İlk kere sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden evvel başlayanlar, sıradan emeklilik için prim günleri eksiksiz ise 15 sene sigortalılık ve 3600 prim günü şartını yerine getirmeleri gidişatında yaş haddinden emekli olabilirler. Bu bireyler 3600 günün tamamını çalışarak doldurmak zorunda da değiller. Askerlik veya doğum borçlanmasıyla da eksik prim günlerini tamamlayabilirler. Öte yandan 10 yıl üzerinden 3600 prim ödemesi yapıldıktan sonra emeklilğe hak kazanabilirsiniz. Tabi yönetmeliklere göre bazı şartlara da uygun olmanız gerekir. Bu şartlardan en önemlisi sigortanızın başladığı gündür. 2018 yılı içinde 3600 prim gününü doldurduysanız 1999 yılı Eylül ayı öncesinden sigortanızın başlamış olması gerekir.
2008 YILI EKİM AYI BAŞINDAN SONRA MEMUR OLANLARIN EMEKLİLİĞİ
İlk defa 2008 yılı ekim ayı başından sonra memur ve kamu görevlisi olarak çalışmaya başlayanlar Emekli Sandığı Kanununda yer alan haklardan yararlanamaz. Bunlar hakkında SGK'nın 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre emeklilik şartları belirlenmektedir. Maalesef bu grupta yer alan memurlar daha geç emekli olmaktadır. Öyle ki 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu tarihe kadar aşağıda tablodan da görüleceği üzere emeklilik yaşı 65 yaşına kadar uzayabilmektedir.
Hemen belirtelim 25 yıllık (9000 gün) sigortalılık süresi hem kadın hem erkek memurlar için geçerlidir. Buna göre 2036 yılına kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla;
2036 yılından sonra 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi hâlinde ise, gün şartının yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak, emeklilik (yaşlılık) maaşına hak kazanılmaktadır.
Görüldüğü üzere 2048 yılından itibaren emeklilik aylığına hak kazanma yaşı kadın ve erkek için 65 olacaktır. Diğer yandan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanmasında bazı istisnalar da getirilmiştir. Şöyle ki; Kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5400 prim ödeme gün sayısı üzerinden de emeklilik (yaşlılık) maaşı bağlanması mümkün bulunmaktadır.
MEMURLARIN İSTEKLE EMEKLİLİK ŞARTLARI
Emekli Sandığı Kanununa tabi "iştirakçi" memurların istekle emeklilikleri belirtilen Kanunda yer alan hizmet ve yaş şartlarını bir arada yerine getirmesi sonucu elde edilen bir haktır. Ne zaman emekli olunacak tarihin belirlenmesinde 08/09/1999 tarihi belirleyici olmaktadır. Buna göre;
08/09/1999 tarihinden önce Emekli Sandığı Kanuna tabi iştirakçi olarak hizmet süresi bulunan kadın 20, erkek 25 hizmet yıllarını tamamlamaları ve kademeli geçiş sürecinde tabi oldukları yaşları doldurmaları hâlinde,
08/09/1999 tarihinden sonra Emekli Sandığı Kanuna tabi iştirakçi olarak göreve başlayanlardan Kadın için 58, erkek için ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisinin de hizmet sürelerinin 25 yıl ve daha fazla olması hâlinde,
emekli aylığına hak kazanabilmekte ve istekleri üzerine emekli aylığı bağlanabilmektedir. Diğer yandan memur iştirakçilerden 15 yıl fiilî hizmet müddeti bulunanlar 61 yaşlarını doldurduklarında istekleri hâlinde kendilerine emekli aylığı bağlanabilecektir.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SİGORTA BAŞLANGICI OLAN KADINLAR NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİR?
Sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999 ve öncesindeki yıllara ait olan sigortalı kadın işçilerin 15 yıllık hizmet süresini tamamladıkları ve adlarına ödenen 3600 prim gününün doldurulduğu tarihler emeklilik yaşını belirler.
24 Mayıs 2002- 23 Mayıs 2005: 52 yaşında
24 Mayıs 2005- 23 Mayıs 2008: 54 yaşında
24 Mayıs 2008- 23 Mayıs 2011: 56 yaşında
24 Nisan 2011 tarihinden sonra 58 yaşında emekliliğe hak kazanırlar.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SİGORTA BAŞLANGICI OLAN ERKEKLER NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİR?
Sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999 ve öncesindeki yıllara ait olan sigortalı erkek işçilerin 15 yıllık hizmet süresini tamamladıkları ve adlarına ödenen 3600 prim gününün doldurulduğu tarihler emeklilik yaşını belirler.
24 Mayıs 2002- 23 Mayıs 2005: 56 yaşında
24 Mayıs 2005- 23 Mayıs 2008: 57 yaşında
24 Mayıs 2008- 23 Mayıs 2011: 58 yaşında
24 Mayıs 2011- 23 Mayıs 2014: 59 yaşında
24 Mayıs 2014 tarihinden sonra: 60 yaşında emekliliği hak ederler.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SİGORTA BAŞLANGICI OLANLAR NE KADAR EMEKLİ MAAŞI ALIR?
1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı olan kişilerin maaş ücretleri 2000 yılından sonra emekli olanlarla kıyaslandığında daha yüksektir. 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanların emeklilik maaşları 3600 prim günü ve 15 yıllık hizmet süresinin tamamlandığı tarih dikkate alınarak hesaplanır.
