Türkiye'nin metre altı çözünürlüğe sahip yerli ve milli ilk gözlem uydusu İMECE, Türkiye saatiyle 09.48'de ABD'nin California eyaletinde bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden başarıyla uzaya fırlatıldı.
İMECE Proje Yöneticisi Emir Serdar Aras ve ekibi, Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nde uydunun fırlatma sürecini koordine ederken, eş zamanlı olarak Türkiye'de TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsünün yer takip istasyonunda program yapıldı.
3 KEZ ERTELENMİŞTİ
Daha önce fırlatma operasyonu hava şartları nedeniyle 3 kez ertelenen İMECE uydusunun Türkiye'deki fırlatma programı, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal'ın katılımıyla gerçekleştirildi.
Bakan Akar ile Mandal'ın konuşmalarının ardından geri sayım yapıldı ve TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen yerli ve milli gözlem uydusu İMECE, Türkiye saatiyle 09.48'de Space X firmasına ait Falcon 9 roketiyle uzaya gönderildi.
İMECE ile yine TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen görüntüleme uydusu AKUP, ASELSAN ve GÜMÜŞ firması işbirliği ile üretilen görüntüleme uydusu KILIÇSAT, PLAN-S firması tarafından üretilen nesnelerin interneti ve görüntüleme uydusu CONNECTA T2.1 küp uyduları da aynı roket içerisinde uzaya fırlatıldı.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN MESAJ
Törene, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da video mesaj gönderdi.
Bugün müjdeli bir haber vermenin bahtiyarlığını yaşadığını belirten Baikan Erdoğan, ülkenin deprem afetiyle sarsıldığı zor bir dönemde, uzay yarışında tarihi bir anına şahitlik ettiklerini aktardı.
Erdoğan, mühendislerin yıllardır gece gündüz üzerinde titizlikle çalıştığı İMECE yer gözlem uydusunu sabahın erken saatlerinde uzaya uğurladıklarını söyledi.
Başkan Erdoğan, Türkiye'ye stratejik kabiliyetler kazandıracak bu uydunun tasarımından üretimine, uzaya fırlatılışına kadar bütün aşamalarında emeği geçenleri tebrik etti.
"MİLLî UZAY PROGRAMIMIZI İLAN EDEREK ADETA HEDEFLERİMİZE DOĞRU KOŞMAYA BAŞLADIK"
"Böyle bir başarıyı daha milletimize yaşatma imkânı verdiği için Rabb'ime hamdediyorum." diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:
"Ülkemizi küresel teknoloji liginde en üst seviyeye çıkarmayı amaçlayan millî teknoloji hamlemizin meyvelerini tek tek topluyoruz. Şu anda birçok gelişmiş ülke stratejik önemde gördüğü uzay alanına yatırım yapıyor. Küresel uzay ekonomisinin büyüklüğü 2009'da 245 milyar dolar iken 2021'de 469 milyar dolara ulaştı. Bu rakamlar günden güne artıyor. Türkiye olarak biz de sürekli vites yükseltiyoruz. Son 20 yılda yaptığımız yatırımlara ilaveten millî uzay programımızı ilan ederek adeta hedeflerimize doğru koşmaya başladık. Uzman mühendislerimiz, güçlü sanayi kapasitemiz, sayıları giderek artan filiz şirketlerimiz, yetenekli bilim insanlarımız ve elbette en büyük güvence kaynağımız olan TEKNOFEST gençliğiyle sağlam bir birikime sahibiz."
"İMECE UYDUSUYLA BİR GÖZLEM UYDUSU İÇİN GEREKEN TÜM ALT SİSTEMLERİ KENDİMİZ YAPTIK"
TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü'nün kurulmasıyla yetkin insan kaynağının yetiştirilmesine hız verdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, mesajında şunları kaydetti:
"Bundan 3 sene önce Türkiye Uzay Ajansı'nı kurarak uzay çalışmalarında farklı bir devreye geçtik. Halihazırda kendi uydularımızı geliştirmekten ay yüzeyine araç göndermeye, bir Türk vatandaşını uluslararası uzay istasyonuna yolcu etmekten, uzay sanayisi ekosistemine kadar her alanda ülkemizi hak ettiği konuma getirecek adımları birer birer atıyoruz. Bugüne kadar yörüngeye gönderdiğimiz 8 haberleşme uydumuzdan 3'ü görev süresini başarıyla tamamladı. Diğer 5 haberleşme uydumuz ise aktif olarak ülkemize hizmet ediyor Bugün de ülkemizin ilk yüksek çözünürlüklü İMECE uydusunun Türkiye yüzyılının habercisi olarak büyük bir gururla uzaya yolcu ettik. İMECE uydusuyla bir gözlem uydusu için gereken tüm alt sistemlerin tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve testlerini kendimiz yaptık."
