İNSAN vücudundaki en büyük ikinci organ olan karaciğer, besinlerin işlenmesine ve kandaki zararlı maddeleri süzerek kanın temizlenmesine yardımcı oluyor. Ancak karaciğerde oluşan fazla yağ ise organa zarar vererek iltihap ve siroza yol açabiliyor. Prof. Dr. Onur Yaprak, karaciğer yağlanmasından korunmak için önemli bilgiler veriyor.
MODERN ÇAĞIN HASTALIĞI
İşlenmiş ve birçok katkı maddesini içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, fruktozun yaygın kullanımı, fast food, hareketsizlik, obezite modern çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da beraberinde getirdi. Basit yağlanma olan kişilerde genellikle belirgin bir şikayet yoktur ve genellikle de yalnızca rutin kan testleri veya tesadüfen yapılan ultrasonografi, MR ya da bazı cerrahi işlemler sırasında tespit edilir.
DİYABETTE %80 VAR
Yağlanma ilerleyip iltihap ve karaciğerde sertleşmeye yol açarsa kişide önce yorgunluk ve halsizlik, sağ karın bölgesinde dolgunluk hissi ardından da belirgin siroz bulguları kendini gösterir. Karaciğer yağlanmasının fazla geliştiği kişiler; obezite, hipertansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet hastaları olup bu kişilerin neredeyse yüzde 80'inde karaciğer yağlanması vardır. Bu yüzden risk altındakilerin kan tahlili ve radyolojik yöntemlerle karaciğerde yağlanma kontrolünü yaptırmaları gerekir.
İNSÜLİN İÇİN KOLESTEROL
Kan tahlili olarak; AST, ALT, GGT istediğimiz testlerdir. Ayrıca kişide yağlanmaya yol açan insülin direnci için HOMA-IR ve açlık kan şekeri, kolesterol ve trigliserid düzeylerinin kontrol edilmesi de gereklidir. Radyoloji açısından çabuk ve pratik uygulanan yöntem ultrasonografi olmakla beraber basit ultrason cihazlarındansa karaciğerin sertlik derecesini de ölçen elastografi veya fibroscan dediğimiz çok fonksiyonlu cihazlar karaciğeri değerlendirmek için daha etkilidir.
AKŞAM 7'DEN SONRA YEMEK YEMEMELİ
Karaciğerde yağlanma saptanan kişilerde vücut ağırlığının yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve egzersiz programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan zengin gıdaları, fast food ürünlerini, doymuş yağ içeren gıdaları azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi, akşam 7'den sonra yeme eylemine son verilmesi ve günde yarım saatlik yürüyüşler yapılması ile bu büyük oranda başarı sağlanabilir.