Her yılın sonunda ve yeni yılın başında emekli olanlar arasında maaş farkları oluşması alışılmadık bir durum değil. Ancak bu yıl, farkın yüzde 36 seviyelerine çıkabileceği tahminleri işçileri tedirgin etti. Geçmişte yüzde 10-20 arasında değişen bu farkın bu denli yükselmesi, emeklilik planlarını hızlandırdı. Peki, bu fark nasıl oluşuyor ve kapanması mümkün mü?
Emekli Maaşı Hesaplamasında Üç Ayrı Dönem
Emekli aylığı hesaplanırken üç farklı dönem dikkate alınıyor: 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası. Bu dönemlerdeki çalışmalar için ayrı sistemler uygulanıyor ve her birine göre ayrı hesaplamalar yapılıyor. Elde edilen aylıklar, emeklilik talebinin yapıldığı yılın başına çekilerek, o yılın ocak ve temmuz aylarındaki zamlar ekleniyor.
Güncelleme Katsayısının Rolü Büyük
Emekli maaşını doğrudan etkileyen güncelleme katsayısı, bir önceki yılın enflasyon ve büyüme oranlarına göre belirleniyor. 2023 yılında yaşanan yüksek enflasyon, bu yılın güncelleme katsayısının 2024'e göre daha yüksek olmasına neden oldu. Bu durum, bu yıl emekli olacakların daha avantajlı bir maaş alabileceği anlamına geliyor.
Yıl Bitmeden Emekli Olmak Avantajlı Mı?
2023 yılı içerisinde emekli olanlar, yüksek güncelleme katsayısından ve toplamda yüzde 86,16'yı bulan ocak ve temmuz zamlarından faydalanabilecekler. Bu avantajlar, yıl bitmeden emeklilik dilekçesi vermeyi düşünenlerin sayısını artırdı. Maaş farkının yüzde 36,5'e varabileceği ihtimali, birçok çalışanı emekliliğe yönlendiriyor.
Enflasyon Maaş Farkını Nasıl Etkileyecek?
Emekli maaşları arasındaki farkın büyüklüğü, yıl sonu enflasyon rakamlarına bağlı olacak. Eğer yıllık enflasyon yüzde 38 seviyesinde gerçekleşirse, bu yıl ve gelecek yıl emekli olanlar arasındaki maaş farkı yüzde 36,5'e ulaşacak. Enflasyonun yüzde 42'ye çıkması durumunda ise fark yüzde 33'e düşecek. Ancak mevcut veriler, en az yüzde 30'luk bir farkın kaçınılmaz olduğunu gösteriyor.
Henüz Emekliliği Gelmeyenler İçin Risk Büyük
Emeklilik şartlarını henüz tamamlamamış olanlar ise büyük bir gelir kaybı riskiyle karşı karşıya. Maaş farkının bu denli yüksek olması, gelecekte alacakları emekli maaşının bugüne göre daha düşük olacağı anlamına geliyor. Bu nedenle, çalışanlar ve sendikalar, konunun acilen ele alınmasını talep ediyor.