Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşların emeklilikleri konusunda koronavirüs sonrasında herhangi bir adım atılıp atılmayacağına ilişkin haberler yakından takip ediliyor. İşte son dakika haberleri ve detaylar takvim.com.tr'de
EYT'LİLER İÇİN YENİ BİR FORMÜL VAR MI?
Başta AK Parti kanadından olmak üzere tüm siyaset dünyasından gelen açıklamaları yakından takip eden EYT'li vatandaşlar için son gelişmelerden birisi Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'a yöneltilen soru önergesi olmuştu.
Bunun dışında EYT konusunda AK Parti'den çok önemli açıklamalar gelmişti. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından geçtiğimiz dönemlerde yapılan açıklamada, EYT konusuna ilişkin şu ifadeler kullanıldı.
"Emeklilikte Yaşı Tutmayanlar demeyi tercih ediyoruz. Emeklilikte 3 ana parametre var. Sigorta süresi, prim ödeme ve yaş. İkisi olup bir tanesi olmadığında olmuyor. Üçünün aynı anda sağlanması gerekiyor. Maliyet hesapları var. Prensipte de sorunu var. Emeklilik dediğimiz şey teknik olarak kullandığımız tabirde "Yaşlılık aylığı". Yaşlılık aylığı yaşlı olunca alınır. Dolayısıyla EYT bekleyenlerin ortalama yaşı 48. Dünyanın hiçbir yerinde 48 yaş yaşlı olarak kabul edilmiyor."
UZMANDAN ÖNEMLİ EYT AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı ve Sosyal Politikalar Kurulunun henüz bir önerisi yok. Dinleme aşamasında... Biz bu noktaya nasıl geldik? Eylül 1999'dan önce bizim sosyal güvenlik sisteminde durum biraz farklıydı. Kadınlarda ve erkeklerde belirli bir sigorta süresi ve 5 bin pirim ödeme gün sayısı vardı. Eylül 99'da biz yasayı değiştirdik. Pirim ödeme gün sayısının yanına bir de yaş şartı getirdik.
O şartlarda baktığımızda, 18 yaşında çalışmaya başlayan bir kadın yaklaşık 43 yaşında emekli olabiliyordu. Sonra yaş şartı getirilince bir de 2008'de bir düzenleme yaptık. Kademeli yaşları arttırdık. O zaman ne oldu 99'dan önce işe girenler bir anda emekli olacakken yaş şartı ile karşılaştılar. Şuan emeklilikte yaşa takılanlar diye bir kişiler oluştu. Başlarda bu sorun değildi. Çünkü kişi sayısı azdı. Zaman geçtikçe bu sayı çoğalmaya başladı. 3, 4 yıldır bir baskı yapıyorlar.
EYT'DE FİNLANDİYA FORMÜLÜ NEDİR?
9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan herkes şu anda 25 yılını doldurdu. Primi de tamamsa yaşı bekliyor. Hepsinin emekliliği mümkün değil. Ancak yaşta birkaç yılı kalmış olanlar için formüller var. En uygulanabilir olanlar Almanya ve Finlandiya modeli. Konunun tartışılması için biraz detaylara bakalım. Finlandiya ve Almanya'da da emeklilik yaşı 65 ve 67'yi buluyor. Bizde ise 2008 sonrası için 61 (erkek) ve 58 (kadın) yaş şartı var. Almanya ve Finlandiya'da emekliliğine birkaç yıl kalanlara, "Alacağınız maaş her yıl için yüzde 2 eksik olacak. Kabul ederseniz emekli olun" deniliyor. Yani emekliliğine 2 yıl kalan yüzde 4, 3 yıl kalan yüzde 6 daha az maaşa razı oluyor. Finlandiya'da üstelik bu süre zarfında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek maaşını eski haline getirme durumu da var.
500 BİN KİŞİ ETKİLENECEK
Bizde ise yaşa takılanlar arasında emekliliğine çok kısa süre kalanlar kadar 10 yıl olanlar da var. Dolayısıyla yüzde 2'lik indirim yüzde 20'yi bulacak ve maaş eriyecek. Kısa süre kalanlar için uygulanacak formül hem emekli olacakların sayısını azaltacak (500 bin kişinin etkileneceği belirtiliyor) hem de mali yükü hafifletecek. Prim ödeme konusu da düşünülürse sisteme getirisi de azalacak.