Prof. Dr. Osman Erk, kansızlıkla ilgili TAKVİM okuyucularına önemli bilgiler veriyor: Kansızlığa bağlı genel şikayetler, belirti ve bulguların yanı sıra demir eksikliğine özgü sayılan belirti ve bulgular da mevcuttur.
Dudak açılarında çatlaklar, yutma güçlüğü, tırnaklarda enine çizgilenmeler, kolay kırılma, tırnaklarda düzleşme ve çukurlaşma, saçlarda kuruma ve kolay kırılma demir eksikliğini düşündüren bulgulardır.
ERKEN YAŞLANMAYA YOL AÇAR
İnsanda demir rezervi son derece düşüktür. 80 kilo bir kişide kalsiyum rezervi 1 kilo kadar iken, demir rezervi sadece 5 gram kadardır. Özellikle kırmızı ette bulunan demir kalp krizi riskini artırabilir. Demir oksidan bir maddedir. Kolesterolü okside ederek zararlı hale gelmesine ve serbest radikal bileşiklerin artışına neden olabilir.
Fazla demir karaciğer yağlanmasına, şeker hastalığına, kalın bağırsak kanserine ve erken yaşlanmaya yol açabilir. Gerekmedikçe demir preparatları kullanılmamalıdır. Bazı Ailevi Akdeniz Kansızlığı hastalarına demir eksikliği zannedilerek gereksiz demir tedavisi yapılmaktadır, bu son derece sakıncalıdır.
TEDAVİ DEMİR TUZLARI İLE YAPILMALI
Demir eksikliği tanısı konduğunda tedavinin iki amacı vardır. Demir eksikliğinin nedenini bulmak ve ortadan kaldırmak, sonra demir tedavisi ile demir depolarını doldurmaktır. Neden bulunup, ortadan kaldırılmadığı sürece demir eksikliği tedavisi başarılı olamaz.
Örneğin bir bağırsak kanseri vakasında, sadece demir tedavisi yapılarak başarılı olunamaz çünkü demir ve kan kaybı devam etmektedir. Demir eksikliği tedavisinde asla kan transfüzyonu önerilmez.
ÇÖZÜM KIRMIZI ET-TAVUK
Demirden zengin besinler sakatat türleri, kırmızı et, yumurta sarısı, kuru erik, kuru üzüm, baklagiller, yeşil sebze ve meyvelerdir. Sakatatların 100 gramında 8-10 mg, kırmızı etin 100 gramında 6-8 mg demir vardır. Kırmızı ete rengini veren demirdir. Bolca tüketilmesi gerekir. Tavuk ve balık etlerinin renginin beyaz olması demir miktarının az olması ile ilişkilidir.
FAZLA ÇAY İÇMEYİN
Gereğinden fazla miktarda çay içmek demir emilimini azaltabilir. Bu nedenle yemek sonrası değil, yemekten iki saat kadar sonra çay içilmesi uygun olacaktır. Çayın limonla birlikte içilmesi ise demir emilimini kolaylaştıracaktır. Yeşil ve siyah çay, kahve ve kola gibi içecekler demir emilimini azaltabilir.
SAĞLIKLI HAYATIN ŞİFRESİ
PROF. DR. OSMAN ERK
HAZIRLAYAN: SİNEM UYSAL