Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından yapılmakta olan;
a) Muhtaç asker ailelerine yönelik düzenli nakit yardım,
b) Eşi vefat etmiş kadınlara yönelik düzenli nakit yardım,
c) Şartlı eğitim ve sağlık yardımı,
d) Okul öncesi eğitime katılan öğrencilere sağlanan yardımlar,
e) Şartlı çocuk sağlık yardımı,
f) Şartlı gebelik yardımı,
g) Şartlı doğum takip ödemesi,
h) Şartlı lohusalık takip ödemesi gibi Hazine tarafından destekli sosyal yardım ödemeleri ek ödeme kapsamına alınmamıştır.
EMEKLİ EK ÖDEME NASIL HESAPLANIR?
2006 yılında vergi iadesi kaldırılarak, yerine ek ödeme uygulamasına geçildi. Emekli maaşının yüzde 4'ü, ek ödeme olarak tüm emeklilerin her ay hesabına yatırılıyor. Yüzde 4'lük ek ödeme emekliden emekliye değişmiyor. Ocak ve temmuz olmak üzere senede iki kere maaşlara zam gelmekte, zamlarla birlikte alınacak ek ödeme tutarı da artıyor.
Memurun emekli aylığı nasıl hesaplanır?
Memur emekli aylığı hesabı yapılırken memurun derece, kademe, hizmet süresi ve ek göstergesini bilmek yeterlidir.
Bu yüzden her memur, göreve başladığı andan emekli olacağı tarihte alacağı emekli maaşını yaklaşık olarak bilir.
Memur emekli aylığı hesaplanırken de;
Memurun 657 sayılı Kanunun 43. Maddesindeki gösterge rakamı,
Aynı kanunun ekindeki I ve II sayılı cetveldeki ek gösterge rakamı,
Her yıl güncellenen memur maaş katsayısı,
Taban aylığı ve kıdem aylığı,
Memurun unvanına göre 5434 sayılı Kanunun ek 70. Maddesinde yer alan oran,
Özel hizmet tazminatı,
Varsa diğer tazminatları (makam, görev, temsil),
Ve memurun hizmet süresi dikkate alınır.
Burada memur maaşını en fazla etkileyen faktör ek gösterge rakamıdır. Bu da memurun unvanına bağlı olarak değişim göstermektedir.
Ekim 2008'den önce göreve başlayan memurların emekli aylığı hesaplamasında gösterge ve katsayı sistemi esas alınıyor.
Bu hesaplamaya göre 25 yıl hizmet vermiş memurun aylık bağlama oranı yüzde 75. Yani ortalama aylık kazancın yüzde 75'i emekli aylığı olarak bağlanıyor.
Ekim 2008 sonrası ilk kez sigortalı olan memurlar 25 yıl çalışmaları karşılığı ancak ortalama aylık kazançlarının yüzde 50'sini yani yarısını emekli aylığı olarak alabiliyor.
Dolayısıyla bu durum, eski ve yeni memurların emekli aylıkları arasında ortalama yüzde 30 fark doğmasına neden oluyor.
Bağ-Kur emekli aylığı nasıl hesaplanır?
Bağ-Kur'luların (4/b) emekli aylığı hesabı, esas itibariyle SSK'lılara benzer.
Bağ-Kur'lular için de hesaplama yapılırken 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı dönem söz konusu.
SSK'da olduğu gibi 2000 öncesi dönem gösterge sistemine göre, 2000 sonrası primleri ise güncelleme katsayısı sistemine göre hesaba dahil ediliyor.
Ancak Bağ-Kur'lular için farklı olan, 2008/Ekim ayına kadar basamak sistemine göre prim ödemiş olmaları.
SSK'lılar nasıl asgari ücretle bunun 6,5 katı arasında prim ödüyorlarsa, Bağ-Kur'lular da 1'den 24'e kadar basamaklar üzerinden prim ödüyorlardı.
Fakat 2008/Ekim itibariyle basamak sistemi kaldırıldı ve Bağ-Kur'lular da asgari ücret esaslı prim ödemeye başladılar.
1999'daki basamak önemli;
Bağ-Kur'luların aylıkları hesaplanırken, 2000 öncesi kısmi aylığı ayrı, 2000-2008/Ekim arası kısmi aylığı ayrı ve 2008/Ekim sonrası kısmi aylığı ayrı hesaplanıyor. Bunların toplamı ise, Bağ-Kur'luya bağlanacak aylığı belirliyor.
SSK'lılar için aylık hesabında emekli aylığının yüksek olmasındaki en önemli etken 2000 öncesindeki primlerdi.
Aynı durum Bağ-Kur'lular için de geçerli. Bağ-Kur'lu olarak 2000 öncesinde ne kadar fazla prim ödenmişse ve 31.12.1999 tarihinde ne kadar yüksek basamağa çıkılmışsa, alınacak emekli aylığı da o kadar yüksek olmaktadır.
2000 yılı öncesi kısmi aylık bulunup da bugünkü değerine güncellenince, sıra 01.01.2000 – 30.09.2008 dönemi kısmi aylık hesaplamasına geliyor.
Bu dönemde gösterge sisteminin yerine TÜFE ve gelişme hızından oluşan güncelleme katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü.
Dolayısıyla emekli aylığı miktarını bu dönemdeki çalışmalar daha az etkiliyor. Prim günü ve basamağı alınarak bu döneme ait kısmi aylık bulunuyor.
Bu nedenle, emekli aylığının yüksek olmasını isteyen Bağkur sigortalılarının prime esas kazançlarını yükseltmeleri, yüksekten prim ödemeleri alacakları emekli maaşına olumlu yönde katkı yapacaktır.
SGK'lının emekli aylığı nasıl hesaplanır?
Emeklilik için başvuruda bulunan SSK'lıların neredeyse tamamı, 2000 öncesi çalışması bulunan kişilerden oluşuyor. Bu kişilerin emekli aylıkları hesaplanırken; 2000 öncesi, 2000-2008/Ekim arası ve 2008/Ekim sonrası olmak üzere üç farklı hesaplama yapılıyor.
Üç dönemin ayrı ayrı hesaplanması ile bulunan kısmi aylıklar birleştiriliyor ve kişinin bugünkü aylığı bulunmuş oluyor.