"İMECE UYDUSU PEK ÇOK ALANDA GÖZÜMÜZ OLACAK"
Başkan Erdoğan uçuş bilgisayarı ve haberleşme sistemleri gibi kritik uydu teknolojilerini yerli ve millî imkânlarla geliştirdiklerini vurgulayarak, "Geliştirdiğimiz yüksek çözünürlüklü, elektro optik kamera ile sadece Türkiye üzerinden değil dünyanın herhangi bir coğrafyasından görüntüler elde edebileceğiz. İmece uydusu görüntü çözünürlüğü, haberleşme hızı ve manevra kabiliyeti açısından Türkiye'nin en gelişmiş yer gözlem uydusu olacak. Bu projeyle gelecekte üretilecek millî yer gözlem uyduları için ihtiyaç duyulacak tüm altyapı ve kabiliyetleri elde ettik. İMECE uydusu millî savunma, afet yönetimi, tarım ormancılık, çevre ve şehircilik başta olmak üzere pek çok alanda gözümüz olacak." ifadelerini kullandı.
İMECE ile birlikte bugün uzaya millî kabiliyetlerle geliştirilen başka uydular da gönderildiğine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, mesajını şöyle tamamladı:
"Birileri teknolojiyi en basit sanal konferans bağlantılarıyla araya dursun. Biz kritik teknolojileri üretip, ihraç edip, hatta uzaya gönderiyoruz. İnşallah Türkiye Yüzyılı'nda onların hayallerinin bile ulaşamadığı daha nice hedefi, nice projeyi gerçeğe dönüştürmeye devam edeceğiz. Rabb'im yolumuzu, bahtımızı açık etsin diyorum. Yüksek çözünürlüklü, yerli ve millî uydumuz İMECE'nin hayırlara vesile olmasını diliyorum. Emeği geçenleri ayrı ayrı tebrik ediyorum."
İLK SİNYAL ALINDI
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, "İlk sinyal alındı; İMECE yörüngesine yerleşti. Darısı iki hafta içerisinde ilk yüksek çözünürlüklü görüntüyü almaya." ifadeleriyle son gelişmeyi duyurdu.
Varank sosyal medyadan yaptığı paylaşımda "Sizce ilk görüntü nereden olsun?" sorusunu yöneltti.
İMECE'NİN ÖZELLİKLERİ
TÜBİTAK Uzay tarafından tasarlanan ve geliştirilen Türkiye'nin ilk yerli ve milli yüksek çözünürlüklü görüntüleme uydusu İMECE, dünyanın her yerinden görüntü elde edebilecek.
TÜBİTAK'tan yapılan açıklamaya göre Kurum ve Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığınca fonlanan, müşteri kurumu Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, son kullanıcısı Hava Kuvvetleri Komutanlığı olan, TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanan ve geliştirilen, Türkiye'nin ilk yerli ve milli yüksek çözünürlüklü görüntüleme uydusu İMECE, 3 ertelemenin ardından Türkiye saati ile 09.48'de ABD'de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya fırlatıldı.
İMECE, Türkiye saatiyle 12.24'te roketinden ayrılarak yörüngesine yerleşti. Hemen ardından da 12.29'da İMECE'den ilk sinyal alındı.
Uydu, 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede konumlanacak, tasarım görev ömrü olan 5 yıl boyunca hedef teşhis, tespit, doğal afet, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye'ye hizmet verecek. Uydu, dünyanın her yerinden görüntü elde edebilecek.
KÜP UYDULAR DA UZAYA FIRLATILDI
Öte yandan, İMECE ile aynı rokette 4'ü Türkiye'nin olan 50 uydu daha uzay yolculuğuna çıktı.
TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen görüntüleme uydusu AKUP, ASELSAN ve GÜMÜŞ firması işbirliği ile üretilen görüntüleme uydusu KILIÇSAT, PLAN-S firması tarafından üretilen nesnelerin interneti ve görüntüleme uydusu CONNECTA T2.1 küp uyduları da aynı roket içerisinde uzaya fırlatıldı. AKUP uydusundan da 11.02'de ilk sinyal alındı.
BİRÇOK YERLİ TEKNOLOJİDEN DESTEK ALIYOR
Milli imkanlarla geliştirilen yer gözlem uydusu İMECE, BİLSAT, RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından edinilen tecrübe ile donatıldı.
Türkiye'de ilk kez üretilen metrealtı çözünürlüğe sahip elektro-optik uydu kamerası, TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilerek İMECE'ye entegre edildi. Teknolojik olarak kritik öneme sahip bu kamera sayesinde Türkiye'nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacı yerli kaynaklarla karşılanacak.
