Emekli olduktan sonra tekrar çalışma hayatına dönen vatandaşlarımızın şartları sağladığı takdirde tekrardan tazminat hakkı mevcut durumdadır. Genç yaşta emekli olunması üzerine de çalışma hayatına ara verilmiyor. Peki çalışan emekliye ikinci tazminat ve kıdem tazminatı nasıl alır? Emekli ikinci tazminat alma başvuru şartları nedir? İşte tüm detaylar
SİSTEM SORUNU ÇÖZER
Genç yaşta emekli olunması üzerine de çalışma hayatına ara verilmiyor. Dolayısıyla çok sayıda emekli ya bir işte çalışıyor ya da kendi işini kurup Bağ-Kur üzerinden iş hayatını devam ettirebiliyor.
Tamamlayıcı emeklilik sisteminin olmaması da emeklilerin düşen maaşları karşısında çalışmalarını zorunlu kılıyor. Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle çift maaş alınacağı için ileride çalışan emekli sayısı da azalacak.
İKİNCİ KEZ ÖDEME VAR
Emekli çalışanların diğer çalışanlardan hiçbir farkı yok. Yani izinleri, tazminatları aynı şekilde hesaplanıyor. Emekli bir çalışan da diğerleri gibi 1 yıl dolduktan sonra işten çıkartılırsa, kanunun tarif ettiği ihbar ve kıdem tazminatını brüt maaş üzerinden alıyor. Ayrıca izin günleri de yine diğer çalışanlar gibi kıdemlerine göre belirleniyor. Hatta 50 yaşından büyük olanlar için kıdemine bakılmaksızın 20 günden az izin verilemiyor. Bir işyerinde çalıştıktan sonra emekli olanlar istedikleri zaman ayrılıp kıdem tazminatını alabiliyor.
Son iş yerinde en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla ne kadar kıdemi varsa o kadar tazminat ödeniyor. Daha sonra bir başka iş yerinde de bir yılı doldurup kendi istek ve kusuru dışında çıkartılırsa bu kez ikinci tazminatı da alabiliyor.
İSTİFAYA DİKKAT
Emekli olurken kendi isteğiyle ayrılmasına yani istifa etmesine rağmen kıdem tazminatını alabilen emekli çalışmaya başladığında istifa ederse para alamıyor. Buna dikkat etmek gerekiyor. Emekli olduktan sonra tazminatınızı alıp aynı işyerinde devam ederseniz de kıdeminiz sıfırlandığı için yine bir yıl beklemeniz gerekir.
ÇALIŞINCA MAAŞ KESİLİR Mİ?
-Emekli olduktan sonra SSK'lı olarak çalışanlar her iki maaşı da alabilirler. Emekli maaşları kesilmez
- Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra işyeri açan ya da ortak olanlar yani Bağ-kur kapsamında çalışanların maaşları kesilmez, bir prim ödemezler.
-Malulen emekli olanlar herhangi bir şekilde çalışmaya başlarlarsa emekli maaşları kesilir.
-Sürekli iş görmezlik ödeneği alanlar çalışmaya başlarlarsa ödenekleri kesilmez.
- Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra kamuda çalışanların emekli bazı istisnalar dışında maaşları kesiliyor.
- Vergi indirimi ile erken emekli olan engelliler çalışmaya başlarlarsa maaşları kesilmez.
-Eşinden dul maaşı alanlar çalışırsa ödenek kesilmez. Ancak oranı düşer.
EMEKLİ ÇALIŞAN KIDEM TAZMİNATI ALIR
İş Kanunu yönünden, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler ile diğer çalışanlar arasında fark bulunmuyor. Kıdem, ihbar, yıllık izin gibi hakların aynısı emekli olduktan sonra çalışanlar için de geçerliliğini koruyor. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederken işveren tarafından işten çıkartılan ya da haklı bir nedenle istifa eden tüm işçiler kıdem tazminatını alabilirler. Emekliliği hak ettikten sonra kıdem tazminatını almadan emekli aylığı bağlatarak, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle aynı iş yerinde çalışmaya devam edenler, en rahat grubu oluşturuyor. Bunların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin gibi her türlü hakkı aynen devam ediyor. İstedikleri an "fiilen" emeklilik gerekçesiyle ayrıldıklarında kıdem tazminatlarını alabilirler. Kıdem tazminatını almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler, fiilen emekliye ayrılmak istediklerinde, emekli aylığı bağlatmadan önceki ve bağlattıktan sonraki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını topluca alabilirler.
EMEKLİ AYLIĞINI KESTİRİP TAZMİNAT ALMA YÖNTEMİ
Kıdem tazminatını alıp emekli aylığı bağlattıktan sonra aynı veya başka iş yerinde çalışmaya devam edenlerin durumu ise farklı. Bu kişiler de işveren attığında veya haklı nedenle iş akdini kendileri feshettiğinde tazminat alırlar. Ancak, önceki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını alıp emekli aylığı bağlatarak aynı veya başka bir iş yerinde çalışmaya devam edenlerin yeniden emekliliği ya da 15 yıl sigortalılık - 3600 gün primi gerekçe göstererek tazminat alma hakları bulunmuyor. Bununla birlikte, bu durumdaki işçilerin 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu'na dayanarak kıdem tazminatını alması mümkün. Kanun, emekli aylığı almakta iken çalışmaya devam edenlere istedikleri her an emekli aylıklarını kestirip normal çalışmaya geçme hakkı tanıyor. Bir ay normal çalışmanın ardından yeniden emeklilik dilekçesi verdiklerinde, emekli aylığı bağlattıktan sonra aynı veya başka iş yerinde çalıştıkları sürelerin kıdem tazminatını alabilirler.
SAĞLIK GEREKÇESİYLE TAZMİNAT ALINABİLİR
Çalışan emekliler, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek de kıdem tazminatı alabilme hakkına sahipler. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinin 1. fıkrası sağlık sebepleriyle işçiye iş akdini feshetme hakkı tanıyor. Uzun süreli tedavi gerektiren bir sağlık sorunu bulunanlar, sağlık kurulu raporu alarak iş akdini feshedebilirler. Bu durumda işveren işçinin kıdem tazminatını ödemek zorunda.
