Pankreas, vücutta sindirim enzimleri ve insülin gibi hayati önem taşıyan hormonların salgılanmasını sağlıyor. Yaşamı tehdit edebiliyor. Pankreatit, pankreas kanseri, pankreas kistleri bu hastalıklar arasında yer alıyor. Pankreas hastalıklarının görüntülenmesi ve biyopsi alınmasında kullanılan Endoskopik Ultrasonografi (EUS) yöntemi ile karın içi organlar daha net değerlendirilebilirken, tespit edilen lezyonlardan örnek alınması da sağlanabiliyor. Doç. Dr. Kadir Öztürk, pankreas hastalıklarıyla ilgili bilgiler veriyor:
AKUT PANKREATİT: Pankreas enzimlerinin etkinleşmesi sonrasında kendini sindirmesi sonucu, ani başlayan şiddetli karın ağrısı ve amilaz ile lipaz gibi pankreas enzimlerinin en az iki kat artmasıyla tanımlanmaktadır. Yaşam kaybı riski yaratan bu hastalığın hastalarda ölüm oranı yüzde 5 olmaktadır.
KRONİK PANKREATİT: Kronik pankreatit ilerleyici bir hastalık olurken, pankreasta yapısal ve fonksiyonel olarak kalıcı hasar yaratır ve ileri kronik vakalarda pankreas dokusundaki hasara bağlı olarak diyabete neden olabilir. Ayrıca pankreas kanseri için de önemli bir risk faktörüdür.
PANKREAS KİSTLERİ: Herhangi bir şikayete neden olmayan ve iyi huylu lezyonlar olan pankreas kistleri ise panktreatit sonrası oluşabilmektedir. Ancak bu kistlerin büyümesi ve içerisinde müsin bulunması kanser gelişimi açısından risk oluşturup, mutlaka inceleme ve tedavi gerektirmektedir.
SAFRA TAŞLARI VE ALKOL
Pankreasta görülen hastalıkların nedenleri farklılık göstermektedir. Akut pankreas iltihabının en önemli nedeni safra kesesi taşları olurken, alkol kullanımı da ikinci nedeni aynı zamanda kronik panktreatitin de birinci sebebini oluşturur. İlaçlar, travma, ERCP sonrası, enfeksiyonlar ve otoimmün nedenler diğer sebepler arasında yer alır. Pankreas kanseri için risk faktörleri ise; sigara, obezite, kronik pankreatit ve genetik geçiştir.
PANKREAS KANSERİ: Genellikle pankreasın kanalından kaynaklanmakta olup ileri yaşta sık görülen kanserler arasında yer alır. Kanserin erken dönemde tespit edilmemesi hayati tehlike oluşturmaktadır.
EUS YÖNTEMİ NEDİR?
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte pankreasta Endoskopik Ultrasonografi (EUS) yöntemi kullanılıyor. Endoskopinin ucuna takılan kamera ve ultrasound cihazı ile sindirim sistemi ve çevresinin incelenmesini sağlayan EUS'la karın içi organların daha net değerlendiriliyor. Bu yöntem lezyonlardan örnek alınmasına da izin veriyor.