Fazla kilo, sigara ve alkol kullanımı, sağlıksız beslenme ve genetik faktörler... Tüm bunlar, kalın bağırsak yani kolon kanserinin nedenleri arasında yer alıyor. Araştırmalar, kolon kanserinin önlenebilir bir tür olduğunu belirtiyor. Öyle ki bağırsağın yüzeyel yapısında gelişen kolon polipleri, kanserin öncü belirtilerini oluşturuyor. Bulundukları yer, sayı, büyüklük ve tiplerine göre 'kanser' riski taşıyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, günümüzde 50 yaş üzerindeki her 4 kişiden birinin kolon kanserine yakalandığını belirtiyor. Bu hastalıkla ilgili doğru bilinen 5 yanlışı açıklıyor.
- YANLIŞ: Hiçbir şikayetim yok. Kolonoskopi yaptırmam gereksiz.
- DOĞRU: Hiçbir şikayetiniz olmadan da kolonoskopi yaptırmak gerekir. Çünkü kolon polipleri hiçbir belirti olmaksızın bağırsakta bulunabilir. Bu sebeple yüksek riskli kişilerde daha genç yaşlarda ve 50 yaş üzerindekilerde bir şikayet olmasa bile endoskopik yöntemler uygulanmalıdır.
- YANLIŞ: Sağlıklı besleniyor, spor yapıyorum. Bende kolon polibi olmaz.
- DOĞRU: Araştırmalar, polip riskini azaltmada sağlıklı yaşam tarzının etkili olduğunu gösterir. Ancak poliplerin oluşumunda çok sayıda risk faktörü vardır. Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, "50 yaş ve üzeri olmak, erkek cinsiyet, fazla kilolu olmak, ailede kolon polibi veya kolon kanseri hikayesi olması riski artırır. Lifli gıdalar, yeşillik, baklagil ve meyve tüketmek, Akdeniz diyeti, kırmızı et tüketimini azaltmak polip riskini azaltabilir ama tamamen ortadan kaldırmaz" diyor.
- YANLIŞ: Kolonoskopi bağırsaklarıma zarar verebilir.
- DOĞRU: Kolonoskopi, pek çok açıdan insanlarda korkuya yol açabilir. Ancak güvenli bir tetkiktir. Bağırsak delinmesi gibi riskler onbinde bir olarak görülür. Üstelik nadir de olsa karşılaşacağımız kanama, delinme gibi durumların gelişen tıp teknolojisi sayesinde tedavi edilebilir.
- YANLIŞ: Bir kez kolonoskopi oldum, bir daha yaptırmama gerek yok.
- DOĞRUSU: Bağırsak poliplerinin tekrarlayabilir. Her bir polibin kendine has bir alt yapısı vardır. Bulunduğu yer, sayı, tipe göre karakteri, davranışı değişir. Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz "Bu nedenle kolonoskopinin sonucuna göre hekimin belirteceği belirli zaman aralıklarında düzenli olarak kolonoskopi yaptırarak, bu polipler görüldüğünde alınmalıdır" diyor.
- YANLIŞ: Kolonoskopi yerine başka tetkik yaptırsam da olur.
- DOĞRU: Kolonoskopi, bağırsağı değerlendirmede en önemli tetkiktir. Sadece tanı değil tedavide de çok önemli rol oynar. Bağırsağın iç yapısını değerlendirmede kolonoskopiye eşdeğer bir alternatif yoktur.
ERKEKLER RİSK ALTINDA
Kolon kanseri, en sık görülen kanser türleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Bulundukları yer, sayı ve büyüklüğe göre riski artıyor. Özellikle erkeklerde daha fazla görülüyor.