EYT son dakika gelişmeleri: EYT'de borçlanma ve şartları neler? Yaş sınırı olacak mı? Gözler nihai kararda!

EYT son dakika gelişmeleri: EYT'de borçlanma ve şartları neler? Yaş sınırı olacak mı? Gözler nihai kararda!

Giriş Tarihi: 28 Aralık 2022 15:58 Güncelleme Tarihi: 28 Aralık 2022 15:58

EYT'liler merakla emekli olacağı günü beklerken AK Parti'den son dakika açıklamalar gelmeye devam ediyor. Son olarak EYT'lilere yönelik kapsamlı dosya hazırlanarak Başkan Erdoğan'a sunuldu. Yapılan incelemelerle birlikte 1.9 milyon kişi tespit edildi. Bu kapsamda en merak edilen konu yaş sınırı meselesi oldu. Peki, EYT'de son durum ne? Yaş şartı gelecek mi?

EYT'de son gelişmeler gündemin ilk sırasına oturmuş durumda. Son olarak Çalışma Bakanı Bilgin, EYT'lilere emeklilik yolunu açacak düzenleme kapsamında bir dosya hazırlayıp Başkan Erdoğan'a sundu. Bu bağlamda 1.9 milyon kişinin düzenlemede yer aldığı belirlendi. Bunun 746 binini SSK'lı, 400 binini memur, 480 binini Bağ-Kur'lu, 274 binini yaşı bekleyen işsizler oluşturuyor. Düzenlemede en merak edilen mevzu yaş sınırı oldu. Bununla ilgili AK Parti'den yeni bir açıklama yapıldı. Peki, EYT'de son durum nedir, ne zaman açıklanacak? EYT son dakika 50 yaş şartı mı gelecek? Yaş sınırı olacak mı? İşte tüm detaylarla Yaşa Takılanlar mevzusu...

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilikte yaşa takılanlara yönelik kapsamlı bir dosya hazırladı.Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunulan dosyada yaş sınırını da içeren seçenekli tablolar ortaya konuldu.Bugüne kadar başlangıç tarihi olarak ifade edilen 8 Eylül 1999, SSK'lılarda 5000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl şartı değişmeyecek, kısmi emeklilik koşulları devam edecek.Aralık başı itibariyle EYT kapsamında olanların sayısı 1.9 milyon olup, bunun 746 binini SSK'lı, 400 binini memur, 480 binini Bağ-Kur'lu, 274 binini yaşı bekleyen işsizler oluşturuyor.YASA OCAK'TA TAMAM
Yasal düzenleme Ocak 2023 itibariyle yürürlüğe girecek.Yasa çıktığında prim ve süre açısından eksikleri olanlar bunları tamamlayarak sisteme girebilecek.Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için Eylül 2024'e kadar tüm EYT'liler sigortalılık süresini doldurmuş olacak.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakını Vedat Bilgin'in ifadesiyle 'ihtimal dâhilinde olan' ve bugüne kadar '48-50, 50-52' olarak kulislere yansıyan yaş sınırının gelmesi durumunda ilk etapta yaklaşık 950 bin kişi, diğer yarısı da 2024 yılında emekli olacak.

Bu sayı Ocak 2023 sonuna kadar 1 milyona yaklaşacak.Bakan Bilgin, kısmi emeklilik koşullarının değişmediğini ifade etti.Buna göre; yaş koşuluyla 3600 günle emekliliği bekleyenler kısmi emekli olabilecek.KIDEM DESTEĞİ DOĞRUDAN İŞÇİYE
Emekli olan çalışanlar son işyerindeki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacak.Her bir çalışma yılı için 30 günlük (brüt) ücreti tutarında kıdem tazminatı verilecek.İşverenlerin kıdem tazminatı ödemesi için Hazine destekli Kredi Garanti Fonu kefaletiyle sunulacak destek banka limitlerinden düşmeyecek.Bakan Bilgin'in verdiği bilgiye göre, kıdem tazminatı ödemesi sırasında verilecek bu destek işveren adına olacak ama ödeme doğrudan işçiye yapılacak.Emekli olup çalışmaya devam eden işçiler için de mevcut çalışanlarda olduğu gibi 5 puanlık prim desteği verilecek.

