Çalışamayacak derecede iş gücünde kayıp yaşanması, malullük durumunu ortaya çıkartır. Kişi, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu belgelese bile en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Malul kişinin en az 10 yıl sigortalı olması da aranan diğer bir şart. Yani, malullük aylığı alınabilmesi için 10 yıl sigortalı olma koşulu bütün maluller için gerekli değil. İşte son dakika haberi ve detaylar takvim.com.tr'de
MALULEN EMEKLİLİK NEDİR? ŞARTLARI NELERDİR?
Malulen emeklilik; kaza, rahatsızlık ya da hastalık gibi çeşitli nedenlerle iş gücünde en az %60 oranında kayıp yaşadığını sağlık kuruluşları tarafından tescilleyen kişilerin elde ettikleri emekli maaşına verilen isimdir. Malulen emekli olabilmek için kişilerin yerine getirmesi gereken şartlar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında belirlenmiştir.
Maluliyet durumu yaşayanların Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde en az 10 yıl sigortalı olması gerekir. İş gücü kaybının belirlenen oranda olduğu raporla ispat edilen ve 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlayanlardan 1800 prim günü ödemesi şartını yerine getirmesi beklenir. (Yetkilendirilmiş sağlık kuruluşu tarafından verilen raporda "başka birinin sürekli bakımına muhtaç" ifadesinin yer alması durumunda sigortalılık süresi ve prim miktarı şartları aranmaz.)
Malulen emeklilik için yapılan başvurunun ardından kişilerin sevk edilen sağlık kuruluşlarından sağlık raporu alması gerekir. Sevk genellikle devlet hastaneleri, Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma Hastaneleri ile üniversite hastanelerine yapılır. Bu raporda iş gücü kaybı oranın en az %60 olması gereklidir. Yazılan raporda maluliyet oranı ve durumu açık bir şekilde belirtilmelidir.
Hizmet akdine bağlı olarak 4A sigortalılık statüsünde olanların işten ayrılması, kendi nam ile hesabına bağlı olarak çalışan 4B sigortalılık statüsünde olanların ticari faaliyetlerine son vermesi ve SGK'ya prim borçlarının olmaması gerekir. Emekli Sandığı (4C) sigortalılık statüsünde olanların ise görevlerinden ayrılmış olmaları şarttır.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Malulen emeklilik hakkını elde etmek için kişilerin ya da vasilerinin resmi başvurularını iletmesi gerekir. Başvurular, Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden gerçekleştirilir. Başvuru sırasında kişilere verilen sağlık raporunun ve işten ayrıldığını ispat eden belgelerin yanında olması gerekir. Yapılan inceleme sonucunda kişilerin maluliyet kapsamında değerlendirilen hastalık gruplarından birine sahip olması durumunda aylık bağlanır.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU YAPARKEN DİKKAT!
Malulen emeklilik sorgulaması yapmak için belirtilen detaylar aşağıda açıklandığı gibidir:
https://uyg.sgk.gov.tr/EvrakArama/ bağlantı adresine tıklanarak, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hazırlanan evrak sorgulama sistemine erişilmelidir.
Açılan sayfa üzerinden sisteme giriş yapabilmek için T.C. kimlik numarasının girilmesi ve "Evrak Ara" butonuna tıklanması gerekir.
Evrak arama butonuna tıklandıktan sonra, malulen emeklilik evraklarının son durumu ve başvurunun onaylanıp onaylanmadığı kontrol edilebilir.
Malulen Emeklilik Maaşı Hesaplaması İçin Belirtilen Detaylar
Malulen emeklilik maaşının belirlenmesi aşamasında dikkate alınan bilgiler aşağıda sıralandığı gibidir:
Malulen emeklilik maaşının belirlenmesinde, prim gün ödemeleri dikkate alınmaktadır.
9000 günden daha az olan prim ödemeleri, 9000 günlükmüş gibi değerlendirilir ve emekli maaşı bunun üzerinden hesaplanır.
9000 günden daha fazla olan prim gün ödemesi olduğu zaman, net prim ödemesine göre emekli maaşı hesaplanmaktadır.
Malulen emeklilik hakkı elde edebilmek için 1800 günlük prim ödemesi şart koşulsa da emekli maaşları 1800 gün üzerinden hesaplanmamaktadır.
Malulen emeklilik maaşları, SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı sigorta kolları için farklı limitlerde hesaplanmaktadır.
Malulen emeklilik hakkı elde edebilmek için 1800 günlük prim ödemesi şart koşulsa da emekli maaşları 1800 gün üzerinden hesaplanmamaktadır.
Malulen emeklilik maaşları, SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı sigorta kolları için farklı limitlerde hesaplanmaktadır.
BAKIMA MUHTAÇ İSE
Malul kişi eğer başka birisinin sürekli bakımına muhtaç durumda ise 10 yıldır sigortalı olma koşuluna tabi olmaksızın malullük aylığı alabilir. Ancak sağlık kurulu raporunda bu yönde bir ibare bulunmuyorsa, bu durumda sigortalının malul sayılabilmesi için hem 5 yıl ödenmiş priminin olması, hem de en az 10 yıldır sigortalı olması gerekir.
KANSER HASTALARINDA DURUM
Kanser türüne göre değişmekle birlikte, malullük aylığı almak için gerekli prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık şartlarını sağlayan kanser hastalarına teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmadan malullük aylığı bağlanıyor. Teşhisten itibaren 1 yıl içinde SGK'ya başvuranlar 18 ay süreyle malul sayılıyor. 18 aylık sürenin sonunda kanser hastalığına bağlı olarak çalışma gücünde kayıp söz konusu ve bu kaybın oranı en az yüzde 60 ise bu kişiler malullük aylığı almaya devam ediyor. Çalışma gücünde kayıp yüzde 60'ın altındaysa malullük aylığı kesiliyor.