Çalışma hayatında yer alan prim ödeyen vatandaşlar için kıdem tazminatı, çalışanın sigortası konumunda. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatı konusunda ise çalışanların bazı hakları bulunuyor. Bu haklardan en önemlisi ise istifa edilmesi durumunda kıdem tazminatı alınması. İstifa eden işçinin hakları 2021 yılı itibarıyla neler? İstifa etmeye karar veren işçinin hakları pek bilinmiyor. İşte son dakika haberleri ve detaylar takvim.com.tr'de
SGK'DAN YAZI ALMAK ŞART
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup, 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartını tamamlayarak yaşın dolmasını bekleyenler, SGK'dan "Emeklilik hakkı elde etmiştir" yazısı alarak işverene verip istifa ederse, kıdem tazminatı alabiliyor. 8 Eylül 1999'dan sonra işe başlayanlar için aynı şartlar maalesef geçerli değil. Bu konuda hata yapılıyor.
İSTİFA DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATI
İstifa edenlere kıdem tazminatı ödenmesi konusunda uygulanan ilk düzenleme haklı gerekçe ile işten ayrılması. Bu kapsamda bir işyerinde bir yıldan uzun çalışan personeller haklı ve kanıtlanabilir nedenlerle işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı alabilirler. Bu şekilde kıdem tazminatı almak için ise kanıt olması önemli bir nokta.
İkinci şekilde yapılan kıdem tazminatı ödemeleri ise bir işyerinde uzun yıllar çalışanlara sağlanan istifa etmeleri durumunda da kıdem tazminatı hakkı. Bu kapsamda yapılan ödemelere ilişkin Posta Yazarı Ekrem Sarısu'nun bir soruya yönelik açıklaması şu şekilde;
27 yaşındayım. İlk defa 2010'da SSK girişim oldu. 3600 günde kıdem hakkım var mı? Yoksa ne zaman alabilirim?
İlk defa 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emeklilik hakları olmadığı için, 3600 günle kıdem tazminatı alma hakları da yok. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için priminizi 7200 güne tamamlamanız gerekiyor.
1999'DAN SONRA DURUM
15 yıl ve 3600 günün dışındaki istisna ise 25 yıl ve 4500 gün şartıdır. Bir başka deyişle 8 Eylül 1999'dan sonra ilk kez sigorta girişi olanların en az 4500 gün primi ve ilk sigorta tarihinden sonra 25 yıl geçmiş olacak. (Aynı işyerinde olması gerekmiyor.) Bu durumdaki işçiler, çalıştıkları yerde 1 yılı tamamladıysa istifa etmeleri halinde kıdem tazminatına kavuşur. İşveren bu işçiye kıdemi ödemek zorunda.
İSTİFA EDEN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
İstifa eden bir işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için, erkeklerde askerlik, kadınlarda evlilik sonrası geçen bir yıl içinde işten ayrılmaları gerekir.
KIDEM TAZMİNATI TAVAN FİYAT NEDİR?
Kıdem tazminatına hak kazanmak kadar maaşınızın her yıl belirlenen kıdem tazminatı tavan fiyatının üzerinde olup olmadığını bilmek de önemlidir. Çalışanların işten ayrıldıklarında alacakları kıdem tazminatı hesaplanırken her yıl değişen bir tavan miktar uygulanıyor. Maaşı bu tavan fiyatından fazla olanlar her yıl için bu tavan ücret kadar kıdeme hak kazanırlar. Yani maaşınızın ne kadar olduğu kadar tavan fiyatın üstünde olup olmaması da önemlidir. Maaşı tavan ��cretinden az olanlar ise kendi maaş miktarları üzerinden hesaplama yapabilirler.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İşe başlama tarihinden çıkış sürecine kadar geçen her tam yıl için işverence işçiye 30 günlük brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Bu nedenle kıdem tazminatı hesaplanırken işe giriş tarihi, işten ayrılma tarihi, aylık brüt ücret değerlendirilir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Ayrıca kıdem tazminatı hesaplanırken sadece damga vergisi kesintisi yapılır.
İSTİFADAN SONRA KAÇ GÜN ÇALIŞMAK ZORUNLUDUR?
İşçi istifasını verdikten sonra kıdemine göre ihbar süresince çalışmak durumundadır. İşvereninizi ikna edebilirseniz hemen de ayrılabilirsiniz ama yasal olarak ihbar süreleri aşağıdaki gibidir;
- 6 aydan daha az çalışanlar için 2 haftalık
- 6 aydan 1,5 yıla kadar çalışanlar için 4 haftalık
- 1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışanlar için, 6 haftalık
- 3 yıldan çalışanlar için için, sekiz haftalık bildirim ücreti ödenir.
HAKLI İSTİFA SEBEPLERİ NELERDİR?
Kadın çalışanlar evlendikleri ilk bir yıl, erkek çalışanlar askerlik öncesi istifa etmelerine rağmen kıdem tazminatına hak kazanırlar. Ayrıca sözleşmesini haklı sebeplerle fesh edenler de kıdem tazminatı talebinde bulunabilirler. Bu haklı sebepler;
- Maaş, prim, mesai paraları ödenmiyorsa,
- Hafta tatili verilmiyorsa,
- İşçinin haberi olmadan SGK'ya giriş çıkış yapılmışsa,
- İşveren çalışanın SGK'ya sigorta girişini geç bildirmişse,
- Mobbing varsa şeklinde sıralanabilir.