İŞTE EYT'LİLERİN DAĞILIMI
SSK: 746.000
Bağ-Kur: 480.000
Memur: 400.000 İşsiz: 274.000

AK PARTİ'DEN FLAŞ EYT AÇIKLAMASI
EYT ile ilgili konuşan AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, "Çok ince ayrıntısına kadar çalışılması gereken bir konu. Hiç kimsenin dışarıda kaldım demeyeceği bir çalışma. Bakanlık tüm detaylarıyla bir çalışma yoluna gidiyor. Milletimizin maksimum memnuniyetini oluşturacak bir çalışma olacak. Yaş kriteri konusunda şu oldu bu oldu diyecek durumda değilim." ifadelerini kullandı.

EYT EMEKLİLİK ŞARTLARI NEDİR?

- 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması,
- 5000 günlük prim ödemesinin tamamlanması,
- Kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresinin dolması gerekir. Tüm bu konuların yasal düzenlemenin açıklanması sonrasında kesin halini alması bekleniyor.

EYT STAJ MAĞDURLARI SON DAKİKA GELİŞMESİ!

Bakan Bilgin EYT konusunda da şunları söyledi; ''Staj bir mağduriyet konusu değil. Staj bir eğitim. İş akdi stajla başlamıyor. Dolayısıyla EYT onu kapsamıyor.'' dedi.

EYT MAAŞ HESABINDA NEYE BAKILIR?

EYT maaş hesaplaması yapılırken şu kriterler dikkate alınır:

- İşçinin aylık kazancı,
- İşçinin çalıştığı yıl,
- İşçinin yaşının dolmasını beklerken ödediği fazladan prim miktarı,
- Çalışanın çalışma süresine ara verip vermediği,
- Çalışma süreleri, etkenleri göz önüne alınır.

EYT'DE KIDEM TAZMİNATI KİM ÖDER?

İşveren öder. EYT'liler de mevcut sisteme göre kıdem tazminatı alacak. Emekli olan çalışanlar son işyerindeki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacaklar. Her bir çalışma yılı için 30 günlük (brüt) ücreti tutarında kıdem tazminatı verilecek. Kıdem tazminatı tavanını (güncel tavan 15.371 lira) aşan ücrete sahip çalışanlara ise her bir çalışma yılı için tavan tutarı kadar tazminat ödemesi yapılacak. Emekli olacak sayısına göre işverene ek yük getirmemesi için taksitle ödeme gibi uygulamalara gidilmesi de söz konusu olabilir.

Emeklilikte yaşa takılanlar da mevcut sisteme göre kıdem tazminatından yararlanabilir. Çalışanlar son iş yerlerindeki çalışma süreleri için kıdem tazminatı alabilirken, her çalışma yılı için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı verilir. Bu noktada emekli olacak kişi sayısı da önemli. İş yerinde emekli olacak kişi sayısı fazlaysa kıdem tazminatlarının taksitle ödenmesi söz konusu olabilir. Bu konuda net bir bilgi de henüz mevcut değil. Çalışmalar sırasında işverenlere EYT yükünün hafifletilmesi için tazminatın taksitle ödenmesi ve düşük faiz fon desteği verilmesi gündeme geldi. Bakanlık bu konuda yaptığı açıklamada, işverenleri rahatlatmak için bu düzenlemelerin yapılacağını söyledi. Yasal düzenlemenin açıklanmasının ardından işverenlere yönelik çalışmanın da açıklanması bekleniyor.

EYT İLE EMEKLİ OLANLAR ÇALIŞMAYA DEVAM EDEBİLİR Mİ?

Evet. Ancak işveren isterse devam edebilirler. Emeklilik için işçinin istifası durumunda işçi ile işveren arasındaki özel hukuk ilişkisi biter. Yani sözleşme ortadan kalkar. Bu durumda işveren isterse bir bölüm çalışanla devam eder, istemezse devam etmez. Emekli olanların tamamını da istemeleri durumunda çalıştırabilir. Kısaca söz işverenindir.

