Türkiye'de emeklilik sistemi hala tartışılmakta olan bir konu olsa da SGK, mevcut kanunlar ve mevzuat doğrultusunda çalışmalarını sürdürmektedir. Son dönemde "Emeklilikte Yaşa Takılanlar" (EYT) olarak bilinen vatandaşların sisteme dahil olmasıyla birlikte emekli sayısı 13,9 milyondan 15,9 milyona yükseldi.
Denetimlere Takılanlar Kimlerdir?
SGK bünyesinde, farklı sigorta kolları birleştirilmiş olsa da, emeklilik koşulları ayrı ayrı uygulanmaktadır. Bu bağlamda, Bağkur sigortalıları, geçmişte erken emeklilik için bazı farklı yöntemler denemişlerdir. Bağkur'lu vatandaşlar, 9000 prim günüyle emekli olabilmekteyken, SSK'lılar daha az prim günüyle emekli olabilmektedirler.
Bu durumda olan Bağkur sigortalıları, prim günü farkını kapatmak için, kendilerini başka bir iş yerinde çalışıyormuş gibi göstererek SSK'lı olarak emekli olmaya çalışmışlardır. Bu şekilde emekli olan vatandaşlar, aslında emeklilik koşullarını karşılamamışlardır ve SGK bu konuda denetimlerini sıklaştırmıştır.
Bir diğer denetim grubunu ise sahte sigortalılık ile emekli olanlar oluşturmuştur. Bu kişiler, kendilerini bir iş yerinde sigortalı göstererek çalışmadıkları halde emekli olmaya çalışmışlardır. SGK, bu durumdaki vatandaşlar için isteğe bağlı sigorta imkanı sağlamaktadır. Bu yolu tercih etmeyenler, usulsüz bir şekilde emeklilik hakkı elde etmişlerdir ve SGK tarafından tespit edilip işlem yapılmaktadır.
Son olarak SGK müfettişleri, sahte boşanma yoluyla alınan emekli maaşlarını da incelemektedir. Bazı kadınlar, anne veya babalarından yetim maaşı almak için eşleriyle boşanıp aynı evde yaşamaya devam etmektedirler. Bu şekilde evli olmadıkları için yetim maaşı bağlatan vatandaşlar, SGK tarafından usulsüz olarak değerlendirilmekte ve denetim altına alınmaktadır.
Ceza ve Yaptırımlar
SGK'nın haksız yere emekli maaşı alanları tespit etmesi halinde, bu kişilere ciddi maddi yaptırımlar uygulanmaktadır. İlk olarak, emekli maaşı kesilmektedir. Ardından, bu vatandaşlara yapılan tüm emekli maaşı ödemeleri, bayram ikramiyesi ödemeleri ve sağlık harcamaları yasal faizi ile birlikte hesaplanıp geri talep edilmektedir. Belirlenen süre içinde geri ödeme yapılmayan kişiler hakkında yasal takip başlatılmaktadır.
SGK, usulsüz emekliliklere yönelik yaptığı denetimlerle, emekli maaşı almayı hak etmeyen kişilerin önüne geçmeye çalışmaktadır. Bu denetimlerle bütçesi zorlanan SGK, adil ve doğru bir emeklilik sistemi için çaba harcamaktadır.