Milyonların gözü yeni asgari ücrette. Asgari ücrette 1 Ocak'ta yapılacak artışı belirleyecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına başlarken, çıkacak sonuç merakla bekleniyor. Belirlenecek tutar sadece bu ücretle çalışanları değil, çok geniş bir kesimi etkileyecek.
Türk-İş asgari ücrette kırmızı çizgilerinin 7 bin 785 lira olduğunu, bunun altını kabul etmeyeceklerini söylemişti. Çalışma Bakanlığı'nın yaptığı anketten ise kamuoyunun yeni yıldaki ortak asgari ücret beklentisi 7 bin 845 lira olarak çıktı. Peki bu tutarlar milyonlara nasıl yansıyacak? İşte yanıtı:
ASGARİ ÜCRET: Asgari ücret net 7 bin 785 lira olursa, brütü 9 bin 159 lirayı bulacak. Asgari ücret net 7 bin 845 lira olursa da brüt asgari ücret 9 bin 229 liraya ulaşacak. Yeni asgari ücret, vergi indirimi dolayısıyla asgari ücretin üzerinde çalışanların eline geçen net ücretleri de artıracak. Asgari ücretin artırılmasıyla ücret ve maaş geliri elde eden tüm çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı yükselecek.
İŞSİZLİK MAAŞI: Asgari ücret ile işsizlik maaşında en düşük ve en yüksek tutarlar yükselecek. Son 4 aylık ücret ortalaması üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği, brüt maaşın yüzde 40'ı oranında oluyor, ancak brüt asgari ücretin 80'ini geçemiyor. Bu ücretten sadece damga vergisi kesiliyor.
İşsizlik maaşı mevcut asgari ücrete göre en az 2 bin 568, en 5 bin 137 lira. Net asgari ücret 7 bin 785 lira olursa, işsizlik maaşı damga vergisi kesilmiş olarak en az 3 bin 635, en çok 7 bin 271 liraya çıkacak. Asgari ücret net 7 bin 845 liraya çıkarsa da bu maaş aralığı 3 bin 663-7 bin 327 liraya yükselecek.
TAZMİNATLAR: En düşük ihbar ve kıdem tazminatı da asgari ücretle artacak. Halen işten çıkartılan asgari ücretlinin kıdem tazminatı çalıştığı her yıl için 6 bin 471 liradan hesaplanıyor. Net asgari ücret 7 bin 785 lira olursa çalışılan her yıl için en düşük kıdem tazminatı 9 bin 159 liraya yükselecek. Asgari ücretin net 7 bin 845 lira olması halinde ise bu tutar 9 bin 229 lirayı bulacak. Ödemeden sadece damga vergisi kesilecek.
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: Asgari ücretliler doğum izninde 16 bin 105 lira iş göremezlik ödeneği alıyor. Hastalananların rapor paraları da günlük yatarak tedavide 107,85, ayakta tedavide 143,80 lira. Bu tutarlar da yükselecek. Net 7 bin 785 lira olan net asgari ücret, doğum yapan annelerin en düşük iş göremezlik ödeneğini 22 bin 795 liraya çıkarırken, günlük rapor paralarını da yatarak tedavide 152,65, ayakta tedavide 203,53 liraya ulaştıracak. Günlük ödeme net asgari ücret 7 bin 845 lira olursa da yatarak tedavide 153,83, ayakta tedavide 205,10 liraya çıkacak. Annenin doğum izni parası da 22 bin 971 lirayı bulacak.
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocuk için 60, ikinci çocukta 120 ve üçüncü çocukta 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. İŞKUR, birinci doğumda 6 bin 421, ikinci doğumda 12 bin 843, üçüncü doğumda 19 bin 265 lira yarı zamanlı çalışma ödeneği veriyor. İŞKUR'un ödeyeceği tutarlar da değişecek. Net asgari ücret 7 bin 785 lira olursa İŞKUR'un ödeyeceği para ilk doğumda 9 bin 89, ikincide 18 bin 179, üçüncüde 27 bin 268 liraya çıkacak. İlk doğumda ödenecek para net asgari ücret 7 bin 845 lira olursa 9 bin 159 lirayı bulacak.
STAJYER ÜCRETİ: Staj yapan gençlere net asgari ücretin yüzde 30'undan az ücret ödenemiyor. En düşük ücret 20'den az personeli olan yerlerde 825,05, daha çok personeli olan yerlerde bin 650 lira. Bu ücretler de yeni asgari ücretle yükselecek. 7 bin 785 lira asgari ücret formülüyle bin 167-2 bin 335 liraya, 7 bin 845 lira formülüyle bin 176-2 bin 353 liraya ulaşacak. Başkan Recep Tayyip Erdoğan, 2023'te yaz staj ücretini asgari ücret seviyesine çıkaracaklarını müjdelemişti. Bu düzenleme yapıldığında stajyerlere 7 bin 785 ya da 7 bin 845 lira ödenebilecek.
