Günümüzde pek çok vatandaşımız seneler süresince çalışarak emekli olma fırsatını elde etmeye çalışmaktadır. Emekli olmak için, sigorta başlangıç tarihinize göre sizden istenen prim gün sayınızı ve yaş haddini doldurmanız gerekmektedir. Emeklilik hesaplaması yapılırken yaşa, sigorta balangıç gününe ve prim sayısına ilgi edilmektedir. Mesela 1999 evvel sigortalı olanlarla ardından sigortalı olanların emeklilik hesaplaması değişkenlik gösteriyor. Erken emeklilik isteyen pek çok şahsa güzel haberi verelim. Emeklilik yaşını düşürmenin birtakım yolları var. İşte o yöntemler…
EMEKLİLİK YAŞI NASIL DÜŞÜRÜLÜR?
Ülkemizde emekli olmak amacıyla prim şartını yerine getirmek gerekiyor. Primlerini çalışarak ya da dışardan ödeyerek emekli olabilirsiniz. Bir başka teknik ise borçlanma. Yani belli günleri satın alarak kullanabiliyorsunuz. Bu özel vakitlerden birisi de askerlik. Askerlik günleri erkek sigortalılara hem prim günü kazandırıyor hem de erken emekli olmalarını sağlıyor.
SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİNE DİKKAT!
Erken emeklilik amacıyla işe girdiğiniz tarih ile askerlik yaptığınız devre önemli. Askerliğin sigortalı olduğunuz tarihten evvelce ya da sonra olmasına göre hal değişiyor. Burada en avantajlı kesim evvelce askerlik yapıp sonra çalışma hayatına başlayanlar. Bu halde askerlik vakitleri sizin işe giriş tarihinizi geri çekiyor. Yani ne kadar vakit askerlik borçlanırsanız o ilk sigorta olduğunuz tarih o kadar geri çekiliyor. Bu da emekliliği erkene alıyor. Emeklilik yaşı kademeli arttığı amacıyla geriye çektiğiniz tarih sizi bir evvelceki kademeye getirerek bir yaş kazandırıyor.
1999'DAN SONRA İŞE GİRDİYSENİZ…
9 Eylül 1999'dan sonra emeklilik şartları erkekler amacıyla 60 yaş ve 7 bin güne çıktı. Yani 10 Eylül 1999'da işe giren birisi amacıyla şartlar böyle. Bu arkadaşımız 1999'dan evvelce askerlik yapmışsa birkaç günlük borçlanma ile yaş şartını 58'e, primi de 5900'e düşürerek 2 sene kazanabilir.
Hatta 23.11.1998 evveline çekebilirse 57 yaşa tâbi olup 3 sene da kazanabilir. Asteğmenler ise yalnızca yedek subay okulundaki zamanı borçlanabiliyor. Borçlanmayı anında ya da emeklilik evveli yapabilirsiniz. Tek fark oran değişir.
İŞE GİRDİKTEN SONRA ASKERE GİDENLER İÇİN DE İMKAN VAR
Askerliği sigortalı olduktan sonra yapanlar amacıyla de imkân var. Bu haldekiler işe girişi geri çekemiyor ama yatırdıkları gün sayısınca prim kazanıyor. Eksik primi olanlar bu imkânı kullanabilir, Bu sayede çalışmadan prim kazanabilir.
KAÇ LİRA ÖDENECEK?
Sizler amacıyla aşağıda 18 aylık askerlik borçlanmasını hesapladık. İşte ödenmesi gereken tutar:
Brüt asgari ücret: 3.577,50 TL, 30 günlük borçlanma: 3.577,5 X % 32 = 1.144,80 TL, 18 ay askerlik borçlanması: 1.144,8 X 18 = 20.606,40 TL
3600 GÜNDEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
• 4A, 4B ve 4C kapsamındaki sigorta kollarından birine mensup olarak çalışanların 3600 günden emekli olmak için sigorta başlangıç tarihinin 09.09.1999 ve öncesine ait olması gerekir. Bu tarihten sonra sigortalandırılan kişilerin 3600 günden emekli olması söz konusu değildir.
• 3600 prim günü ödemesinin SGK'ya yapılmış olması ve 15 yıllık sigortalılık süresinin tamamlanması şarttır. Bu iki şart 09.09.1999- 30.04.2008 tarihleri arasında tamamlanmalıdır.
• Prim süresi ve prim ödemelerinin ek olarak yaş şartlarının yerine getirilmesi lazımdır.
• 9.09.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalandırılanlardan 31.12.2011 tarihinden önce 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim günün dolduran erkek sigortalılar 55 yaşında; kadınlar sigortalılar ise 54 yaşında emekli olmaya hak kazanırlar.
• 9.09.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalandırılanlar arasında yer almasına rağmen 31.12.2011 tarihine kadar 3600 prim günü ödemesini doldurmamış olan erkek çalışanlar 59 yaşında, kadın çalışanlar ise 58 yaşında emekli maaşlarını alabilirler.
TAMAMLAMA TARİHİ -- ERKEK YAŞ -- KADIN YAŞ
24.05.2002-23.05.2005 --- 56 --- 52
24.05.2005-23.05.2008 --- 57 --- 54
24.05.2008-23.05.2011 --- 58 --- 56
24.05.2011-23.05.2014 --- 59 --- 58
24.05.2014 sonrası --- 60 --- 58
Not: 15 yıl 3.600 gün ve erkeklerde 55, kadınlarda 50 yaşın hangisi en son tamamlanıyorsa o tarihe bakılacak.
1800 GÜNDEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
4A, 4B ve 4C sigorta koluna bağlı bulunan çalışanların malulen emekli olabilmeleri için en az 10 yıl boyunca çalışıyor olmaları gerekir.
Kişilerin 10 yıllık çalışma süresi içerisinde, en az 1800 günlük prim ödemesine sahip olmaları istenmektedir.
Sağlık kurulu tarafından hazırlanan rapordaki iş gücü kaybının, en az %60 olması zorunlu tutulmuştur.
Malulen emekli olmaya sebep olan durumun, sigortalılık süresi içerisinde ve işe aşladıktan sonra gerçekleşmesi gerekmektedir.
4A sigortalıların, malullük durumunun ortaya çıkmasından itibaren işten ayrılmış olmaları gerekmektedir.
4B sigortasına sahip olan kişilerin, ticaret faaliyetlerine devam etmemesi gerekir. BAĞ-KUR sigortalılarının, SGK prim borcu bulunmamalıdır.
4C sigortalı kişilerin, rahatsızlıktan sonra işten ayrılması gerekmektedir.
Yurt dışında çalışmaya başladığı tespit edilen malulen emeklilerin emekli maaşları kesilecek ve kişiler malullük haklarını kaybedecektir.