EYT'Lİ İKİNCİ KEZ EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

İşten ayrılış nedenlerine bağlı olarak hak kazanabilirler ama tekrar emeklilik nedeniyle kazanamazlar. Yani EYT sebebiyle ayrılıp emekli aylığını bağlatan bir çalışan, tekrar çalışmaya başladığında ikinci kez çalışmaya başladığı andan itibaren en az bir yılı o işyerinde geçirmelidir. Bu koşula bağlı olarak işinden haklı nedenle fesih ile ayrılmış ya da işveren hizmet sözleşmesini geçerli nedenle sonlandırmışsa kıdem tazminatını en son çalıştığı süre üzerinden alır. Ancak çalışanın emekliliği sebep göstererek tekrar o işyerinden kendisinin ayrılması durumunda ikinci kez kıdem tazminatı ödenmez. Emeklilik durumunda sadece bir kez kıdem tazminatı ödenir.

EYT SONRASI İŞE DÖNEBİLİR MİYİM?

Evet. Ancak, işverenle aralarında yaptıkları anlaşmaya bağlıdır. EYT sonrasında işyerinden ayrılıp emekli aylığı bağlatan kişiyle iş yeri arasında özel hukuk ilişkisi sonlanmıştır. Bu nedenle işveren yeni bir ücret önerebilir. Hatta bu ücret daha önce ödenen ücretin altında bile olabilir. Bu durumda işverene herhangi bir yaptırım uygulanamaz. Bu tamamen yeni bir iş ilişkisi olarak algılanacağı için, işçi ile işverenin karşılıklı anlaşmasına bağlıdır.

EYT'Lİ OLUP ÇALIŞANLARIN MAAŞI ARTAR MI?

Ücretlerinin brüt veya net olarak belirlenmesine göre farklılaşabilir. Eğer mevcut ücreti kıdem tazminatı tavanına yakın olacak şekilde artmışsa emekli aylığı olumlu olarak etkilenir

EYT'Lİ OLUP EMEKLİ OLMADAN ÇALIŞMAYA DEVAM EDENLERİN TAZMİNATI NE OLACAK?

Eğer son ayrılış tarihinde kıdem tazminatına hak kazandıracak bir neden varsa tüm süre ve son ücret üzerinden, yoksa EYT'li olunduğu tarihteki ücret ve süre üzerinden faiz yürütülerek tazminat ödenir.

EYT'DE SSK BAĞ-KUR AYRIMI VAR MI?

EYT'nin kapsamı belirlenirken sigorta kolları (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) açısından bir ayırım söz konusu olmayacak. Bağ-Kur kapsamında işyeri açan, şirket ortağı olup primini donduranlar bu süreleri canlandırarak prim gün sayısını primlerine ekletebilecek.

EYT'DE BORÇLANMA HAKKI VAR MI?

Salgınla mücadele döneminde kısa çalışmaya ayrılan, ücretsiz izne çıkarılan çalışanların bir kısmı prim günü eksik olduğu için düzenlemeden gecikmeli yararlanmak durumunda kalabilir. Bu sürelere ilişkin borçlanma hakkı verilmesi söz konusu olabilir. EYT kapsamında emekli olacaklar son işyerlerinden oradaki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacak.

EYT DÜZENLEMESİ HANGİ YILI KAPSAYACAK?

Prim günü, sigortalılık süresi dolup da yaşı bekleyenlere yönelik bir düzenleme olacak. Prim gün sayısını doldurduğu halde sigortalılık süresi tamamlanmayanların bu süreyi beklemesi gerekiyor. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024'e kadar bütün EYT'lilerin sigortalılık süresi tamamlanmış olacak. Prim eksiği olanlar da borçlanma yoluyla tamamlayabilir.

EYT İÇİN BAŞVURU SÜRESİ VAR MI?

EYT yasasının kapsamı, başvuru şartları, uygulanma şekli teknik çalışmalar sonrası netleşecek. Tarih, prim, yıl, tazminat, aylık bağlama işlemleri gibi ayrıntılar da yasal düzenleme Meclis'e geldiğinde kamuoyu ile paylaşılacak. Başvuru için verilecek süreyi de aynı şekilde değerlendirmek gerekir.

