Son dönemde artan araba fiyatlarının arkasında son dönem ev kiralarında yaşanan durumun bir benzeri çıktı. Çip krizi, stok fırsatçı derken şimdi de kıyasçılar fiyatları tetikledi. Fiyatların arttığını gören vatandaş aracının değerini ölçümlemek için muadillerine bakıp online platformlarda ilanlar yüklüyor. Aracın muadillerinden yola çıkıp bir tık üstü fiyat belirleyen satıcıyı gören bir başka satıcı da bu sanal fiyatı baz alıp kendi aracının fiyatını artırıyor. Birbirine kıyasla yapılan bu fiyat belirleme hali bir süre sonra fiyatları uçurup balon oluşturuyor.
EVDE DE YAŞANMIŞTI
Bir sektör yetkilisi, şunları anlattı: "Örneğin vatandaşın elinde 10 yıllık aracı var. Aslında onu da satmayı düşünmüyor ama fiyatının ne olduğunu da merak ediyor. Aracının fotoğraflarını çekip muadillerine göre bir fiyat belirliyor. Örneğin kendi aracının 20 bin km altında bir araca 200 bin TL yazılmış. O da 220 bin TL yazıyor. Onun 220 bin TL yazdığını gören bir başka kişi aracındaki başka bir özelliği dikkate alarak 'Bu araç 220 ise benim ki 230 yapar' diyor ve fiyatı 210'dan 230'a çıkarıyor. Onun 230'a çıkardığını gören 240'a... Böyle böyle sanal bir fiyat hareketi oluşuyor. Tıpkı ev kiralarında olduğu gibi. Nasıl ev sahibi üst kat bu kadar artırdıysa ben de artırayım dedi ve kiralar arttı benzer durum araçta da yaşanıyor. Bu sanal fiyatlama bir süre sonra gerçeğe dönüşüyor."
114.500 TL'YE KADAR CEZASI VAR
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, son dönemde hemen her sektörde kıyas ekonomisinin oluşmaya başladığını söyledi. Ağaoğlu, "Benzer durumu ev kiralarında gördük. Yine marketlerdeki meyve-sebze fiyatlarının yüksekliğini gören pazarcı da fiyatı artırmaya başladı. Şimdi de araçlarda yaşanıyor" dedi. Haksız fiyat artışı ile ilgili tüketici kanununda 2018 yılında Türk parasını koruma kanununa madde eklenerek yasal bir düzenleme yapıldığına dikkat çeken Ağaoğlu, "Haklı bir gerekçe olmadan fiyatlarda artış yapılması haksız ticari uygulamadır. Bugün için 114 bin 500 TL'ye varan oranlarda ceza uygulanabilmektedir. Tüketiciler böyle bir durumla karşılaştıklarında eski ve yeni fiyatların ekran resmilerini gösterip ticaret bakanlığının haksız fiyat artışının mobil uygulamasıyla kolayca şikâyet edebilirler" ifadelerini kullandı.