İMECE'de elektro-optik kameranın yanı sıra uçuş bilgisayarı, elektrikli itki, yönelim ve yörünge belirleme, güç ve haberleşme alt sistemleri de TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanarak üretildi.
Uçuş bilgisayarı yazılımları başta olmak üzere, yönelim ve yörünge yazılımları, analiz yazılımları, yer istasyonu yazılımları da TÜBİTAK UZAY mühendisleri tarafından geliştirildi. İMECE uydusuna, TÜBİTAK UME manyetometre ve manyetik tork çubuğu ile TÜBİTAK MAM ise sabit güneş paneli ile katkı sağladı.
İHRACAT POTANSİYELİ
İMECE Projesi'nden elde edilen çıktılar, Türkiye'nin gelecekte sahip olacağı yeni uyduların yapıtaşını oluşturacak. Bu proje ile sahip olunan kritik uzay teknolojilerinin yanı sıra bu alanda yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi kazanımı da sağlanmış olacak.
Proje kapsamında üretilen ekipmanların uzay tarihçesi kazanmasıyla Türkiye katma değeri yüksek sistemleri ihraç etme potansiyeli kazanacak.
Haziran 2022'den itibaren ısıl vakum, titreşim, akustik ve elektromanyetik uyumluluk testlerini başarıyla geçen İMECE uydusu, şubat ayında fırlatma üssünün bulunduğu ABD'ye gönderilmişti.
Türkiye'nin uydu teknolojilerinde yurt dışına bağımlılığını azaltacak İMECE, 21 Şubat'ta ABD'de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ne uğurlandı. İMECE için Nurus firması tarafından ilk defa yerli ve milli imkanlarla temiz oda özelliği de taşıyan bir kabin geliştirildi.
Esenboğa Havalimanı'ndan fırlatmanın gerçekleştirileceği Vandenberg'e gönderilen uydu, nem ve titreşim gibi her türlü riske karşı koruyucu ve yerli olarak üretilen temiz oda özelliğine sahip kabin sayesinde güvenli bir yolculuk yaptı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK 1007 programı ile desteklenen, Milli Savunma Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonu ile yürütülen proje kapsamında geliştirilen İMECE, yörüngedeki testleri tamamlandıktan sonra Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine dahil olacak.
UZAY TARİHÇESİ KAZANDIRACAK
İMECE'nin göreve başlamasıyla Türkiye, ilk kez metre altı çözünürlüğe sahip, yerli ve milli imkanlarla geliştirilen bir elektro-optik uydu kamerasına uzay tarihçesi kazandırmış olacak.
Türkiye'nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak olan İMECE, 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede görev yapacak.
Coğrafi kısıt olmaksızın dünyanın her yerinden görüntü çekebilecek uydu, hedef tespit ve teşhis, doğal afet, haritalama, tarımsal uygulamalar gibi birçok alanda Türkiye'ye hizmet verecek.
TASARIM GÖREV ÖMRÜ 5 YIL OLARAK PLANLANDI
Sivil ve güvenlik amaçlı kullanılabilecek uydunun tasarım görev ömrü 5 yıl olarak planlandı. Proje kapsamında Türkiye'de ilk defa uzay uyumlu elektro-optik kamera tasarlanıp geliştirilerek üretildi.
Böylece Türkiye, yabancı uydulardan görüntü tedarik eder konumdan kendi kamerasını üreten ve hatta ihraç eden duruma geldi.
Elektro-optik kamera dışında, elektrikli itki sistemi, güneş algılayıcı, yıldız izler, tepki tekeri, küresel konumlandırma sistemi alıcısı, manyetometre, X bant haberleşme ekipmanı ve anteni, S bant haberleşme ekipmanları ve antenleri, güç düzenleme ve dağıtım ekipmanları, uçuş bilgisayarı, uçuş yazılımları, yer istasyonu anteni, yer istasyonu yazılımları İMECE Projesi kapsamında yerli olarak geliştirildi.
Türkiye, böylece, sıfırdan yer gözlem uydusunun ve yer istasyonunun tüm alt sistemlerini tasarlayıp üretebilecek kabiliyete sahip bir ülke konumuna geldi.
Yaklaşık 700 kilogram ağırlığındaki İMECE'nin boyutları 2 metre x 3,1 metre ölçüsünde.
İMECE, 1000 kilometre uzunluğunda 16,73 kilometre genişliğinde bir alanı tek seferde çekebilirken, çektiği görüntüleri 320 megabayt/saniye brüt veri hızıyla yer istasyonuna indirebiliyor.