EYT YAŞ ŞARTI OLMAZSA İLK ANDA EMEKLİ OLACAK SAYISI

EYT'de yaş şartı kaldırıldığında bugün itibarıyla prim ve sigortalılık süresini tamamlamış 1,9 milyon kişi bulunuyor. Daha açık ifade ile eğer EYT düzenlemesi içerisinde yaş sınırı gelmezse yasa çıktığı ilk anda emeklilik hakkı elde edecek kişi sayısı 2 milyon civarında olacak.

KADINLARDA SÜRE ŞARTI KALKTI

EYT yasasına tabi olacak kadınlarda sigortalılık süresi kadınlarda 20 yıl olduğundan ve bu süre 8 Eylül 2019 tarihinde dolduğundan, bu şart kadınlarda aranmayacak. Erkeklerde ise bu süre 25 olduğundan kademe kademe ortadan kalkacak. En son 8 Eylül 2024 tarihinde de son bulacak.

PRİMİ TAMAM OLMAYANA KISMI EMEKLİLİK İMKANI

Ancak EYT yasasına tabi olacak birileri var ki; onların primlerini tamamlama imkanı bulunmuyor. Bu sigortalılar için ise kısmi emeklilik yani yaştan emeklilik imkanı var.

Belirli bir süre çalışarak prim biriktirmiş daha sonra ise iş hayatına ara vermek zorunda kalan vatandaşlar için kısmi emeklilik, yani yaştan emeklilik imkanı var.

8 Eylül 1999 öncesinde normal emekliliğin dışında bir de 3.600 gün primle kısmi emeklilik şartları bulunuyordu. EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle primini doldurma imkanı olmayanlar için 3.600 günle kısmi emeklilik hakkı doğacak.

KISMİ EMEKLİLİKTE 3 ŞART BULUNUYOR

Bir EYT'linin kısmi emeklilikten faydalanabilmesi içinse üç şart bulunuyor. Şu anki mevzuaata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş şartı var. Ancak EYT düzenlemesi bu şartları değiştirebilir.3.600 gün primi tamamlamak,
15 yıl sigortalılık süresini doldurmak,
kadınlarda 50 ve erkeklerde 55 yaş şartını sağlamak.

EYT ile SSK'lıların kısmi emeklilikten faydalanabilmesi için işte bu 3 şartı tamamlanması gerekiyor. Daha açık ifadeyle EYT düzenlemesiyle 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlara dönülürse 3.600 gün primle kısmi emeklilik imkanı doğacak. Yani 3.600 gün primi tamamlayan kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek.

BAĞ-KUR'DA İŞLER BİRAZ DAHA FARKLI

Bağ-Kur'da ise işler biraz daha farklı. Burada kısmi emeklilikte farklı bir prim sayısı bulunuyor ve 5.400 prim günü öne çıkıyor. Bir diğer önemli husus da 1 Ekim 1999 tarihi. Çünkü bu tarihe göre yaş şartı belirleniyor.

Bağ-Kur'da kısmi emeklilikle 1 Ekim 1999 tarihinden itibaren emekliliğine 2 yıl ve daha az kalan sigortalılar, 5.400 gün prim günle emekli olabilecek. Burada erkeklerde yaş şartı 55, kadınlarda ise 50 olarak dikkat çekiyor.

50 yaş ve 15 yıl için sigortalının 2 yıldan fazla süresi varsa kademeli emeklilik devreye giriyor. Burada erkeklerde 55'den 58'e kadar, kadınlarda 50'den 56'ya kadar kademeli yaş şartı bulunuyor.

Bir diğer önemli husus 1 Ekim 1999 tarihi. Bu tarihe göre yaş şartı belirleniyor.

1 Ekim 1999 tarihinde 50 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli emeklilik yaşı uygulanıyor.

Bunlar da Var
Batman’da ’DEM’li provokasyon! Devlete bela okuyup İsrail’i akladılar 00:39
Batman'da 'DEM'li provokasyon!
04.11.2024Pazartesi
CANLI YAYIN