Kamu çalışanları için emeklilik sürecinde bir dizi avantajlı hak bulunmaktadır. Borçlanma ve isteğe bağlı sigorta gibi seçenekler, memurlara emeklilik yolu açmaktadır. Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, konuyla ilgili detayları A Haber canlı yayınında paylaştı.
En az 10 yıl boyunca memur olarak görev yapmış olan kamu çalışanları, isteğe bağlı sigorta yoluyla emeklilik haklarından yararlanabilirler. Bu süreçte prim ödemesi yaparak emeklilik hakkını elde etme imkanına sahiptirler. Ayrıca, borçlanma hakkı sayesinde geçmiş dönemlere ait sigorta prim borçlarını ödeyerek emeklilik sürelerini tamamlayabilirler.
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, canlı yayında bu avantajlı haklarla ilgili ayrıntılı bilgiler vererek, kamu çalışanlarının emeklilik sürecini nasıl daha etkili bir şekilde yönetebileceklerini açıkladı.
Kamuda, 3 milyonun üzerinde 657 sayılı Kanuna tabi memur, 2 milyona yakın sürekli işçi, sözleşmeli olmak üzere 5 milyona yakın kamu çalışanı bulunuyor. Erken emekli olmak isteyen kamu çalışanlarının da borçlanma, isteğe bağlı sigorta başta olmak üzere bir dizi sosyal hakkı bulunuyor.
En az 10 yıl memur olarak çalışıp görevinden kendi isteğiyle ayrılan isteğe bağlı sigortayla prim yatırarak emekli olabilir. Bunun için Eylül 2004'ten önce işi bırakanların 3 ay, bu tarihten sonra ayrılanların da 6 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurması gerekiyor.
İster EYT yasası kapsamında ister normal emeklilik olsun SSK ya da Bağ-Kur'dan emekli olup kamuda işe başlayanların emekli aylıkları kesiliyor. Memuriyetten ayrılıp emekli aylığını yeniden almaya başlayanların kesildiği süre içindeki zamlar, iyileştirmeler açısından bir hak kaybı söz konusu olmuyor.
BAŞLANGIÇ ÖNE ÇEKİLİR
Ekim 2008'den sonra ilk defa memur olup bu tarihten önceki SSK, Bağ-Kur, özel sandık kapsamındaki sigortası olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik askerlik, öğrencilik, yurtdışı hizmet borçlanmaları geçerli sayılıyor. Borçlandıkları süre emeklilik hesabında dikkate alınacak, sigorta başlangıçları öne çekilecek. Destek primi emeklilik sonrası kamuda çalışmaya devam eden memurun aylığından kesiliyor. Bu primlerin emekliliğe bir etkisi bulunmuyor. Kamu çalışanlarının merak ettikleri soruların yanıtları şöyle:
MEMURLAR DA SİGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİNİ DOLAYISIYLA EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKMEK İÇİN ASKERLİK BORÇLANMASI YAPABİLİR Mİ?
Sosyal Güvenlik Kurumu, memur statüsünde çalışanlara yönelik 19 Ekim 2023 tarihli genelgeyle hizmet borçlanmaları ile sigorta başlangıç tarihinin öne çekilmesi imkanı sağladı. Yargıtay kararı üzerine yapılan bu düzenlemeye hizmet borçlanması yapan memurların borçlandıkları süre, emeklilik hesaplanırken sayılabilecek. Böylece daha erken emekli olma imkanı doğacak.
Ekim 2008 sonrası ilk defa memur statüsünde sigortalı olunmasına karşın bu tarihten öncesinde SSK, Bağ-Kur, özel sandık kapsamında sigortası olanların başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik yapacakları askerlik, öğrencilik, yurtdışı gibi hizmet borçlanmaları geçerli sayılacak. Bu süreler emeklilikte dikkate alınacak, sigorta başlangıcı borçlanılan süre kadar önce çekilecek.
KAMUDAN EMEKLİ OLDUM TİCARET YAPMAM HALİNDE DESTEK PRİMİ ÖDEMEM GEREKİYOR MU? AYLIĞIM KESİLİR Mİ?
Sabah'ta yer alan habere göre, emekli olduktan sonra kimlerin hem aylık hem destek primi ödeyerek çalışacağı sosyal güvenlik sistemine katılım durumuna göre değişiyor. Sosyal güvenlik reformunun yapıldığı 2008 öncesi ve sonrası sisteme girenler arasında ayırım bulunuyor. Reform sonrası SSK'lı olanlar yönünden destek primi ödeyerek çalışma imkânı bulunmuyor.
Reform sonrası işe girenlerden Bağ-Kur sigortalılarından kesintiye 2016'da son verildi. İster memur ister işçi olsun kendi adına iş yeri açan, ticaret yapanın emekli aylığı kesilmez. SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı hangi statüden olursa olsun emekli olduktan sonra memuriyete dönenlerin yaşlılık aylığı ise reform öncesinde olduğu gibi aylıktan kesiliyor.
YÜKSEK YARGININ BORÇLANMA İMKâNI SAĞLADIĞI KARAR BÜTÜN MEMURLARI KAPSIYOR MU?
Ekim 2008 sonrası memur olarak çalışıp öncesinde sigortalılığı olanlara borçlanma imkanı getirildi. Tüm sigortalılık statüleri bakımından ilk sigortalı oldukları tarih Ekim 2008 sonrası çalışmaya başlayan memurları kapsamayacak, borçlandıkları süreler sigorta başlangıcını öne çekmeyecek.
EMEKLİ POLİSİM, GÜVENLİK ŞİRKETİNDE ÇALIŞIRSAM AYLIĞIMDA BİR KESİNTİ OLUR MU?
Emekli memur özel sektörde çalıştığında emekli aylığı kesilmez. Yasada belirlenen oranda yeni işyerindeki maaşından sosyal destek primi kesilir. Böylece hem emekli aylığı hem de yeni işyerindeki maaşını alabilirler. Ancak emekli memur tekrar kamuda çalışmaya başlarsa emekli aylığı kesilir.
EMEKLİ OLUP KAMUDA ÇALIŞMAYA DEVAM EDEN BÜTÜN MEMURLARIN MI EMEKLİ AYLIĞI KESİLİYOR?
Cumhurbaşkanlığına seçilenler, Bakanlar Kurulu üyeliğine atananlar, yasama organı üyeleri, yaş haddini aşmamış kaydıyla eğitim kurumlarında ücretli çalışanlar, vakıf üniversitelerinde görev alanlar, askeri öğrenci eğitimlerine katılan emekli subay, astsubaylar aylıkları kesilmeden kamu idarelerinde görev alabiliyor.
SONRADAN ENGELLİ OLAN MEMUR DA ERKEN EMEKLİ OLABİLİR Mİ?
Çalışmaya başladıktan sonra tıbbi raporlara göre çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 50-59 arasında olanlar en az 5 bin 760 gün prim ödeyerek istediği zaman emekli olabilir.
MEMURLAR ÜCRETSİZ İZİN DÖNEMİNİ BORÇLANARAK EMEKLİLİĞE HAK KAZANABİLİR Mİ?
Memuriyete 8 Eylül 1999'dan önce başlayanlar ücretsiz izin dönemini borçlanarak emekli olabiliyor. Memurluğa Ekim 2008'den önce başladıysanız aylıksız izinli geçen süreleriniz emeklilik yönünden eski derecenizde (Emekli Sandığı kapsamında) değerlendirilecektir. Bu durumda emeklilikten altı ay önceden aylıksız izin süresinin borçlanılması gerekiyor.
TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN