Tiroid hormonları aşırı salgılandığında hipertiroidi, yetersiz salgılandığında hipotiroidi meydana geliyor. Tiroid bezinin normalden büyük olmasına guatr adı veriliyor.
Guatrda, tiroid bezi büyüyor ancak fonksiyonlarında bozulma olmuyor. Tiroid hormonlarındaki en ufak dengesizlik diğer organ ve sistemlerin de çalışmasını olumsuz etkiliyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, tiroid hastalıkları hakkında bilinmesi gerekenleri TAKVİM'e anlatıyor:
SES KISIKLIĞI...
Tiroid bezi anatomik olarak soluk borusu, yemek borusu ve sinirlerle komşu olduğu için aşırı büyüyen guatr durumlarında nefes darlığı, yutma güçlüğü ve ses kısıklığı oluşabilir. Endemik (yaygın-bölgesel) guatr dünyada en sık görülen beslenme (nütrisyon) hastalığıdır. Vücudun fizyolojik günlük ihtiyacı olan 120-150 mikrogram iyot alınamaz ise tiroid bezinde birçok fonksiyonel ve gelişim bozukluğu ortaya çıkar ve tiroid bezi büyümek zorunda kalır. Boyun ön kısmında bir şişlik ve nadir olarak ağrı, boğazda baskı hissi, ses kısıklığıyla kendini gösterir. Bazen şişlik hasta yakınları tarafından fark edilir ve kendisinin bir şikayeti olmaz.
DÜŞÜK NEDENİ...
Çocuklarda zeka geriliğine neden olan, gebelerde ölü doğum ve düşük olasılığını artıran iyot eksikliğinden korunmak zor değildir. Zira az miktarda tüketilen iyotlu tuz, bu riskleri önlemektedir. Tiroid hormon sentezi için yeterli miktarda iyot alınmalıdır. Tiroid hormonlarının başlıca yapı taşlarından biri iyottur. Günlük iyot gereksinimi 100-300 mikrogram kadardır. Doğurganlık yaşındaki kadınlarda ve puberteye (ergenliğe) kadar çocuklarda iyot gereksinimi fazladır. Graves hastalığı, Hashimoto tiroiditi ve sıcak nodülü olan hastaların iyotlu tuz kullanmaları sakıncalıdır.
KİLODA ARTIŞ...
Hipertiroidi sıklıkla tiroid bezinin fazla çalıştığı diffüz toksik guatr, toksik adenom ve multinodüler toksik guatrda ortaya çıkar. Kilo kaybı, kuvvetsizlik, kolay yorulma ve nefes darlığı ön plandadır. Kilo kaybı genel olarak artmış bir iştah ile birliktedir. Psikolojik durumda dengesizlik, kolay heyecanlanma, ağlama, aşırı hareketlilik ve saç dökülmesi de sıktır. Hipotiroidi en sık tiroid fonksiyon bozukluğudur. Tüm dünyada önlenebilir en sık hastalıklardan biridir. Hipotiroidi sinsi seyreder. Uykuya eğilim ve ağrı, kadınlarda adet düzensizlikleri sıktır. Hastada iştah azdır fakat buna rağmen kilo alımı söz konusudur. Serbest T3, Serbest T4, Sensitif TSH, ultrasonografi, sintigrafi ve ince iğne Aspirasyon biyopsi yöntemiyle tiroid hastalıklarına tanı konabilir.