Miyopi, dünyadaki en yaygın göz rahatsızlıklardan biridir. Çoğunlukla kalıtımsal olan miyopi, günlük yaşamı olumsuz etkileyen problemlerin başında geliyor. Özellikle okul çağındaki çocuklarda görülen odaklanma bozukluğu, çocukların okul başarısını olumsuz etkilerken, bilgisayar kullanımı gibi faktörler de miyopinin artmasını tetikliyor. Göz Hastalıkları ve Sağlığı Uzmanı Opr. Dr. Şehvar Nefesoğlu, miyopinin nedenleri ve tedavisine yönelik önemli bilgiler paylaştı.
Miiyopi nedir?
Miyopi (miyop), gözün belirli bir uzaklığın ötesindeki cisimleri odaklayamaması durumudur. Miyopilerde göz küresi normalden daha uzundur. Kornea veya merceğin de kırma gücünün normalden fazla olması miyopiyi başlatır. Bu sebeple görüntü, retinanın yüzeyinde değil önünde oluşur. Miyopi diyabet, marfan, keratokonus, katarakt gibi genel göz rahatsızlıklarıyla veya onların sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
Miyopi dünyayı tehdit ediyor
Özellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan bir görme problemi olan miyopi, vücuda paralel olarak, gözün ön arka çapının büyümesiyle gelişir. Gözün numarası büyüdüğü için göz, lens veya gözlük gibi bir takviyeye ihtiyaç duyar. Dünya genelinde ortalama %25-30 arası kişide bulunan bu problem, yaş ayrımına göre 40'lara kadar çıkıyor. Asya'da, Güney Kore'de, Çin'de ise bu rakam, yüzde 90-95'leri buluyor. Önümüzdeki 5 sene içerisinde 7 milyarlık dünya nüfusunun en az 2 milyarının miyopi olacağı öngörülüyor.
Aşırı bilgisayar kullanımı miyopiyi artırır
Uzun süreli bilgisayar kullanımı miyopinin artışını hızlandırıyor. Yapılan araştırmalar, aşırı bilgisayar kullanımının, miyopinin ortaya çıkmasında kesin olarak bir etkisi olmadığını; fakat artışını hızlandırdığını gösteriyor. Bu nedenle çocukların bilgisayar başında geçirdiği vakit, belli bir program dahilinde gözlem altında tutulmalıdır. Bilgisayar başındaki çocukların, 20 dakikada bir olmak üzere 5 metre ve ilerisine en az 10 saniye bakması gerekmektedir. Yapılacak bu basit göz egzersizleri ile göz kaslarını dinlendirerek rahatlaması sağlanmalıdır.
Miyopi, körlüğün önde gelen nedenlerinden
Körlüğün önde gelen nedenlerinden olan ve çoğunlukla genetik olarak ortaya çıkan miyopi; diyabet, marfan, keratokonus, katarakt gibi genel göz rahatsızlıklarıyla veya onların sonucu olarak da ortaya çıkabilir. En çok görülen belirtileri arasında; uzağı görmede zorluk, gözleri kısarak bakmak, odaklanmaya çalışırken oluşan göz yorgunluğu ve baş ağrısı sayılıyor.
Tahtayı göremeyen çocuklara dikkat!
Kalıtımsal bir rahatsızlık olan miyopi, doğumdan itibaren görülebildiği gibi erişkinlik çağlarında da oluşabilir. Bu nedenle ailenin miyop geçmişi, tanı ve tedavide oldukça etkilidir. Okul miyopisi olarak adlandırılan sorun ise 8 ile 12 yaşları arasında belirti verir. Az ışıkta uzun süre okuma, aşırı dijital ekran kullanımına maruz kalma ve yetersiz beslenme miyopiyi başlatan ya da arttıran risk faktörleridir. Çocuklar çoğu zaman bozuk gördüklerinin farkına varamaz. Yalnızca tahtayı görememe sorunu yaşadıklarını fark ederler. Bu durum, okul miyopisi olarak adlandırılır. Çocuk bu sorunu ailesine yansıttığında, hastalık ilerlemeden bir göz hastalıkları uzmanına danışılmalıdır. Çünkü ergenlik yıllarında vücut hızla geliştiği için miyop hastalığı daha kötüye gidebilir.
Çocuklarda miyopinin artış hızını azaltmak mümkün
Son yıllarda miyopi sorununun hızla artması, yeni çalışmaları da beraberinde getirdi. Özellikle çocuklarda miyopi artışını artık özel gözlükler ve lenslerle durdurmak mümkün olabiliyor. Progresif olarak adlandırılan bu gözlük ve lensler sayesinde çocukluk dönemindeki göz yorgunlukları ve miyopinin artış hızı, ileriki dönemlerde ise retina yırtığı riski de azaltılabiliyor. Çocuk uzağı görmeye çalışırken, diğer yandan yakın görüş sırasında gözleri uzak-yakın arasında uyum yakalamaya çalışıyor. Fakat çocuklara özel olarak dizayn edilen yeni gözlük ve lensler, uyum yakalama sorununu ortadan kaldırıyor. Bunun yanı sıra miyoptan kalıcı olarak lazer tedavisiyle kurtulmak mümkün olabiliyor. Lazer operasyonuna uygun olmayan hastalar için ise son olarak göz içi akıllı lensler uygulanabiliyor. Fakat bu tedavi yöntemleri için çocuğun 18 yaşına gelmesi bekleniyor.
Bu gözlükleri kimler kullanabilir?
Miyop dereceleri; -4.00 ve daha az seviyede ise düşük miyop, -4.25 D ile -8.00 D arasında ise orta miyop, -8.00 ve yukarısı ise yüksek miyop olarak tanımlanır. Orta miyop, genellikle renk dağılımı sorunu veya glokom ihtimali barındırırken, yüksek miyop daha çok eriyen ya da kayan objeler ve gölge benzeri cisimler olarak kendini gösterir. Çocuklar, miyop için özel üretilen progresif gözlük kullanımına 8 ile 13 yaş aralığında başlayabilir. Ancak bu gözlükleri kullanabilecek çocukların miyopi başlangıç derecesi, -1.00 D ile -5.50 D arasında olmalıdır. Miyopi ilerleme derecesi yılda en az -05.50 D'den fazla olmamalı, numara farkı ise -01.50 D'den az olmalıdır. Gözlüğü kullanacak çocukların bir görme eksikliğinin, görme tembelliğinin, şaşılık ya da daha önce geçirdiği bir göz hastalığının olmaması da önem taşır. Bu çocukların ayrıca daha önce normal veya bifokal kontakt lens hikâyesi de bulunmamalıdır