31 Aralık 1999 tarihinden önce emeklilik maaşına kavuşanlar en az 1600 TL,
01 Ocak 2000 tarihinden sonra emeklilik maaşına kavuşanlar en az 1400 TL,
2008 yılı ve sonrasında emeklilik maaşına kavuşanlar en az 1200 TL,
Çalışma süresi büyük kısmı 2008 yılında gerçekleşip emeklilik maaşına kavuşanlar en az 1000 TL alması muhtemeldir.
Koronavirüs salgını sebebiyle yapılan ekonomi düzenlemeleri kapsamında en düşük emekli maaşı 1500 TL'ye yükseltilmiştir. Buna göre; 01 Ocak 2000 tarihinden sonra emekli olanlar, 2008 yılı ve sonrasında emekliliğe başvuranlar ve çalışma süresinin büyük kısmını 2008 yılında gerçekleşip emekli olanlar en az 1500 TL emekli maaşı alacaklardır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
24.09.1979 doğumluyum. 06.02.1998 sigorta girişim. 5312 günüm var. Vedat PUSLU
25 yıl 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarınız var. Yılınız 2023'de dolacak. Priminizi tamamlayıp yaşınızın dolacağı 24.09.2036'da emekli olursunuz.
05.01.1986 SSK girişliyim. Yaklaşık 1800 gün ödenmiş primim var. 52 yaşındayım. Levent SÜMER
25 yıl 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarınız var. Priminizi tamamlarsanız emekli olursunuz.
3.600 gün için de 1.800 gün prim ödemeniz gerekiyor.
Eğer 5 yıl daha prim öderseniz 60 yaşında emekli olursunuz.
Eşim 13.06.1976 doğumlu. 01.09.1995 sigorta başlangıcı. 2002 ve 2012 yılında 2 doğum yaptı. 6.184 gün primi var. Kerim KARAKAYA
Eşinizin 20 yıl 52 yaş ve 5825 gün şartları var. Yılı tamam, primi de dolmuş. Bu yüzden doğum borçlanmasına gerek yok. Yaşının dolacağı 13.06.2028'de emekli olur.
GENÇLER İÇİN 2.5 YIL FAZLA
9 Eylül 1999 ve 30.04.2008'den sonra sigortalı olanlar ise daha farklı şartlarda değerlendiriliyor.
Burada yıl şartı kalkıyor ama prim miktarı uzatılıyor. Tabii yaş da erkeklerde 58'den 60'a, kadınlarda 56'dan 58'e çıkıyor. Buradaki kısmi emeklilikte prim doldurma şartı 3.600'den 4.500'e yani 12.5 yıla çıkıyor. Yaş şartı ise değişmiyor. Yani 7 bin gün çalışan bir erkek de 60 yaşında, 12.5 yıl çalışan da 60 yaşında emekli oluyor. Diğerindeki gibi 4.500'ün dolduğu tarih gibi hesaplar yapılmıyor. Yaşın dolması bekleniyor.
NE FARKI VAR?
Kısmi emeklilik ile tam emeklilik arasındaki fark maaşta ortaya çıkıyor. Daha az prim ödendiği için emekli maaşı düşük olabiliyor. Ancak tavandan ödenen primler burada farkı kapatabilir. Eğer kısmi emeklilik planlıyorsanız, prime esas kazancınızın yani brüt maaşınızın yüksek olmasına dikkat edin. Bu sayede emekli maaşınızdaki düşüşü de önlemiş olursunuz.
SON KURUM ÖNEMLİ
01.05.1989 staja başladığım tarih. 01.10.1996 da ilk prim ödeme yılım. 4041 günüm var özelden. 10 yıldır devlet memuruyum. Hangi tarihte emekli olabilirim? Levent TÜRKMEN
Öncelikle belirtelim emeklilik hesaplamalarında son 7 yılda çalıştığınız 3.5 yıl hangi kurumda ise o kurumdan emekli oluyorsunuz.
Dolayısıyla şartlar da ona göre belirleniyor. Sizin durumunuzda son 10 yıldır Emekli Sandığı'nda olduğunuzdan bu kurumdan emekli olacaksınız.
Geçmişteki primler ise hizmet birleştirmesiyle toplam priminize eklenecek. Buna göre 60 yaşında, 7 bin gün primle ve 25 yıl hizmet ile emekli olabileceksiniz.
Ancak son 3.5 yılı SSK'lı olursanız bu kez şartlar değişecek ve 56 yaşında 5825 günle emekli olacaksınız.
BAĞ-KUR'DA 3.600 YOK
2008'de ticarete başladım. Kendi işim olarak, Bağ-Kur'lu oldum. Şu an yaşım 60. 3.600 primle 2018'de emekli olmam mümkün mü? Aynur
Yukarıdaki yazımızda da anlattığımız gibi öncelikle belirtelim 3.600 gün ve 15 yılla emeklilik 9 Eylül 1999 öncesinde 4A'lı yani eski adıyla SSK'lı olarak sigortalı olanlar için geçerli. Bu tarihten sonra SSK'lı da olsanız 3.600 günle emeklilik imkanı yok. Kısmi emeklilik bu tarihten sonraki SSK'lılar için 4.500 gün olarak uygulanıyor.
Bağ-Kur'lular için ise emeklilik için 9 bin gün prim gerekiyor. Yani sizin tam emekli olmanız için 9 bin gün, 25 yıl prim ödemeniz gerekiyor. Kısmi emeklilik için ise 5.400 gün (15 yıl) prim ödemeniz lazım. Yaşınız tamam 2023'de kısmi emekli olabilirsiniz.