ZBEÜ Grizu-263 takımının 2017 yılında çalışmalarına başlanan ve 4 yılda tamamlanan, pandemi nedeniyle geçen yıl uzaya gönderilmesi ertelenen Türkiye'nin ilk cep uydusu, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden dün saat 18.25'te uzaya fırlatıldı. Space X firmasına ait Falcon-9 roketiyle uzay yolculuğuna çıkan cep uydu, yaklaşık 1 saat sonra roketten ayrıldı.
Cep uydu, gece saatlerinde etrafındaki dönüş hızı yavaşlayıp yörüngedeki yerini aldıktan sonra dünyaya ilk sinyalini gönderdi. İlk sinyali Türk Hava Kurumu alarak üniversiteye bildirdi. Öğrencilerin mutluluğu, alınan ilk sinyalle, iki katına çıktı. Takımın sosyal medya hesabından ilk sinyalin başarıyla alındığını duyurdu. Paylaşımda, "Uydumuz 'Grizu-263A'dan ilk sinyaller başarıyla alındı, uydumuz hayatta. Sinyallerimizin alınmasını sağlayan Mehmet Fatih Engin, Tahsin Çağrı Şişman, İbrahim Arda, Yılmaz Barış Erkan ve Bilge Demirköz hocamıza çok teşekkür ederiz." denildi.
Zonguldak'ta 3 Mart 1992'de meydana gelen grizu patlamasında yaşamını yitiren madencilerin isimleriyle uzay yolculuğuna çıkan cep uydunun, yaklaşık 525 kilometre alçak dünya yörüngesinde 4 yıl 8 ay görev yapması planlanıyor.
YER İZLEME İSTASYONUNDAN VERİLER TAKİP EDİLİYOR
Grizu 263 takımı, uydunun sinyal verilerini üniversitede kurdukları izleme istasyonundan takip ediyor. İstasyonda takımı ziyaret eden ZBEÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çufalı, "Dün gece sinyaller alınmaya başladı. Her şey çok iyi gidiyor. Bu süreçte bize destek veren tüm arkadaşlara teşekkür ediyorum. Ekibimizde çok güzel bir uyum var. Kentimiz uzayla da gündeme geldi. Biz daha iyilerini yapmaya çalışacağız" dedi.
İLK VERİ HEYECAN YARATTI
Grizu 263 takım danışmanı Prof. Dr. Bülent Ekmekçi ise şöyle konuştu: "Gece yarısı sıralarında amatör telsizcilerden veriler gelmeye başladı. Türk Hava Kurumu Üniversitesi'nden ilk telemetri bilgilerimiz ulaştı. Ayrılmadan sonra birçok fiziksel değişkenler var. Karmaşa, kaos anıdır. Uyduların birbirinden ayrılması gibi çeşitli teknik hususların yerine getirilmesi gerekiyordu ilk sinyalin alınması için. Beklentimizin çok ötesinde 3 saat sonrası ilk sinyalleri duymaya başladık, çok mutlu olduk. Bu da aslında Türkiye için yeni bir ilk de oluyor. Kendi sınıfı uydulardan ilk veri alınmış oldu. Veriler şu an için sağlıklı görünüyor. Verilerimizi incelemeye alıyoruz. Tabii ki çeşitli teknik ayrıntılar var. Uydumuzun sahip olduğu alt sistemlerin kontrolü, sağlıklı çalışıp çalışmadığı, sensör verilerini kontrol ediyoruz. Olay çok yeni. Teknik ayrıntılar zaman içerisinde netleşecektir. Ancak şu ana kadar aldığımız veriler bize her şeyin yolunda gittiğini göstermektedir."
VERİLERİ İNCELEYECEKLER
Üniversite öğrencisi Kerim Uslu ise şu ana kadar her şeyin olumlu yönde ilerlediğini ve ilk sinyali almanın mutluluğunu yaşadıklarını söyledi. Cep uydusundan yörüngesindeki kendi ekseni etrafında dönüş hızı verilerini alacaklarını belirten Uslu, şunları söyledi: "Aynı zamanda uydumuzun çalışma durumlarını ve güç tüketimini gösteren verilerimiz olacak. Temel olarak veri paketimiz içeriği uydunun temel çalışma durumların, alt sistemler arasında haberleşmenin nasıl olduğunu, herhangi bir problemin olup olmadığını anlayabileceğimiz veriler gelecek. Deneysel bir uydu. Öncelikle amacımız haberleşmeyi sağlayabilmek. Şu anda onu sağlamış görünüyoruz. Sağlıklı bir şekilde dün telemetri verilerimizi aldık. Bundan sonraki süreçte aldığımız verileri incelemeye devam edeceğiz. Şu an için haberleşme kısmını sağlıklı çalıştığı durumda üzerine farklı yararlı yükler eklenerek farklı misyonlar gerçekleştirilebilir."
UYDUNUN GÖNDERDİĞİ UZAY BOŞLUĞU SESİ DİNLENDİ
İzleme istasyonunda uydudan gelen verileri takip eden üniversite öğrencisi Osman Turgut da cep uydusundan alınan ilk sinyali gösterdi. Cep uydusunun karaya gönderdiği uzay boşluğundaki sesi de dinleten Turgut, şöyle konuştu: "Buradan duyduğumuz ses aslında uzayın sesi. Uzay boşluğunun sesini dinliyoruz. Bu boşlukta kendi uydumuzu bulup çok küçük anlamlı bir ses verisi elde ediyoruz. Sonra bu anlamlı ses verisini anlamlı veriye dönüştürerek tüm dünya ile paylaşıyoruz. Bu ses uydumuzun ilk dinlendiği ana ait bir ses. Dün gece uydumuz fırlatıldıktan hemen sonra elde edildi. Yer istasyonumuzdaki bilgisayarda kurulu programda şelale dediğimiz elektromanyetik spektrum görünümü bulunmakta.
Elektromanyetik spektruma gelen görüntüyü biz anlamlı bir veriye dönüştürmeye çalışıyoruz. Tabii bu esnada uydumuzun nerede olduğunu ve hangi yörüngeyi takip ettiğini bilmemiz gerekiyor. Bir başka uygulama aracılığıyla da uydumuzun üzerimizden geçip geçmediğini, dünyanın üzerinde tam olarak nerede hareket etiğini takip ediyoruz. Bu bilgiler ışığında uydumuzu 7/24 gözlemliyoruz aslında. Daha sonra uydumuz bir veri gönderdiğinde yüzey üzerinde küçük kırmızı noktalar olarak bu veriyi alıyoruz. Belli periyotlarla bu veriyi gönderiyor. Gelen periyotları biz daha sonra dinleyip adlandırıp paylaşım yapıyoruz. Bu şekilde dünyadaki herhangi bir kullanıcını uzaydan bizim uydumuzdan ne tür veriler elde ettiğini, elde ettiği verilere ulaşmasını sağlıyoruz."
GRİZU 263'ÜN BAŞARILARI
NASA tarafından 2018 yılında düzenlenen 'Model Uydu Yarışması'nda, tasarladıkları uyduyu 700 metre yüksekliğe fırlatmayı başararak Manchester Üniversitesi'nin ardından dünya ikincisi olan ve 16 Haziran 2019'da da aynı yarışmada İstanbul Teknik Üniversitesi'nin ardından dünya ikinciliğini kazanan Grizu-263 takımı, uzaya gönderdikleri 5x5x5 boyutlarında ve 237 gram ağırlığındaki 5 santimetrelik cep uydusuyla yeni başarılara imza atmak istiyor.