Tokat atmak, hastanın üzerine su dökmek, soğan ve sarımsak koklatmak, ağzına kaşık ve parmak sokarak çenesini açmaya çalışmak! Bu ve benzeri yanlışlar, halk arasında 'sara hastalığı' olarak bilinen epilepside, çevredekilerin nöbet geçiren hastaya iyi niyetle yaptığı ancak fayda yerine zarar veren davranışlardan sadece birkaçını oluşturuyor.
Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Erkan Acar, hastanın hayatını kaybetmesine bile yol açabilecek bu tür davranışların, epilepsi hastalığına yönelik toplumsal farkındalığın az oluşundan kaynaklandığını belirtiyor. Nöbette doğru sanılan 5 yanlış müdahaleyi ve doğrularını anlatıyor:
BOĞULMA NEDENİ
YANLIŞ: Üzerine su dökmek.
DOĞRU: Hiçbir şekilde fayda sağlamamaktadır. Hastaların ağızlarına veya burunlarına su kaçmasına sebep olarak solunumlarının bozulmasına yol açabilmektedir. Boğazını saran bir giysisi varsa gevşetebilir, sakin ve yatıştırıcı şekilde davranarak başını yere çarpmamasına yardımcı olabilirsiniz.
YANLIŞ: Hastaları yerinden kaldırmak.
DOĞRU: Nöbet esnasında hastayı bir yerden bir yere taşımaya çalışmak, yaygın kasılmalar sebebiyle hastaların düşerek kafa travması gibi ciddi problemlerle karşılaşmalarına yol açabilmektedir. Hasta tehlikeli bir bölgede (trafik alanı, yol kenarı, düşebileceği bir yer) değilse en doğru müdahale hastayı yan çevirerek atağın geçmesini beklemektir.
YANLIŞ: Ağızlarına çatal/kaşık/parmak sokmak.
DOĞRU: Hastaların çenesini açmaya çalışmak tam tersine dişlerin kırılmasına, dudak/dil yaralanmalarına sebep olmaktadır. Hastaların ağızlarına parmaklarını sokmaya çalışan hasta yakınları ise şiddetli çene kasılmaları nedeniyle kendileri zarar görebilmektedir.
YANLIŞ: Tokat atmak.
DOĞRU: Hastalarda travmalara sebep olabiliyor. En doğru müdahale, onları yatırıp yan çevirerek beklemektir. Tükürük ve salyası kendiliğinden aşağı doğru akarken, ortaya çıkabilecek solunum yolu sıkıntıları engellenebilir.
YANLIŞ: Sarımsak/ soğan koklatmak.
DOĞRU: Etraftan gelecek herhangi bir koku, nöbetin sonlanmasına katkısı bulunmadığı gibi aksine hastanın solunum yolunu kapatması durumunda nefes almasını engelleyerek hayati riske yol açabilir. Bu nedenle soğan ve sarımsak koklatmaktan kaçınmak gerekir.