeni halef olarak Beşar Esad'ı seçti. Londra'dan apar topar çağrılan Beşar Esad, askeri ve siyasi bakımdan yeterli değildi. Askeri ve istihbarat kurumlarında konumunu artırabilmesi için askeri akademide eğitim aldı. (Fotoğraftaki: Beşar Esad ve eşi Esma Esad) Elit cumhuriyet muhafızlarında albay rütbesi verildi. Halk nezdinde de popülaritesini artırmak için adımlar atıldı. Yolsuzlukla mücadele kampanyasının başına getirildi. Modern yönünü öne çıkarmak için Suriye Bilgisayar Kurumunun başına getirildi. 2000 yılında Esma Esad ile evlendi ve üç çocuğu oldu. Baba Hafız Esad 10 Haziran 2000'de öldü. Ölümden saatler sonra Suriye anayasası değiştirildi. Devlet başkanı olma yaşı 40'dan Beşşar Esad'ın yaşı olan 34'e düşürüldü. 18 Haziran'da Baas Partisi'nin genel sekreteri oldu. İki gün sonra parti tarafından devlet başkanlığına aday gösterildi. 10 Temmuz'da devlet başkanı seçildi. Ülkede birçok kişi iktidarın babadan oğula geçmesine karşıydı ama batıda eğitim görmesinin de etkisiyle ülkenin daha modern yönetileceğine dair umutlar artmıştı. Ancak pek de beklenilen gibi olmadı. Reform yanlısı aktivistler tutuklandı. Siyasi reform yerine ekonomik reformlara öncelik verileceği açıklandı. 2003'te Irak işgaline karşı çıktı. ABD ile ilişkileri daha da bozuldu. Konuşmalarında milliyetçi ve batı karşıtı söylemler kullanmaya başladı. 2005'te kabine değişikliğine giderek babasının iktidarı döneminden kalan hükümet ve askeri yetkilileri görevden aldı. Yerlerine daha genç isimler atadı. 2007'deki seçimlerde Esad yeniden devlet başkanı seçildi. Seçimlerin adil olmadığı eleştirileri yapıldı. İktidarının ikinci döneminde ülkesinin uluslararası toplumdan izolasyonu azaltmak için adımlar attı. Türkiye ve Suudi Arabistan'ın aralarında bulunduğu bölgesel ülkelerle ilişkilerini düzeltmeye çalıştı. Mart 2011'deyse Arap ayaklanmaları Suriye'ye de sıçradı. Esad yönetimi demokrasi talebiyle sokağa çıkan protestocuları kanlı bir şekilde bastırmak için harekete geçti. Protestoların yoğunlaştığı kentlere asker ve tanklar gönderildi. Katliam haberleri gelmeye başlarken Esad ülkesinin uluslararası bir komplonun kurbanı olduğunu söylüyordu. Eylül 2011'de ayaklanmalar silahlı direnişe dönüştü. Arap Birliği ve Birleşmiş Milletler'in ateşkes çabaları sonuçsuz kaldı. 2012 yılının ortalarında topyekün bir iç savaş patlak verdi. (Fotoğrafta: varil bombası) 21 Ağustos 2013'de Suriye ordusunun kimyasal silahla saldırı düzenlediğinin ortaya çıkmasının ardından Esad rejimini devirmek için uluslararası müdahalede bulunulması çağrıları yapılmaya başlandı. Esad rejimi kimyasal silah kullandığını yalanladı. Esad yönetimi kimyasal silah kullanmayı bıraksa da muhaliflerin elindeki bölgeleri varil bombalarıyla hedef almaya başladı. İnsan hakları örgütleri bu bombaların sivil gözetmeksizin kullanımının savaş suçu sayılacağı uyarısında bulundu. İç savaş sürerken 2013'te Suriye'nin doğusu ve Irak'ın batısında DAEŞ'in ortaya çıkmasıyla uluslararası toplumun dikkati bu örgütün yok edilmesine yöneldi. 2014'te düzenlenen seçimlerde Esad bir kez daha devlet başkanı seçildi. Esad rejimine uzun süredir silah ve siyasi destek sağlayan Rusya 2015'te iç savaşa direk müdahil olarak bizzat askeri operasyonlar düzenlemeye başladı. Ama Esad iktidarı döneminde uluslararası kamuoyu tarafından hiçbir zaman istediği itibarı görmedi. Suriye iç savaşında yüz binlerce kişi hayatını kaybetti. MUHALİFLERİN 2024 YILINDA HIZLI İLERLEYİŞİ VE REJİMİN SONU İdlip, Halep, Hama, Humus, Daraa, Sveyda ve Kuneytire'de tam kontrol sağlayan Esad rejimi karşıtı muhalifler, başkent Şam'ı da ele geçirdi. Rejimi bağlı birlikler havalimanı ve bakanlıklar olmak üzere stratejik noktaları bırakıp kaçtı. Beşar Esad'ın da bilinmeyen bir noktaya hareket ettiği bildirildi. Şam'da halk, Emevi Meydanı'nda Esad'ın devrilmesine şerefine kutlamalara başladı. Böylelikle 60 yılı aşkın BAAS rejimi, 50 yıldan fazla süren Esad dönemi tarihe karıştı.