SOSYAL YARDIMLAR KOLAYLAŞIYOR: 65 yaş, engelli ve evde bakım aylığı gibi sosyal yardımlardan yararlanmak kolaylaşacak. Bu yardımlardan yararlanmak için aranan hane içindeki kişi başı gelir sınırı yükselecek. 65 yaş ve engelli aylıklarında bin 833 lira olan kişi başı gelir sınırı 2 bin 595 ya da 2 bin 615 liraya, evde bakım desteğinde 3 bin 666 lira olan kişi başı gelir sınırı 5 bin 190 veya 5 bin 230 liraya çıkacak.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI: Sigorta ve Genel Sağlık Sigortası primleri yükselecek. Halen aylık 194,13 lira ödenerek aile boyu sağlık imkanından yararlanılırken, GSS primleri 274,77 ya da 276,89 lirayı bulacak. Hane içinde kişi başına düşen geliri 2 bin 157 liradan az olanların primini devlet karşılarken, bu tutar 3 bin 53 ya da 3 bin 76 lira olacak.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA: İsteğe bağlı sigorta priminde de en düşük ve en yüksek tutar yeni asgari ücretle değişecek. Halen isteğe bağlı sigorta ödeyenler aylık en az 2 bin 70 lira veriyor. En yüksek de bunun 7.5 katı ödeniyor. Yeni asgari ücret en az net 7 bin 785 lira olursa en düşük isteğe bağlı sigorta primi 2 bin 930 liraya çıkacak. Anketten çıkan 7 bin 845 liralık asgari ücrete göre ise isteğe bağlı primi en düşük 2 bin 953 lirayı bulacak.
BES: Bireysel Emeklilik Sistemi'ne otomatik katılımda çalışanlar her ay brüt maaşlarının yüzde 3'ü kadar ödeme yapıyor. Bu tutar şu an 194,13 lira. Net asgari ücret net 7 bin 785 lira olursa 194,13, 7 bin 864 lira olursa 276,89 liraya çıkacak.
DAHA DA ARTABİLİR
Tüm bu tutarlar yeni asgari ücrete göre daha az ya da daha fazla olabilecek. Bu ay bitmeden yeni asgari ücret duyurulacak. Yeni kazanç ve ödemeler de kesinleşecek.
4 FORMÜLE GÖRE KİM, NE KADAR ALACAK?
MEVCUT: 5.500,35 TL
% 41.54 ARTARSA: 7.785,20 TL
% 42.63 ARTARSA: 7.845,15 TL
% 50 ARTARSA: 8.250,53 TL
% 65 ARTARSA: 9.075,58 TL
BRÜT ASGARİ ÜCRET
MEVCUT: 6.471,00 TL
% 41.54 ARTARSA: 9.159,05 TL
% 42.63 ARTARSA: 9.229,59 TL
% 50 ARTARSA: 9.706,50 TL
% 65 ARTARSA: 10.677,15 TL
İŞSİZLİK MAAŞI EN DÜŞÜK (DAMGA VERGİSİ KESİLMİŞ)
MEVCUT: 2.568,75 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA:: 3.635,81 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 3.663,81 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 3.853,13 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 4.238,44 TL
İŞSİZLİK MAAŞI EN YÜKSEK (DAMGA VERGİSİ KESİLMİŞ)
MEVCUT: 5.137,50 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 7.271,62 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 7.327,62 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 7.706,25 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 8.476,88 TL
BORÇLANMA/AYLIK
MEVCUT: 2.070,72 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 2.930,90 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 2.953,47 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 3.106,08 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 3.416,69 TL
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMİ (EN AZ)
MEVCUT: 2.070,72 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 2.930,90 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 2.953,47 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 3.106,08 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 3.416,69 TL
GSS PRİMİ
MEVCUT: 194,13 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 274,77 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 276,89 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 291,20 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 320,31 TL
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ / AYAKTA GÜNLÜK
MEVCUT: 143,80 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 203,53 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 205,10 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 215,70 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 237,27 TL
İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ / YATARAK GÜNLÜK
MEVCUT: 107,85 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 152,65 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 153,83 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 161,78 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 177,95 TL
ANNENİN İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ
MEVCUT: 16.105,60 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 22.795,87 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 22.971,42 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 24.158,40 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 26.574,24 TL
YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
BİRİNCİ DOĞUM
MEVCUT: 6.421,89 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 9.089,54 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 9.159,54 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 9.632,84 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 10.596,12 TL
İKİNCİ DOĞUM
MEVCUT: 12.843,78 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 18.179,09 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 18.319,08 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 19.265,67 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 21.192,24 TL
ÜÇÜNCÜ DOĞUM
MEVCUT: 19.265,67 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 27.268,63 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 27.478,63 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 28.898,51 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 31.788,36 TL
65 YAŞ VE ENGELLİ AYLIĞI KİŞİ BAŞI GELİR SINIRI
MEVCUT: 1.833,45 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 2.595,07 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 2.615,05 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 2.750,18 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 3.025,19 TL
EVDE BAKIM AYLIĞI KİŞİ BAŞI GELİR SINIRI
MEVCUT: 3.666,90 TL
ASGARİ ÜCRET % 41.54 ARTARSA: 5.190,13 TL
ASGARİ ÜCRET % 42.63 ARTARSA: 5.230,10 TL
ASGARİ ÜCRET % 50 ARTARSA: 5.500,35 TL
ASGARİ ÜCRET % 65 ARTARSA: 6.050,39 TL