SGK tarafından vatandaşlara çeşitli durumlarda ödemeler yapılıyor. Rapor parası ya da iş göremezlik ödeneği adıyla bilinen ödemeler Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından çalışanların raporlu oldukları sürenin işveren tarafından maaştan kesilmesi nedeniyle oluşan mağduriyetleri gidermek adına veriliyor. Vatandaşlar bu paraları PTT'den alabiliyor. İş göremezlik ödeneği hesaplama işlemleri daha önce son 3 ay olarak belirleniyordu. Son yaşanan gelişmelerle birlikte hesaplama işlemlerinde değişikliğe gidildiği ve son 12 ayın hesaplanacağı ifade edildi.
SGK tarafından raporlu olduğu nedeni ile çalışamayan kişilere belirlenen tutarlarda ödenecek olan para Ziraat Bankası hesaplarına yatırılır. Paranın yatırılmasını takip eden 6 ay boyunca bu tutar çekilmezse banka SGK rapor parası olarak hesaba yatırılan tutarı SGK kurumunun banka hesabına iade eder.
Sahte sigorta yapılarak SGK'dan yüksek bedeller alındığı saptandı. Bu nedenle iş göremezlik ve analık gibi ödemelerde haksız kazancın önlenmesi için hesaplama 3 ay üzerinden değil, geriye doğru 12 ay üzerinden yapılacak.
PAKET ÇALIŞMASI
Hükümette çalışmaları süren ekonomik paketle ilgili tüm bakanlıkların önerileri toplandı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın gündeme alınmasını istediği yasal düzenlemelerden biri de iş kazalarına ilişkin ödeneklerde yapılan sahtekarlıklar oldu. Maddenin gerekçesinde yaşanan sorun şöyle özetlendi:
SAHTE SİGORTA OLAYI
"Geçici iş göremezlik ödeneği hesaplanırken, ödeneğe esas kazanç sigortalının son 3 aydaki ortalama kazancına göre belirlenmektedir.
Sahte sigortalılık yapılarak ve ödeneğe esas kazanç ilgili üç aylık dönemde daha yüksek gösterilerek yüksek geçici iş göremezlik ödenekleri alınabilmektedir.
YÜKSEK ÖDEME ALIYORLAR
Düzenleme ile hastalık ve analık sigortasından ödenecek olan geçici iş göremezlik ödeneğine esas günlük kazancın hesabında dikkate alınan 3 aylık dönemin 12 aya çıkarılması ve belirli bir prim ödeme gün sayısı şartını sağlamayan sigortalılara ödenek tutarında üst limit belirlenmesi suretiyle fazla ödenek ödenmesinin engellenmesi amaçlanmıştır."
ÖDEME HESAPLAMASI
Geçici iş göremezlik ödeneği, sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatli bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için kurumca yapılan ödeme olarak tanımlanıyor. Hastalık halinde geçici iş göremezlik ödeneği, SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için veriliyor.
Rapor parası, SGK tarafından yetkilendirilmiş hekim veya sağlık kurulları tarafından verilen sağlık raporuna bağlı olarak ödeniyor.
Aksi taktirde, yetkilendirilmemiş hekim ve kurumlardan rapor alınması durumunda SGK tarafından rapor parası ödenmiyor.
Çalışanın hasta olduğu döneme ilişkin olarak verilen istirahat raporlarında, rapor bitim tarihinde sigortalının çalışabileceği veya işbaşı yapmayıp tekrar kontrol için muayene olması gerektiği belirtiliyor.
Bu açıdan, raporlu işçiye rapor bitim tarihinde işbaşı verilmiş ise çalışmaya başlaması gerekiyor. Ancak kontrol ibaresi belirtilmiş ise hekim tarafından tekrar muayene edilen çalışan, çalışamaz raporunu kapattırmalı ve işbaşı tarihi almalı.
Rapor parasının miktarı, ayakta tedavilerde sigortalının günlük kazancının üçte ikisi, yatarak tedavilerde ise yarısı kadardır. Bu durumda, raporlu çalışan hastanede yatıyorsa daha az, evinde istirahat ediyorsa daha çok rapor parası alıyor. Ayrıca, yüksek ücretli çalışana ödenen rapor parası da daha yüksek oluyor.
RAPOR PARASI NE KADAR SÜRE ÖDENİYOR?
SGK, raporlu olunan sürenin üçüncü gününden itibaren rapor parası ödemeye başlıyor. Bu durumda, 5 günlük rapor almış olan bir çalışana raporlu olduğu 3'üncü, 4'üncü ve 5'inci gün için toplamda 3 günlük rapor parası ödeniyor. Ancak 2 günlük rapor alan bir çalışana rapor parası ödenmiyor.