Sakın bu ödemeyi yapmayın. Eğer yaparsanız emekli maaşınız düşüyor! Ödenen sigorta primleriniz... Emekli maaşı yüksek alabilmek amacıyla en mühim faktör prim ödemeleri. Fakat öyle bir prim ödemesi var ki maaşları direk olarak düşürüyor. Emekli olmak her çalışan vatandaşın hayali olarak bilinir. Fakat çalışanların emekli olabilmesi amacıyla tespit edilen prim ödemesini yapmaları, sigortalılık sürelerini tamamlamaları, sigorta başlangıç tarihi ve çalışanın yaşı etkili olur. Peki, Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen primler emekli olunmaması durumunda SGK primlerini geri alınabilir mi? Prim iadeleri amacıyla lüzumlu olan şartlar nelerdir? Prim ödemeleri nasıl geri alınır?
Ödenen Sigorta Primleri Hangi Durumlarda Geri Alınır?
Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen primlerinin geri alınmasında etkili olan iki yöntem söz konusudur. Prim ödemelerinin toplu bir şekilde nakit olarak iadesine imkan veren formüller yasalar kapsamında düzenlenmiştir:
• Emekli yaşı gelmesine rağmen yeterli prim gününü tamamlayamadıkları için emekliliği hak edemeyen vatandaşlar kendi adına kuruma ödenen primleri geri alabilirler.
• Birden fazla işyerinde sigortalı olarak çalışanların adına yatan primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırını aşıyorsa; fazla olan parayı SGK'dan geri alabilirler. Prime esas kazancın üst sınırını aşan ücretin tamamı çalışana hissesi oranında ve başvurusunu takip eden ay içinde ödenir.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında prime esas kazancın üst limiti belirlenmiştir. Buna göre üst limit; günlük olarak brüt asgari ücretin otuzda birinin 7.5 katıdır. Günlük kazancın alt sınırı brüt asgari ücretin otuzda biri kadardır. Buna göre üst sınır aylık 22.072,50 TL pim ödemesi yapılabilir. Belirlenen sınırı aşan miktarı işçi SGK'dan geri alabilir.
Prim İadesi İçin Başvuru Nasıl Yapılır?
Prim iadesi otomatik olarak yapılmıyor. Bu nedenle kişilerin mutlaka Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine veya Merkezlerine dilekçe ile başvurularını yapmaları gerekir. SGK başvuruları inceledikten sonra belirlenen şartların taşınması halinde nakit olarak ödemeler yapılır:
• 4A kapsamındaki SSK'lılar için 2008 yılından önce hem kendileri hem de işverenlerin primleri, 2008 yılından sonra ise yalnızca çalışanların primleri geri ödenir.
• 4B sigorta kolunda olan BAĞ-KUR'lular için tarihe bakılmadan ödedikleri tüm primler geri verilir.
• Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmaları için yapılan geriye dönük prim ödemeleri iade edilmez.
Prim İadesi Alan Kişi Tekrar Emeklilik Sistemine Katılabilir Mi?
Prim ödemelerine ilişkin olarak toptan ödeme alan kişiler yeniden sigortalarını yatırarak emeklilik sistemine dahil olabilirler. Ancak bu kişilerin emeklilik için yazılı başvuruda bulunması ve aldığı toptan ödemeyi güncel tutar üzerinden SGK'ya yatırıp hizmetlerini ihya ettirebilir. Aynı şekilde prim günü miktarı, sigortalılık süresini ve yaş kriterlerini tamamlamaları halinde emeklilik hakkını kazanabilirler.
Toptan ödemenin yapıldığı tarih ile tekrar emeklilik sistemi için yazılı istek tarihi arasında geçen süre için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı dikkate alınarak elde edilen tutarın kuruma tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gerekir.
Emekli Maaşı Arttırma Yöntemi Var mı?
Eğer emekli olduğunuzda yüksek emekli maaşı alacaksanız daha önceki çalıştığınız işlerin sürekli asgari ücretli olarak çalışmamanız gerekiyor. Bugün emekli olan bir kişi ve sürekli sigorta primi asgari ücretten yatan birisi emekli olduktan sonra 1.600 TL civarında bir emekli maaşı alacaktır. Eğer 2.000 TL ve üzerinde emekli maaşı alacaksanız, en az maaşınızın günümüz şartlarına göre 3.000 TL üzerinde olması gerekmektedir. Yüksek prim yatıranlar daha yüksek emekli maaşı almaktadır.
Prim Ortalamanız Emekli Maaşınızı Doğrudan Etkiler Mi?
Yatırılan primlere göre emekli olan vatandaşlar internet üzerinde yatırdıkları primler üzerinden ne zaman emekli olacaklarını görebilirler. Eğer prim günleri dolan ve emeklilik yaşını bekleyenler varsa da bu süre içinde çalıştıkları için prim yatacak ve bu primin etki edip etmeyeceğini merak etmektedirler.
Emekli aylıkları prim ödemelerinin kazançları hesaplanır ve bu hesaplamanın ortalaması alınarak sizin emekli aylık fiyatınız belli olur. Eğer prim günleri doldurduktan sonra prim ödemelerine devam ederseniz bu sizin emekli maaşınızda bir azalmaya yer verecektir. Ama eğer prim günleriniz doldu ve daha 5 sene bekleyecekseniz, bu süre içinde de sigorta yaptırmazsanız her hangi bir sıkıntı olmayacaktır. Çok prim yattığı zaman ortalama alınacağı için yatacak emekli maaşlarında bir düşüş görülebilir. Bunun için SGK merkezlerine giderek tam hesaplatmasını ve bu işin ne kadar sakıncalı olup olmadığını öğrenebilirsiniz.
EMEKLİ MAAŞINA HACİZ KONULABİLİR Mİ?
Konu hakkında açıklama yapan İcra Uzmanı Caner Çakı emeklilerin itiraz hakkı olduğunu belirterek "İcra ve iflas kanunu emekli maaşlarına kısmi olarak hacze karar vermiştir fakat 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre çok farklıdır.
Sosyal güvenlik hukuku, sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödeneklerinin haczedilmesini yasaklamıştır. Kanun sadece bununla kalmayarak sigortalıların ve onların geride kalan eş, çocuk, ana ve baba gibi hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri koruma altına alınmıştır.
Haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, icra müdürü tarafından reddedilmesi gerekmektedir. Bunun tek istisnası ise borçlunun ben bu borcu ödemek istiyorum maaşımdan kesilebilir demesidir" diyerek emeklilerin itiraz hakkı için icra müdürlüklerini işaret etti.
MAAŞA HACİZ İTİRAZ DİLEKÇESİ İLE İCRA MÜDÜRLÜKLERİ ÜZERİNDEN BAŞVURU YAPIN!
Milyonlarca emekli zaten büyük bir geçim sıkıntısı çekerken birde maaşlara gelen haciz kesintisi emeklileri daha da zor duruma düştü.
Konu hakkında açıklama yapan Çakı emekli maaşına haciz gelirse bu durumda emeklilerin icra müdürlüğü üzerinden maaşa haciz itiraz dilekçesi ile başvuruda bulunarak bu haczi kaldırabileceğini belirterek uyarıda bulundu.
Emeklilerin maaşına icra ve haciz uygulaması büyük tartışma konusu olmaya devam ederken bazı bankalar ise kredi kullandırım aşamasında emeklilere özel bir sözleşme imzalatarak haciz yolunun önünü açıyorlar.