Sigortalı bir kişi, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu vefat ettiğinde, Malullük, yaşlılık veya sürekli iş göremezlik raporu olan kişilerin vefatı gerçekleştiğinde, Kendisi adına en az 360 gün olmak şartıyla yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilen sigortalı kişiler öldüğünde hak sahipleri cenaze ödeneği için başvurulabilir. Eğer 360 gün yaşlılık veya ölüm sigortası primi bildirilmiş ise kişinin öldüğü zaman sigortalı olup olmadığına bakılmaz.
EMEKLİLİKTE ÇİFTE MAAŞ İMKANI
Ülkemizde dul ve yetimlere belli şartlar dahilinde birden fazla maaş bağlanabiliyor. Çift maaştan emekliler de yararlanabiliyor. Bunun çerçevesini sosyal güvenlikle ilgili yasalar çiziyor.
ERKEK DE ALIYOR
Eşlerden birisi vefat ettiğinde diğer eş ölüm maaşı alıyor. 'Bu maaş sadece kadınlara veriliyor' gibi bir anlayış var. Oysa eşi ölen bir erkek de eşinin maaşını alabiliyor. Eşi vefat eden kadına; eşinin sigortalılık süresi uygunsa, geliri olup olmadığına bakılmaksızın aylık bağlanıyor. Eşten maaş almak için emekli olmak ya da çalışıyor olmak fark etmiyor. Yetim kalan kız çocuklarına evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara da öğrenci oldukları sürece (25 yaşa kadar) maaş ödeniyor. En çok merak edilen mesele, bir kadının hem ölen eşinden hem de ölen babasından iki maaş alıp alamayacağı. Bu durum 2008 yılı öncesinde farklı kurumlar olmak şartıyla geçerli oluyordu. Ancak 2008 ile birlikte çift maaşın önü de kapanmış oldu. Yine de ölüm tarihine göre bazı durumlarda çift maaş ödeniyor. Dul maaşında, 01.10.2008'den sonra Bağ-Kur'lular ve Emekli Sandığı'na tabi olanlar için 1800 gün, SSK'ya bağlı olanlar için ise 900 gün prim ödeme aranıyor. Yetim maaşı alanların tek bir geliri olmasına bakılıyordu. Ancak geçtiğimiz dönemde Yargıtay 21. Hukuk Dairesi bir karar ile hem anneden hem babadan yetim maaşı alınabileceğine hükmetti.
YASADAKİ DETAY KAZANDIRIR
Eşi vefat edenler çalışsa ya da emekli olsa da ölüm maaşı alabiliyor.
HER İKİSİNİ DE ALABİLİR
● Kocası ölen bir kadın eğer emekli ise hem kendi emekli maaşını hem de kocasından kalanı maaşı alabiliyor. Yani çift maaş alır.
● Dul kadın çalışırsa hem kocasından hem işinden maaş alır.
● Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne-babasından aylık alır.
● Kız çocuk çalışmaya başlarsa, SSK ya da Bağ-Kur'dan bağlanan aylık kesilir.
● Emekli Sandığı'ndan bağlanan aylık ise kız çocuğu SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışıyorsa, kesilmez. Memur olursa kesilir.
● Çalışmayan bekar kız çocuğunun da çift maaş alma imkanı var. 1 Ekim 2008'den itibaren, yetim kız çocuğu ölen anne ve babasından iki maaş alabilir. Yüksek olanın tamamını, diğerinin ise yarısını alır. Evlenince maaşı kesilir.
● 1 Ekim 2008'de 5510 Sayılı Yasa yürürlüğe girmeden önce, dul kalan ve çalışmayan kadına kurumlar (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) farklı olmak şartıyla, eşten ve babadan aylık veriliyordu. 1 Ekim 2008'den sonra çift maaş kalktı.
DOĞUM BORÇLANMASI EMEKLİ EDER
01.01.1980 yılından sigortalı bayanım. 10.03.1965 doğumluyum. Ödenmiş 1400 gün primim bulunuyor. 3 çocuğum var, borçlanma ile prim günüm 3600 güne tamamlanıyor. N.T.
Doğumlarınız işe girişinizden sonra ise, 3 çocuğa toplamda 6 yıl borçlanabilirsiniz.
3600 prim günün tamamlanmasına 40 günlük daha prim ödemeniz gerekli. İşe başlangıcınız itibariyle 3600 günü tamamlayıp yaş ve kademeye girmeden 50 yaşınızın dolduğu tarihte emekli olabilirsiniz. Çünkü 09.09.1981 tarihinden önce sigorta başlangıcı olan kadınlar 5000 prim günle tam, 3600 prim gün ve 50 yaş ile başka yaş-kademeye girmeden emekli olabilmektedirler.
Sizin de avantajınız var.
3600 günü tamamlayın ve emekli olun.
20.12.1969 doğum tarihim, SGK girişim 03.06.1997, ne zaman emekli olurum? H.D.
İşe başlangıcınıza göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. 5900 prim günü tamamlayıp 57 yaşınızın dolacağı 20.12.2026 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Ancak askerlik yaptıysanız ve işe başlangıçtan önce ise sadece 15 gün askerlik borçlanıp 56 yaşa tabi olabilir ve 20.12.2025 tarihinde emekli olabilirsiniz.
12.05.1979 doğumluyum. 1996 sigorta girişliyim. Ne zaman emekli olabilirim? Murat K.
İşe girişinize göre 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabisiniz. Emekli olabilmeniz için 56 yaşınızın dolacağı 2035 tarihine kadar 5825 günü tamamlamanız gerekmektedir.