Eleq ipucu sorusu için bekleyiş sona erdi. Canlı bilgi yarışması Eleq tarafından yapılan açıklamada, "Merhabalar sevgili eleqseverler, ünlü ressam Salvador Dali'yi duymuşsunuzdur. Hatta eserlerinden birine kulak aşinalığınız olmuştur muhakkak. Peki hangi ünlü eserinde, eriyen saatler resmedilmiştir bilen var mı?" denildi. Salvador Dali'nin hangi eserinde eriyen saatler resmedilmiştir? İşte 7 Mart Eleq ipucu sorusu ve yanıtı...
ELEQ İPUCU SORUSU (7 MART 2019)
Soru: Salvador Dali'nin hangi eserinde eriyen saatler resmedilmiştir?
Cevap: BELLEĞİN AZMİ
Eriyen Saatler olarak bilinen eserin orijinal adı Belleğin Azmi'dir. Bu eseri incelemeden önce nasıl çizildiğine de bakmak gerekir; Salvador Dali 1931 yılında 27 yaşındayken resmin arka planında gözüken Port Lligat manzarası üzerinde çalışmaktadır fakat bu manzara resmini tamamlamakta zorlanmaktadır. Bir gün dışarıda otururken Camambert peynirinin eridiğini fark eder ve bu görüntü üzerinde yoğunlaşır. Eriyen peynir Dali'de şiddetli baş ağrılarına yol açar ve sıkıntılı bir ruh haline bürünerek halüsinasyon yaşar. Yaşadığı halüsinasyon sayesinde de resimdeki eriyen saatleri tasarlamaya karar verir ve çizdiği manzara üzerinde çalışmalarını yapar. Bu eserden sonra Dali'nin pek çok eserinde de halüsinasyon ögeleri ortaya çıkmaya başlar ve kendine özgün çizgileri, sanat anlayışı bu eserle birlikte gelişmeye başlar.
Eriyen Saatler zamanın protestosu olarak kabul edilir, eserin çizildiği döneme baktığımız zaman Einstein'ın görecelik kuramı gündemdedir, kuram en basit anlatımıyla kütle çekiminin zaman ve mekan üzerinden tanımlanmasını sağlamaktadır [8] fakat kuram zaman içinde zaman ve mekanın birbiri ile bir bütünlük göstermesi şeklinde yorumlanmış ve bu şekilde yayılmıştır. Eriyen Saatler'de ise zamanın mekandan bağımsızlığı ön plana çıkarılmıştır. Arka plandaki manzara evrenin gerçekliğini ve sonsuzluğunu simgelerken, eriyen saatler evrenin gerçekliği ve sonsuzluğu karşısında zamanın yapar bir kavram olduğunu belirtir.
Eserdeki diğer imgeleri inceleyecek olursak, ortada görülen canavara benzeyen objenin Salvador Dali'yi temsil ettiği iddia edilir. Ayrıca gözünün kapalı olması yaşadığı halüsinasyon/rüya durumuna atıfta bulunmaktadır ve bu tarz ögeler Dali'nin diğer eserlerinde de görülmektedir. Sol alt köşede yer alan karıncalar ve eriyen saatin üzerinde bulunan sinek ise zaman içinde çürümeyi anlatır. Resimdeki ağaç zeytin ağacıdır, zeytin ağacı huzuru simgeler ya da sanatçının eserinde huzuru aradığını belirti fakat burada ağacın kurumuş bir şekilde çizilmesi yine zaman içinde çürümeye atıfta bulunmaktadır.
Aslında resme genel olarak bakıldığında insanda yok olma duygusu uyandırdığı görülür boş kumsal, manzaradaki gerçeklik ve sonsuzluk, eriyen saatlerde geçen ve yok olan zaman, rüya ve halüsinasyon ögeleri de bu çerçevede oluşturulmuştur.
