Türkiye'de milyonlarca çalışan ve memur emekli olacağı tarihi merak ediyor. Yaş, yıl ve prim şartlarını tamamlayanlar emekli olabiliyor. Ancak bazı kesimlerin erken emeklilik imkanları da bulunuyor. Bu kesimlerden birisi de engelli vatandaşlar. Son dakika haberi! Son dakika gelişmesinin ayrıntıları takvim.com.tr'de...
'Kademeli' sistem
1 Ekim 2008'den önce işe başlayan engelli çalışanların emeklilik şartları SSK'lı, memur ve Bağkurlu statüsüne göre farklılık gösteriyor ve kademeli bir emeklilik şartı getiriyor. 1991'den önce işe giren yüzde 40-59 engeli olanlar 15 yıl ve 3600 günle emekli olabilirken, 1997-2000'de işe girenler 18 yıl ve 4080 güne tabi oluyor.
Malullüğün Temel Kriteri Nedir?
Kişinin çalışma ve meslekte kazanma gücü kaybına bakılan maluliyet tespitinde, bu duruma sebep olan hastalık veya kazanın sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra meydana gelmesi gerekir. Doğuştan veya sonradan meydana gelen herhangi bir hastalık ya da kaza sonucu oluşabilen engellilik tespiti ise malullükten bağımsız bir durumdur.
Engellilik Nasıl Tespit Edilir?
Engellilik oranı 'Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmelik' esas alınarak tespit edilir. Tespit yapılırken, kişilerin çalışma gücü göz önüne alınmadan yalnızca engel oranına bakılır. Belirlenen engellilik oranı, maluliyete ilişkin tespitte kullanılmaz. Yani sizin %60 oranında bir engelli raporunuz mevcutsa, bu rapora istinaden malulen emekli olamazsınız. Engellilik oranı ile malullük oranı farklı yönetmelikler esas alınarak farklı amaçlar için tespit edilen oranlardır. Sigortalının engellilik oranı, malullük oranı ile ilişkilendirilmemekte ve birbirinin yerine kullanılmamaktadır.
Örnek: Bir sigortalıda, sıkça rastladığımız hastalıkların birden fazlasının olduğunu varsayalım. A hastalığına bağlı engel oranının %20, B hastalığına bağlı engel oranının %30, C hastalığına bağlı engel oranının %20, D hastalığına bağlı engel oranının %30 olduğu varsayılan bu kişinin engel oranı tespit edilirken bu oranların hepsi dikkate alınmakta ve birlikte değerlendirilmektedir.
Ancak malullük tespitinde, bu hastalıkların çalışmaya engel olup olmadığına bakılmaktadır. Dolayısıyla bu hastalıklar nedeniyle kişi belirli bir engellilik oranına sahip olsa bile malul sayılmayabilir.
Bazı durumlarda %60 üzeri engellilik oranına sahip olan kişilerin maluliyet taleplerinin reddedilmesi de bu sebepten kaynaklanmaktadır. Bir engellinin aynı zamanda malul sayılabilmesi için hastalığının sigortalılığından sonra ortaya çıkması ve çalışma gücünde %60 oranında azalmaya sebep olması gerekmektedir.
Malulen Emeklilik Şartları
Malulen emekli olacak kişinin, sigortalılık statüsü fark etmeksizin en az 10 yıllık hizmet süresinin bulunması, bu süre içerisinde en az 1800 prim gününün bulunması, %60 ve üzerinde çalışma gücü kaybının tespit edilmiş olması gerekmektedir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
01.04.2004 sigorta girişim, 17 ay askerlik yaptım, 30.08.1982 doğumluyum, 4700 günüm var. A. KÜÇÜK
İşe girişinize göre 7000 gün ve 60 yaştan tam, 25 yıl, 60 yaş ve 4500 prim günden kısmi emeklilik şartlarına tabisiniz. Tam emekli olabilmeniz için 7000 prim gün sayısını tamamlamanız ve 60 yaşınızı beklemeniz gerekmektedir.
01.01.2010 ilk sigorta başlangıcım, 01.01.1977 doğumlu bayanım. G.S.
58 yaş ve 7200 günden tam emeklilik, 61 yaş ve 4800 günle kısmi emeklilik şartlarına tabisiniz. Tam emeklilik için 7200 günü tamamlayıp 58 yaşınızın dolacağı 01.01.2035 tarihini beklemelisiniz. Kısmi emeklilik için ise en az 4800 günü tamamlayarak 61 yaşınızı beklemelisiniz.
17.10.1974 doğumluyum, sigorta giriş tarihim 07.06.1998, 3502 günüm var. Boşluğum çok oldu, askerliğimi borçlanırsam 18 ay, ne zaman emekli olabilirim? Ahmet A.
İşe başlama tarihinize göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. Askerliği borçlanıp öderseniz 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabi olursunuz. Bu durumda askerliği borçlanıp 5825 günü tamamlayarak 56 yaşınızın dolacağı 17.10.2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.
