24 ay maaş müjdesi! Toplu para da veriliyor! Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'un kronik hastalığı olanlara da nakdi yardımda bulunduklarını açıklamasının ardından pek çok kişi kronik hastalara verilen sosyal yardımları araştırıyor. Programa başvurmak isteyen kişilerin hanede kişi başına düşen aylık gelirlerinin asgari ücretin aylık net tutarının 2/3'ünden az olması şartı bulunuyor.
BAKIMA MUHTAÇSA
Malulen emekli olabilmek için çalışma gücü kaybında dikkate alınan rahatsızlıkların ilk kez sigortalı olunan tarihten sonra başlamış olması gerekiyor. Malül kişinin en az 10 yıl sigortalı olması da aranan diğer bir şart. Başkasının bakımına muhtaç derecede durumu ağır olan hastalarda 10 yıllık sigortalılık süresine bakılmıyor. Ancak, en az 1800 gün prim ödemeleri isteniyor.
HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR?
Kanser, epilepsi, beyin tümörleri, parkinson sendromu, demans, serebral palsi, multiple skleroz, zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı), şizofreni, bipolar bozukluk, görme azlığı, retina kanamaları, kol, bacak gibi organ kaybı, yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte işitme kaybı, behçet hastalığı, gastrointestinal kanama, karaciğer sirozu, karaciğer nakli, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları, kalp nakli, böbrek nakli, akciğer nakli, tüberküloz, AIDS, anemi hastalıkları bu kapsamda
KOAH VE DEMANS İÇİN DE VAR
Kanser ve organ naklinin yanı sıra çalışmaya olanak vermeyen genetik hastalıklar, MS, parkinson, alzheimer, demans, sara ve bazı psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, sindirim sistemi kanamaları, astım, KOAH, uyku bozuklukları için de malûl aylığı bağlanabiliyor.
KİME KAÇ AY BAĞLANIYOR?
Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği'nde maluliyet süresi ayrıca belirtilmeyen tüm kanser hastalıklarında, tanı konulduğu tarihten itibaren bir yıl içinde başvurmak koşuluyla 18 ay süreyle maluliyet aylığı bağlanıyor. Bazı hastalıklarla ilgili tanı konulduğunda ise 12 ya da 24 ay aylık bağlanabiliyor. Kemik iliği nakli yapılanlar 12 ay, kan kanseri tedavisi görenler ve verem hastaları 24 ay malül aylığı alabiliyor.
KADINLAR 58 YAŞINI BEKLEYECEK
Emeklilik yaşını dolduran, hatta geçen çalışanlar, eğer emeklilik için gerekli prim gün sayısını ve çalışma yılını doldurmayıp, emekli maaşı almaya hak kazanamıyorlarsa; ödedikleri primleri SGK'dan toplu olarak alabiliyor.
Şöyle ki; işçi statüsünde kadın çalışan (4/A'lı), 7000 prim gün sayısını doldurup, 58 yaşında emekli olabiliyor. Aynı zamanda 15 yıl çalışıp, 3600 prim gün sayısı olup 58 yaşında da yaş nedeniyle emekli olabiliyor. Ancak bu çalışanın yaşı 58 olmasına rağmen ödediği primler toplamı 3000 gün ise ve çalışma yılı da 10 yıl ise emekli olup, maaş almaya hak kazanamadığından SGK'ya müracaat edip, o güne kadar ödediği primleri iade alabilir. Bir başka deyişle toplu ödeme alabilir.
SİGORTALI OLMAMANIZ GEREKİYOR
Peki, bu primler ne zaman iade alınır? Dikkat ettim, okuyuculardan gelen sorular arasında, çalışma hayatına başlayalı daha 10 sene olmuş, 30 ya da 40 yaşında çalışanlar bile, 'primlerimi iade alabilir miyim?' diye soruyor. Ya da yaşı 45 ama hepi topu iki yıl çalışılmış prim iade hakkı olup olmadığını merak ediyor. Hemen belirteyim, prim iadesi hakkından yararlanabilmek için emeklilik yaşını doldurmak gerekiyor; bu da kadınlar için 58, erkekler için 60.
Yani, 30 yaşında, 40 yaşında prim iadesi alamazsınız; kadın çalışansanız 58 yaşında, erkek çalışansanız da 60 yaşında prim iadesi için SGK'ya başvurabilirsiniz. Sadece bu da yeterli değil, prim iadesi alabilmeniz için; bir işyerinde sigortalı olarak çalışmıyor olmak, Bağ-Kur'lu olup da kendi işinde çalışmıyor olmak da gerekiyor.